Meme hastalıklarında görüntüleme yöntemleri ve Isparta yöresi meme kanseri tarama sonuçlarımız

Abstract

103 ÖZET Meme kanseri kadınlarda deri kanserlerinden sonra en sık karşılaşılan kanserdir ve kadınlarda kanser ölümlerinde ikinci sırada gelir. Meme kanserinde mortalite oranını düşürmek ve uzun yaşam süresi elde etmenin en etkili yolu erken tanı ve erken tedavidir. Meme kanserinden ölümleri azaltmak için kanserin erken tanınmasında tarama mammografîsi tek etkin yöntemdir. Bu tez çalışmasında amacımız, meme hastalıklarında tanıya gitmek yönünden tarama mammografîsi, meme ultrasonografisi ve girişimsel diagnostik yöntemlerin etkinliğini değerlendirmek, popülasyondaki meme hastalıkları sıklığını ve dağılımını araştırmak, aynı zamanda tam ve tedavide ileriye yönelik stratejilerin geliştirilmesine katkıda bulunmaktır. Çalışmamızda Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyodiagnostik Anabilim Dalı Mammografi ünitesine Ağustos 1998 - Şubat 2000 tarihleri arasında başvuran 1960 vakaya özgeçmiş, soygeçmiş ve meme hastalıkları yönünden sorgulayan genel bir anket uygulandıktan sonra; Mammografi ve meme ultrasonografisi yapılmıştır. Tanıya gidilemeyen vakalarda ek mammografik yöntemler, diagnostik girişimsel işlemler ve preoperatif lokalizasyon uygulanmıştır. Tüm işlemler sonucunda vakalarımızdan elde edilen veriler istatistiksel olarak son literatürlerin ve yayınların ışığı altında değerlendirilmiştir. Toplam 1960 olgumuzdan 36 olguda meme kanseri tanısı konmuştur. Maligniteler ileri yaşlarda daha sık oranlarda izlenmiştir. Bizim sonuçlarımıza göre ise benign patolojik tam alan olgularımızın % 97' si mammografi ile de benign, malign patolojik tam alan olgularımızdan % 86.2' si mammografi ile de malign olarak değerlendirilmiştir. İstatistiksel analizler yapıldığında hem malignite hem de benignite ayrımında mammografi sonuçlarımız yüksek oranda anlamlı olarak görülmüştür ( p < 00.5 ). Serimizde toplam 1960 olgumuzun mammografi bulgularına göre, 985 (% 50.3) olgu normal mammografik bulgular, 534 (% 27.2) olgu benign mammografik bulgular, 86 (% 4.4) olgu şüpheli ya da muhtemel benign bulgular, 225 (% 1 1.5) olgu şüpheli malign vakalar ( kısa dönemde takip ve / veya girişimsel diagnostik yöntemlerin uygulanması gereken olgular ) olarak değerlendirilmiştir. Bizim104 serimizde mammografide malign ya da şüpheli malign olarak rapor edilen vakaların % 91' i histopatolojik olarak malign tanı almışlardır. Bizim serimizdeki 1960 olgudan 1713 (% 86.7) olguya gjrişimsel yöntem uygulanmamıştır, 142 (% 7.2) olgumuza ultrasonogram eşliğinde ince iğne aspirasyon biyopsisi, 35 (% 1.8) olguya preoperatif tel lokalizasyonu, 4 (% 0.2) olguya mammografi eşliğinde preoperatif lezyon lokalizasyonu, 66 (% 3.4) olguya eksizyonel biyopsi yapılmıştır. Serimizde girişimsel diagnostik işlem uygulanan olgularımızın oranı % 12.6 olarak bulunmuştur. Malignite bulunan 36 olgudan 25 (% 69.4) olguda ilk gelişinde tek memede ele gelen kitle mevcuttur. Bir olguda ise (% 2.8) her iki memesinde ele gelen kitle mevcuttur. Serimizde malignite oranı 36 / 1960 ( % 1.8 ) olarak bulunmuştur, 30 - 39 yaş grubunda ( 3 / 291 ) % 1, 40 - 49 yaş grubunda ( 9 / 992 ) % 0.9, 50 - 59 yaş grubunda ( 12 / 517 ) % 2.3, 60 - 69 yaş grubunda ( 6 / 127 ) % 4.7, 70 yaş ve üzeri grupta ise ( 6 / 33 ) % 18.2 oranında malignite tesbit edilmiştir. İleri yaşlarda malignite izlenme oranımız yüksektir. Yapılan istatistiksel analizler sonucunda bizim serimizde OKS ilaç kullanımı yönünden malignite insidansında artma izlenmemiştir Mammografi kadınlarda meme kanserlerinin erken tanısında en önemli diagnostik yöntemdir. Ultrasonografi tarama amaçlı kullanılmamalıdır, ancak 30-35 yaşından genç hastalarda primer görüntüleme yöntemidir. Ultrasonografinin meme patolojilerinde tanıya en büyük katkısı lezyonlann İristik ya da solid ayrımının yapılmasıdır. İdeal meme görüntüleme yöntemi non - invaziv olmalı, hasta için risk taşımamalı, yüksek oranda güvenilir olmah, uygulaması kolay ve mümkün olduğunca ekonomik olmalıdır. Meme hastalıklarında tam ve tedavi aşamalarında radyolog - patolog ve cerrah multidisipliner bir anlayışla birlikte çalışmalıdır. Anahtar Sözcükler : Meme Hastalıkları, Meme Neoplazileri Meme Hastalıklarında Görüntüleme, Meme Radyolojisi, Tarama Mammografisi.

