Entakaponun parkinson hastalığında gözlenen uyku bozuklukları üzerine etkisi

Abstract

55 ÖZET Entakaponun Parkinson Hastalığında Gözlenen Uyku Bozuklukları Üzerine Etkisi Parkinson hastalığında uyku bozukluğu, pek çok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilen ve hastaların yaşam kalitesini etkileyen önemli faktörlerden birisi olarak bilinmektedir. Dopaminerjik tedavinin düzenlenmesinin uykunun bölünmesinde önemli bir rolü olan noktürnal akineziyi azaltarak ve uyku süresini artırarak uyku bozukluğu olan Parkinsonlu hastalarda yararlı olabileceği bildirilmiştir. Bu çalışmaya levodopa/dopa dekarboksilaz inhibitörü kullanan 60 idiopatik Parkinson hastası ve 30 sağlıklı kişi dahil edilmiştir. Çalışmanın amacı, Parkinsonlu hastalarda görülen uyku bozukluklarını ve tiplerini tespit etmek ve tedaviye eklenen bir KOMT inhibitörü olan entakaponun bu hastalardaki uyku bozukluğu üzerine etkisini araştırmaktır. Hastalık şiddeti ve evresi, Parkinson hastalığında `Hoehn-Yahr` skalası ve `UPDRS` ile değerlendirilmiştir. Hastalara uyku bozuklukları yönünden `ESS ve Modifiye ESS` ile `PDSS` uygulanmıştır. Hastaların kognitif fonksiyonlarını değerlendirmek açısından `MMSE` yapılmıştır. Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında Parkinsonlu hastalarda belirgin oranda uyku bozukluğuna rastlanmıştır. Parkinsonlu hastalarda görülen uyku bozukluğu ile hastalık süresi ve levodopa kullanım süresi arasında bir ilişki bulunmamıştır. Ancak, uyku bozukluğunun hastalığın ileri evrelerinde daha sık olduğu gözlenmiştir. Parkinsonlu hastalarda aşırı gündüz uykululuğu, uyku kalitesinde bozulma, uykuya dalmada güçlük, halüsinasyonlar, idrar inkontinansı, tremor ve canlandırıcı uykuda yetersizlik kontrol grubuna göre daha sık görülmüştür. Tedaviye entakapon ilavesiyle hastaların Parkinson belirtilerinde olduğu gibi uyku skalaları üzerinde de belirgin bir iyileşme gözlenmiştir. Entakapon, plasebo ile karşılaştırıldığında, Parkinsonlu hastalarda gözlenen aşırı gündüz uykululuğu, gece uyku kalitesinde bozulma, uykuya başlama ve sürdürmede güçlük, kabus ve halüsinasyonlar, noktüri ve idrar inkontinansı, tremor ve canlandırıcı uykuda yetersizlikte düzelmeye neden olmuştur. Sonuç olarak, entakapon Parkinson hastalığında görülen uyku bozuklukları ile ilişkili bazı semptomlarda düzelme sağlamaktadır. Anahtar sözcükler: Entakapon, Parkinson hastalığı, uyku bozuklukları

56 SUMMARY The Effect of Entacapone on Sleep Disorders Observed in Parkinson's Disease Sleep disorders in Parkinson's disease is multifactorial and is one of the important factors affecting quality of life of patients. It is reported that regulation of dopaminergic therapy may have beneficial effect on sleep disorders in these patient group by reducing nocturnal akinesia which plays an important role in interruption of sleep and by increasing total sleep time. Sixty patients with the diagnosis of idiopathic Parkinson's disease using levodopa/dopa decarboxilase inhibitors and 30 healty persons were included in the study. The purpose of the research is to determine the type of sleep disorder and evaluate the effect of entacapone, a COMT inhibitor, on the sleep disorders associated with Parkinson's disease. Hoehn-Yahr scale and UPDRS is used to assess the stage and severity of disease. Sleep disorders are evaluated with the ESS, Modified ESS and PDSS. All patients are also administered `MMSE` to determine the cognitive status of patients. In comparison to the control group, Parkinson's disease patients had a greater amount of sleep disorders. No relationship was observed between the sleep disorder and disease duration and duration of levodopa use. However, sleep disorders were observed more frequently at later stages of the disease. Excessive daytime somnolence, difficulty falling asleep, derangement in sleep quality, hallucinations, urinary incontinence, tremor and inadequate refreshing sleep were observed more frequently in patient group. Addition of entacapone to treatment regimen had a beneficial effect not only on parkinsonien signs but also on sleep scale scores. In comparison to placebo, entacapone caused a significant relief on excessive daytime somnolence, quality of sleep, difficulty falling asleep, nightmares, hallucinations, nocturia, urinary incontinence, tremor and inadequate refreshing sleep. As a result, entacapone has a beneficial effect on some symptoms of sleep disorders seen in Parkinson's disease. Key words: Entacapone, Parkinson's disease, sleep disorders.