Neopterin Behçet Hastalığında yeni bir aktivasyon göstergesi olabilir mi?

Abstract

60 ÖZET Neopterin Behçet Hastalığı'nda Yeni Bir Aktivasyon Göstergesi Olabilir mi? BH kronik, inflamatuvar, multisistemik bir hastalıktır. Hastalığın patogenezi tam olarak bilinmemektedir. Patogenezde genetik, çevresel, bakteriyel, viral ve immünolojik faktörlerin üzerinde durulmaktadır. En önemli immünolojik bulgular T ve B hücre cevabı ile nötrofil aktivitesinde artış ve sitokin seviyelerinde değişikliklerdir. Neopterin hücresel immün sistem aktivitesini gösteren bir immünolojik markırdır. Aktif T hücrelerinden salgılanan IFN-y'nın etkisi ile monosit/makrofajlardan salgılanır. Güncel çalışmalarda hücresel immün sistem aktivasyonu ile seyreden allogreft rejeksiyonları, enfeksiyonlar, otoimmün hastalıklar ve malignitelerde vücut sıvılarında neopterin düzeylerinin yükseldiği gösterilmiştir. BH aktivitesini yansıtan güvenilir bir laboratuvar markın olmamasından ve BH patogenezinde T hücre aracılı immünitenin rol oynamasından yola çıkılarak, Behçet hastalarında serum ve idrar neopterin düzeylerini araştırdık. Çalışmaya Uluslararası Behçet Hastalığı Çalışma Grubu'nun tam kriterlerine göre tanı almış 45 Behçet hastası dahil edildi. Hastalık aktivitesi klinik bulgulara göre belirlendi. Kontrol grubu ise hasta grubu ile cins ve yaş açısından benzer özelliklerde, hiçbir sistemik hastalığı ve ilaç kullanım öyküsü bulunmayan 45 sağlıklı olgudan oluşmaktaydı. Behçet hastalarında serum ve idrar neopterin düzeyleri ortalaması sırasıyla 12.68±4.87 nmol/1 ve 167.53±148.73 umol/mol kreatinin, kontrol grubunda ise 6.03±3.46 nmol/1 ve 104.15±47.74 umol/mol kreatinin olarak belirlendi (p=0.000, p=0.008). Hasta ve kontrol grubu karşılaştırıldığında serum ve idrar neopterin düzeyleri açısından istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı. Aktif ve inaktif dönemlerdeki hasta grupları arasında ise serum ve idrar neopterin düzeyleri açısından anlamlı fark yoktu. Sağlıklı kontrollerde serum IFN-y düzeyleri ortalaması Behçet hastalarından yüksek bulundu (p=0.000). Behçet hastalarında sağlıklı kontrollere göre serum ve idrar neopterin düzeylerinde artış olmakla birlikte aktif dönemde serum ve idrar neopterin düzeylerinin yükselmemesi nedeniyle neopterinin BH aktivitesini yansıtan güvenilir bir laboratuvar markır olarak kullanılamayacağını düşünmekteyiz. Anahtar sözcükler: Behçet hastalığı, hastalık aktivitesi, IFN-y, neopterin

61 SUMMARY Is Neopterin A New Activation Marker In Behcet's Disease ? Behcet's disease (BD) is a chronic, inflammatory, multisystemic condition. The pathogenesis of Behcet's disease is uncertain. Genetic, environmental, bacterial, viral and immunologic factors have been implicated in the pathogenesis of the disease. The major immunologic findings consist of increased T and B cell response, increase in neutrophilic activity and various alterations in cytokine levels. Neopterin is an immunological marker of cellular immune activation. It is secreted by monocytes/macrophages as a result of IFN-y secretion by activated T- lymphocytes. Recent studies have revealed abnormal neopterin concentrations in the body fluids in various clinical states, such as allograft rejection, infections, autoimmune diseases and malignancies which are associated with cell mediated immunity. As there is no reliable laboratory marker of disease activity and increased T cell activity has been showed in the pathogenesis of BD, we aimed to investigate serum and urine neopterin levels in Behcet's patients. Fourty five patients who diagnosed according to the criteria of the International Study Group for BD were enrolled in the study. Disease activity was considered by clinical findings. Fourty- five age and sex matched healthy controls without any systemic disease and treatment were also included in the study. The mean value of serum and urine neopterin levels were 12.68±4.87 nmol/1 and 167.53Ü48.73 umol/mol creatinin respectively in Behcet's patients, 6.03±3.46 nmol/1 and 104.15±47.74 umol/mol creatinin in controls (p=0.000, p=0.008). It was found that there was statistically significant difference between serum and urine levels of the patient and the control group. However, there was no significant statistical difference between serum and urine neopterin levels of the clinically active and inactive patients. It was also found that the mean value of serum IFN-y levels was higher in healthy controls than in Behcet's patients (p=0.000). We conclude that serum and urinary neopterin measurement can not be used as a reliable laboratory marker as the Behcet's patients serum and urinary neopterin levels do not increase in the active stage even though these levels increase when compared to healthy controls. Key words: Behcet's disease, disease activity, IFN-y, neopterin