Behçet hastalığında endotel fonksiyon bozukluğunun göstergesi olarak nitrik oksid ve asimetrik dimetil arginin düzeyleri

Abstract

84 ÖZET Behçet Hastalığında Endotel Fonksiyon Bozukluğunun Göstergesi Olarak Nitrik Oksid ve Asimetrik dimetilarginin Düzeylerinin Araştırılması Behçet hastalığı etyolojisi tam olarak aydınlatılamamış, patogenezde endotel disfonksiyonunun sorumlu tutulduğu sistemik bir vaskülittir. Nitrik oksidin (NO) kardiyovasküler hastalıklarda endotel disfonksiyonu ile ilişkili olduğu ve inflamatuvar olaylarda rolü olduğu bilinmektedir. Behçet hastalığında araştırma sonuçlan çelişkilidir. Asimetrik dimetilarginin (ADMA) bir endojen nitrik oksit sentaz inhibitörüdür ve son yıllarda kardiyovasküler hastalıklar için bir risk faktörü, belirleyicisi ve prognoz göstergesi olarak tanımlanmıştır. Çalışmamızı Behçet hastalığında ADMA'nın rolünü ve NO ile ilişkisi olup olmadığını araştırmak amacıyla planladık. Araştırmaya Süleyman Demirel Üniversitesi ve Ege Üniversitesi Romatoloji Klinikleri' nin takibinde olan Behçet hastalan dahil edildi. Sağlıklı kontrol grubu 30 gönüllü sağlık çalışanından oluşturuldu. Hasta gruplan 30 mukokutanöz ve 30 vasküler tutulumlu olmak üzere 60 Behçet hastasından oluşturuldu. Hasta ve kontrol gruplan demografik özellikler açısından benzerdi. Hastalar hastalık aktivitesine göre değerlendirilerek aktif ve inaktif olarak gruplandı. Alınan plazma örneklerinden fotometrik yöntemle NO düzeyleri ve ELİSA yöntemiyle ADMA düzeyleri çalışıldı. Behçet hastalannda sağlıklı kontrollere göre ADMA düzeylerinde yükselme ve NO düzeylerinde azalma olduğunu saptadık. Nitrik oksid ve ADMA arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde negatif korelasyon vardı. Vasküler tutulumlu Behçet hastalannda NO düzeyleri daha düşük ve ADMA düzeyleri daha yüksekti. Aktif olan Behçet hastalarında ADMA düzeyleri sağlıklı kontrollere göre artmış ancak inaktif hastalara göre daha düşüktü. Aktif Behçet hastalannda NO düzeyleri hem sağlıklı kontrollerden hem de inaktif hastalardan daha yüksekti Sonuçta; Behçet hastalığında endotel disfonksiyonun bir göstergesi olarak NO düzeyleri azalmaktadır. Bu durum vasküler tutulumlu hastalarda daha belirgindir. NO' in azalmasına muhtemelen artmış ADMA düzeyleri neden olmaktadır. Ancak hastalığın aktif döneminde muhtemelen aşın inflamatuvar aktivite nedeniyle ADMA ve NO etkileşimi beklenen yönde olmamaktadır. Bu durumda NO sentezi asm bir şekilde muhtemelen indüklenebilir NO sentetaz aracılığı ile artmaktadır. Anahtar sözcükler: Behçet hastalığı, ADMA, Nitrik oksit, endotel disfonksiyonu

85 SUMMARY Investigation Of Asymmetric dimethylarginine and Nitric Oxide Levels As Signs Of Endothelial Dysfunction In Behcet's Disease Behcet's disease is a unique systemic vasculitis with unknown etiology of which endothelial dysfunction is culprit. Nitric oxide (NO) is known to be responsible from endothelial dysfunction in cardiovascular diseases and take role in inflammatory conditions. Results are diverse in Behcet's disease. Asymmetric dimethylarginine (ADMA) is an endogenous methylarginine defined as a risk factor, predictor and marker of disease prognosis in cardiovascular diseases. We aimed to search whether a relation was present between ADMA and NO in Behcet's disease in this study. Behcet's patients were included to the study from Süleyman Demirel University and Ege University Rheumatology Clinics. Thirty healthy volunteers were taken from hospital staff as controls. Patient group was consisted of 60 patients totally of which 30 with mucocutaneous and 30 with vascular involvement. Demographic characteristcs were similar in patient and control groups. Patients were evaulated according to the activity of disease and groupped as active and inactive disease state. NO levels were studied with photometric and ADMA levels with ELISA tests from plasma samples. NO levels was lower and ADMA levels were higher in Behcet's disease than healthy controls. A significan netgative correlation was found between ADMA and NO. ADMA levels were higher and NO levels were lower in vascular involvement group. ADMA levels were higher in active disease group than healthy controls but similar with inactive disease group. NO levels were higher both from healthy controls and inactive disease group. In conclusion; NO levels were decreased in Behcet's disease not in active stage as a sign of endothelial dysfunction. This state is more evident in patients with vascular involvement. Increased ADMA levels probably causes decrement of NO levels. But in the active stage of the disease probably the interaction of ADMA and NO does not generate as expected and NO synthesis increases via stimulation of inducible NO synthetase. Key words: Behcet's disease, ADMA, nitric oxide, endothelial dysfunction