Isparta ilinde 2003 yılında meydana gelen trafik kazalarının değerlendirilmesi

Abstract

120 ÖZET Isparta İlinde 2003 Yılında Meydana Gelen Trafik Kazalarının Değerlendirilmesi Günümüzde kazalar insan sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir. Özellikle trafik kazaları üretken yaş grubundaki insanları etkileyerek iş gücü kaybına neden olması, bireylerin yaşam kalitesini olumsuz etkilemesi, aynı zamanda maddi külfetin yol açtığı ekonomik kayıplar nedeniyle halk sağlığının öncelikli konulan araşma girmiştir. Trafik kazalarıyla ilgili bilgilerin değerlendirilebilmesi için kayıtların yeterli ve güvenilir olması gereklidir. Ülkemizde Trafik kazaları ile ilgili bilgilerin tutulması için yasal düzenlemeler olmasına rağmen bazı kazalarda polise haber verilmemekte, rapor tutulmamakta ve yaralanmalar dahil bireyler kendi aralarında anlaşmakta ve böylece birçok trafik kazası kayıtlara geçmemektedir. Ayrıca sadece polisin olay yerinde tuttuğu rapor esas alınmakta ve kazadan sonraki bir aylık süreye ilişkin değerlendirme yapılmamakta, dolayısıyla trafik kazalarına bağlı ölümler tam olarak tespit edilememektedir. Bu çalışmada Isparta il genelinde 2003 yılında meydana gelen toplam 1137 kazanın yer ve zaman özellikleri, oluş şekilleri, meydana geldiği yol ve çevre özellikleri, meteorolojik faktörler, araç, sürücü, yaya ve yolculara ait özellikler incelenerek kazalara neden olan faktörlerin ortaya çıkarılması amaçlandı. Ayrıca Isparta il merkezinde meydana gelen tüm kazalarda yaralanan toplam 435 yaralıdan her mevsimden bir ay seçilerek tespit edilen 161 kişinin 150'sinin (%93.2) hastane kayıtlarına ulaşılarak akıbetleri araştırıldı. Tüm trafik kazalarının %1,7'si ölümlü, %40.3'ü yaralanman, %58,0'ı maddi hasarlı trafik kazalarından oluşmaktaydı. Bu kazalar sonucu 20 kişinin öldüğü, 900 kişinin yaralandığı, 1470 kişinin de kazayı sağlam olarak atlattığı belirlendi. Trafik kazaları en sık, sonbahar mevsiminde, aylardan ağustos ayında, günlerden pazartesi ve saat olarak 12.01-18.00 saatleri arasında meydana geldiği belirlendi. Trafik kazaları en sık açık havada ve gündüz meydana meydana gelmekteydi. Kazaların %51.7'sini tek araçlı kazalar oluşturmaktaydı. Araştırmada kaza ölüm hızı %1.8, kaza yaralanma hızı %79.2 olarak tespit edildi. Trafik kazalarında kusurun en sık araç sürücülerine ait olduğu (%88.0),121 sürücülerin %12.9'unun emniyet kemeri takmadığı, %7.2'sinin alkollü araç kullandığı belirlendi. Kazazedelere ilk yardımın en sık vatandaşlar tarafından yapıldığı tespit edildi. Hastane kayıtlarına ulaşılan 150 kazazedenin %56.1'inin medikal tedavi aldığı, %12.8'ine medikal tedavi yanı sıra operasyon da uygulandığı, trafik kazası tespit tutanaklarında yaralı görünen 2 kazazedenin hastaneye ulaştığında ölmüş olduğu tespit edildi. Sonuç olarak; trafik kazası tespit tutanaklarının düzenlenmesinde sorunlar olduğu belirlendi. Hastaneye giderken yolda ve hastanede yattığı süre içerisinde oluşan ölümlerin trafik kazası tespit tutanaklarına yansımadığı tespit edildi. Daha sağlıklı trafik kazası istatistikleri için yeterince bilgi içeren tek bir formun kullanılması, bu formların eksiksiz ve doğru şekilde doldurulması, kazadan sonraki bir aylık sürede kazazedelerin akıbetlerine ilişkin bilgilerin de bu formlarda yer almasının sağlanması ve önerildi. Anahtar kelimeler: Trafik kazaları, kayıtlar, yaralanma, ölüm, sürücüler, İsparta.

122 SUMMARY Evaluation of the Traffic Accidents That Happened in the Province of İsparta in 2003 Nowadays, the traffic accidents affect the human health adversely. Specifically speaking, because of the fact that the traffic accidents lead to the loss of labor power by injuring, whether fatally or not, the people who belong to the productive age group; affect the quality of life of the individuals in a defavourable manner as well as bring about economic losses a result of the material damages, they have become the priority issues of the public health. Records must be sufficient and reliable so that the information on traffic accidents could be properly evaluated. Even though there exist legal regulations as regards keeping of the information relevant to the traffic accidents, there are still irregularities. To illustrate, the police are not informed of some accidents and accordingly any report could not be prepared as the individuals involved may reach an agreement between themselves even upon the physical or personal injuries. And thus, many accidents are not recorded. In addition to this, only the report prepared by the police on the place of accident is taken into consideration and an evaluation on the one-month period following the accident is not done, either. As a result, the death toll due to the accidents cannot be determined accurately. This paper aims at revealing all the factors which cause the accidents through studying the time and place characteristics of a total of 1137 accidents which took place within the borders of İsparta province in 2003, and also taking into consideration their types of occurrence, the road and environmental features, meteorological factors together with the characteristics of the vehicle, driver, pedestrian and the passengers. Moreover, hospital records of 150 wounded people out of 161 (93.2 %) who were chosen on a seasonally one-month basis among a total of 435 ones injured on grounds of the accidents which happened in the city centrum of İsparta were accessed and their following situations were searched.123 Of all the traffic accidents, %1,7 resulted in deaths, %40.3 in injuries, and %58 material damage-producing crashes. In the aftermath of these accidents, 20 people were determined to have died, 900 other to have been injured, and 1470 to have survived them without any injury. The traffic accidents were proved to have frequently occurred in autumn among the other seasons, in August among the other months of the year, on Monday among the other days of the week and especially between the hours of 12:00-18:00. Besides, they occurred mostly during the day and on a clear weather. 51.7 % of the crashes involved only one vehicle. This study found out the fact that the accident death rate was 1.9 % and the accident injury rate 79.2 %, as well. It was also revealed that the faulty party in the traffic accidents was mainly the drivers (88.0 %). That the 12.9 % of the drivers did not fasten their seat belts and % 7.2 of them drank alcoholic beverages was also determined. The victims of the accidents were proved to have often been given first aid by the people on the scene of the accident. 56.1% of the 150 accidents victims whose hospital records could be accessed were determined to have had medical treatment, %12.8 of them to have been operated along with the medical treatment and 2 other accident victims who had been recorded alive in the accident reports to have died after they were hospitalized. To conclude, it was determined that there still exist serious problems which are involved in preparing the accident reports. The fact that deaths, which happen on the way to the hospital or after the hospitalization, are not subsequently recorded in the traffic accident reports was also determined. It was hereby suggested that only one form, which includes sufficient data and offers the accurate statistics of the traffic accidents should be used, that this form should be filled completely and properly, and that all the information relevant to the situations of the victims following the traffic accidents should also be recorded in this form. Key Words: Traffic accidents, records, injury, death, drivers, İsparta.