Premenstrüel disforik bozukluk tanısı alan kadınlarda bölgesel beyin kan akımı değişikliklerinin Tc-99m HMPAO beyin perfüzyon SPECT ile değerlendirilmesi

Abstract

Premenstrüel disforik bozukluk (PMDD), menstrüel siklusun geç luteal fazındaortaya çıkan menstrüasyondan sonra kaybolan duygusal, davranışsal ve fizikselsemptomları içeren klinik bir tablodur. Depresif duygu durum, disfori, irritabilite,anksiyete, duygusal labilite, konsantrasyon güçlüğü, şişkinlik, kilo artışı, mastodinia,abdominal rahatsızlık ve ağrı, enerji azlığı, baş ağrısı en sık rastlanan semptomlardır.Tanısı DSM- IV kriterleri ile konulan PMDD'nin etiyolojisi kesin olarakbilinmemekle birlikte, nörotransmitterler, reprodüktif hormonlar, endojen opiatlar vegenetik faktörler gibi çeşitli biyolojik teoriler ileri sürülmektedir. PMDD'li kadınlardabu faktörler ile ilgili birçok çalışma yapılmış ancak beyin kan akımı vemetabolizmasındaki değişiklikler yeterince araştırılmamıştır.Biz çalışmamızda, PMDD tanısı alan kadınlarda premenstrüel ve postmenstrüeldönemlerde ki bölgesel beyin kan akımı değişikliklerinin Tc-99m HMPAO beyinperfüzyon SPECT ile değerlendirilmesini ve bulguların kontrol grubu ile karşılaştırarak,farklılıkların ortaya konmasını amaçladık. Çalışma grubumuz PMDD tanısı konulan 10hasta ve 10 sağlıklı olgudan oluştu. Her olguya premenstrüel ve postmenstrüel dönemdeiki kez beyin perfüzyon SPECT çalışması yapıldı. PMDD tanısı alan olgular GKÇ'yegöre semptomların pik yaptığı premenstrüel günler ve şikayetlerin geçtiği postmenstrüel(5-10. günler arasında) dönemde çekime alındı. 26 farklı beyin bölgesinden ilgi alanlarıçizilerek bu bölgelerdeki ortalama sayımlar alındı. Elde edilen bölgesel beyin kan akımıdeğerlerinin normalizasyonu için serebellum değerleri referans olarak kullanıldı.Premenstrüel evrede beyin perfüzyon SPECT' lerinin karşılaştırılması sonucundaPMDD'li hastalarda kontrol grubuna kıyasla sağ süperior temporal, sol süperiortemporal, sol inferior temporal, sağ nukleus kaudatus bölgelerinde bölgesel beyin kanakımı değerleri istatistiksel olarak anlamlı düşük bulundu. PMDD'li hastalarınpremenstrüel ve postmenstrüel evredeki SPECT çekimleri karşılaştırıldığında ise sağsüperior temporal, sol süperior temporal, sağ medial temporal, sol medial temporal ve48sol inferior temporal bölgelerinde beyin kan akımı değerleri premenstrüel dönemdepostmenstrüel döneme göre istatistiksel olarak anlamlı düşük bulundu.Sonuç olarak kadınların reprodüktif dönemde yaşamını etkileyen PMDD'de,bizim temporal lopda tespit ettiğimiz, bölgesel beyin kan akımı değişikliklerinin dahageniş katılımlı çalışmalarla değerlendirilmesinin, PMDD'de etkilenen beyin bölgelerihakkında daha net sonuçlara varılmasına yardımcı olacağını düşünmekteyiz.Anahtar kelimeler: PMDD, SPECT, rCBF, Temporal lop

PMDD is a clinical disorder consisting of distressing mood, behavioral andphysical symptoms arising during the late luteal phase of a women?s menstrual cycle.More common symptoms of PMDD are depressed mood, dysphori, irritability, tension,affect lability, decreased concentration, feeling over-whelmed, insomnia, weight gain,breast tenderness, bloating, muscle/joint pain and headaches. Although definite cause ofPMDD is unknown, some biological theories put forward and most common acceptedones include the involvement of serotonin, reproductive hormones, endogenous opiates,and the role of genetics. On the other hand, there are not enough studies demonstratingthe relation between PMDD and regional cerebral blood flow. The main purpose of thisstudy was to determine the regional cerebral blood flow changes in PMDD usingSPECT imaging.The study enrolled 10 PMDD patients who were diagnosed using DSM-IVcriteria. 10 healthy young women were used for control group. All subjects underwenttwo SPECT scans in pre and postmenstrual period. In PMDD group, the first scan wasperformed as close as possible to the time of peak premenstrual symptoms and secondin postmenstrual period, between days 5 and 10 following the next menses. Theanalyses were applied using a semiquantitative technique by examining 26 differentvarious regions of interest.When the rCBF compared between PMDD and control group in premenstrualperiod, rCBF of PMDD group was found significantly decreased in right superiortemporal, left superior temporal, left inferior temporal and right nucleus caudatus.In the evaluation of the rCBF of PMDD patients in pre and postmenstrualperiod, premenstrual rCBF of right and left superior temporal, right and left medialtemporal and left inferior temporal was detected significantly decreased.In conclusion, our preliminary data showed a significant decrease in rCBF ofbilateral temporal lobes in premenstrual period of PMDD patients. On the other hand,further studies with larger samples of subjects need to investigate the changes of rCBFand their importance in PMDD patients.Key Words: PMDD, SPECT, rCBF, temporal lobe