105 SUMMARY Excluding skin cancers, breast cancer is the most frequently diagnosed malignancy and the second leading cause of cancer mortality in women. The most effective way to decrease the mortality rate and to increase the lifetime is the early detection and the early treatment in breast cancer. Screening mammography is the only established method for early cancer detection that has proven efficacy for reducing deaths from breast cancer. The purpose of this study is to evaluate the efficacy of the screening mammography, breast ultrasonography and interventional procedures and is to the frequency and distribution of the determine breast disorders in the population and also to describe the methods of early detection and treatment of these disorders. We evaluated 1960 patients who were examined mammographically from August 1998 to February 2000 of the Department of Radiology Süleyman Demirel University Medical Faculty, İsparta. We used a questionnaire to all these patients. After than we obtained mammography and breast ultrasonography from all. If we couldn't diagnose, we took an additional diagnostic and interventional procedures. We evaluate our results by comparing with the recent articles. Of the 1960 screened women breast cancer was detected in 36 ( percent 1.8 ). We observed increase in incidance of breast cancer as age increases. Of the pathologically benign patients, % 97 was mammographically benign and of the pathologically malign patients % 86.2 was also mammographically malign. With the statistical analysis we have seen a big correlation between the mammographic and the pathologic results ( Chi - Square Test: p < 0.05 ). Of the 1960 women, 985 (50.3 %) were normal, 534 (27.2 %) were benign, 86 (4.4 %) were probably malign, 225 (11.5 %) were probabbly benign mammographically. Of the women reported as malign and probably malign mammographically 91 % was malign pathologically. Of the 1960 women interventional procedures, were done to 247 ( 13.3 %), 142 (7.2 %) fine needle aspiration biopsy, 35 (1.8 %) preoperative ultrasonographically guided wire localisation, 4 (0.2 %) were done preoperative wire localization by the guided mammography, 66 (34 %) patients were done surgical excisional biopsy.106 Of the 36 malign women, 25 (69.4 %) had a mass in one breast in the first visit, and there was mass lesion in the both breast only in 1 ( 2.8 %). Of the 36 / 1960 ( 1.8% ) malign results, 3 / 291 (1%) were in 30 - 39 age groups, 9 / 992 (0.9 %) were in 40 - 49 age group, 12 / 517 ( 2.3 %) were in 50 - 59 age group, 6 / 127 (% 4.7) were in 60 - 69 age group, 6 / 33 ( 18.2 %) were in 70 years old and older groups. Malign results increased with increased ages. İn our study we couldn't see the increased incidence of malignancy with the use of oral contraseptives. Mammography is the most important method in early detection of breast cancers. Ultrasonography is the primary imaging modality in patients younger than 30 - 35 years old women and ultrasonography must not use for screening purpose. Ultrasonography also important for differentiation of cystic lesions from solids. Ideal imaging modality should be non - invazive, safe, easy to use, economic. In the diagnosis and treatment of breast disorders, radiologist, pathologist and surgeon should work colloborately. Key Words: Breaest Diseases, Breast Neoplazm, Breast Radiology, Breast Diseases imaging, Screening Mammography