Romatoid artrit ve ankilozan spondilitde adrenal ve gonodal seks steroidlerinin serum düzeylerinin karşılaştırılması ve hastalık parametreleri le ilişkisinin araştırılması

Abstract

53 ÖZET Romatoid Artrit ve AnIUozan Spondilitde Adrenal ve Gonadal Seks Steroidlerinin Karşılaştırılması ve Hastalık Parametreleri ile ilişkisinin Araştırılması Klinik ve deneysel çalışmalar otoimmun hastalıklar ve seks hormonları arasındaki ilişkiyi açıkça göstermektedir. Otoimmun hastalıkların klinik gidişi ve patofizyolojisinde androjenlerin dolaylı etkileri saptanmıştır. Özellikle DHEAS düzeylerinin azalması konnektif doku bütünlüğünde ve immun parametrelerin değişiminde patofizyolojik bir rol oynayabilir. Seks hormonları direk olarak otoimmun hastalıklara neden olmasa da immünolojik ve inflamatuvar cevaplan dolayısıyla hastalık tablosunu etkileyebilirler. Biz bu çalışmada RA ve AS'li erkek ve kadın hastalarda adrenal ve gonadal seks hormonlarım osteoartrit grubuyla karşılaştırarak seks hormon düzeylerinde bozukluk olup olmadığını ve hastalık aktivitesine olan ilişkisini araştırdık. Çalışmaya 41 RA, 36 AS, 54 OA'li hasta aldık RA'li erkek hastalarda serum DHEAS ve serum TT düzeylerini anlamlı olarak düşük, RA'li kadın hastalarda serum PRL seviyesini anlamlı olarak yüksek saptadık. DHEAS seviyeleriyle ESH ve CRP ve PRL seviyeleriyle Steinbrocker ve ağrılı eklem sayısı arasında ilişki gözledik. AS'li erkek hastalarda serum DHEAS ve PRL düzeylerini yüksek saptadık. Çalışmada erkek RA hastalarında HPA ve HPG aks inhibisyonu gözlenmekte ancak kadın hastalarda yalnızca HPA aks etkilenmektedir. Sonuç olarak inflamatuvar artritlerin patogenezinde ve hastalık aktivitesinde serum DHEAS ve PRL düzeyleri şu an izah edilmeyen bir mekanizma ile etkili olmaktadır, inflamatuvar sitokinler ile sex hormonları arasındaki karmaşık ilişkinin aydınlatılması RA ve AS 'de yeni teröpatik yaklaşımların gelişmesine katkıda bulunabilir Anahtar Sözcükler: Romatoid Artrit, ankilozan spondilit, seks hormonları.

54 SUMMARY The Comparison of Adrenal and Gonadal Sex Steroid Serum Levels In Rheumatoid Arthritis and Ankylosing Spondylitis and investigation of Relations with Disease Parameters Clinical and experimental trials clearly show the relation between autoimmune diseases and sex hormones. The indirect affect of androgens on the clinical progress and pathophsyology of autoimmune diseases has been described. Especially the decreased levels of dehydroepiandrosterone sulfate (DHEAS) may play a pathophsyologic role in the alterations of immune parameters and connective tissue integrity. Although sex hormones don't cause autoimmune diseases directly, they can affect the clinical picture by changing immunologic and inflammatory responses. In this study we investigate if there is a sex hormone level abnormality in patients with rheumatoid arthritis and ankylosing spondylitis. We also looked for a relation between hormone levels and disease activity by comparing men and female patients with RA and AS, with control group patients with osteoarthritis. Forty one patients with RA, 36 patients with AS and 55 patients with OA are included in this study. The serum DHEAS and TT levels were detected significantly decreased in male patients with RA, and serum prolactin levels were detected significantly increased in female patient with RA. We observed a negative relation between DHEAS levels and eryhrocyte sedimentation rate and C-reactive protein, and a positive relation between serum PRL levels and Steinbrocker stage and number of painful joints. We detected increased DHEAS and PRL levels in male patients with AS. In this study hypothalamo-pituitary-adrenal axis and hypothalamo-pituitary-gonadal axis inhibitions in male patients with RA were observed, but in female patients only the HPA axis was effected. As a result, serum DHEAS and PRL levels effect the pathogenesis of inflammatory arthritis and the disease activitiy, with a mechanism which is not clearly explaned yet. Understanding the complex regulation of inflammatory cytokines by hormones may contribute to the development of new therapeutic targets for clinical intervention in RA and AS. Key Words:Rheumatoid arthritis, ankylosing spondylitis, sex hormones.