Talasemi majorlu hastalarda kapari ovatanın antioksidan etkisinin araştırılması

Abstract

Talasemi transfüzyonlar ve artmış demir emilimi sonrasında oluşan demir yükünün arttığı, buna bağlı komplikasyonların görüldüğü herediter bir kan hastalığıdır. Vücutta non-transferrin bağlı demir yükünün artması ve globin zincirlerinin oto-oksidasyonu ile serbest radikal ürünleri oluşarak lipid peroksidasyonu ile hücre membran bozukluğu oluşmakta ve bu da hücre ölümüne neden olmaktadır. Uzun dönemde ise kardiyak yetmezlik, karaciğer fibrozisi veya siroz ve endokrinopatiler gelişmektedir. Oluşan oksidan stres sonucunda ise vücutta pro-oksidan-antioksidan sistem arasındaki denge bozulmakta, antioksidan enzim düzeylerinde azalma olurken lipid peroksidasyonunun göstergesi olan MDA düzeylerinde artış oluşmaktadır. Antioksidanların kullanımı talasemi tedavisinde yeni bir tedavi rejimi sayılmaktadır.Çalışmaya 7-30 yaş arasında düzenli transfüzyon ve şelasyon tedavisi alan toplam 40 talasemi major hastası alınmış, rastgele örnekleme yöntemi ile 20 kişi kontrol grubu, 20 kişi de çalışma grubu olarak 2'ye ayrılmıştır. Çalışma grubuna 6 ay süresince kahvaltı ile birlikte <10 yaş hastalarda 1 tatlı kaşığı (12,5 gr), >10 yaş hastalarda 1 çorba kaşığı (25 gr) kapari marmeladı verilmiştir. Aylık hemogram, biyokimya ve ferritin düzeyleri bakılan hastaların 6 ay sonucunda her iki grubun antioksidan enzim düzeyleri ve MDA düzeylerine bakılmıştır. Bu çalışmada kapari ovatanın antioksidan özelliği serum MDA, Gpx, SOD ve CAT düzeyleri bakılarak değerlendirilmiştir.Kapari kullanan grupta serum MDA düzeylerinde kontrol gruba göre daha fazla düşüş elde edilmiştir. SOD düzeylerinde her iki grupta istatistiksel olarak anlamlı düşüş saptanırken iki grup arasında anlamlı fark saptanmamıştır. Gpx düzeyinde minimal bir artış CAT düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı olmayan düşüş oluşmuştur. Bunun yanı sıra karaciğer fonksiyon testlerinde kapari kullanılan grupta kontrol gruba göre anlamlı azalma meydana gelmiştir.Sonuç olarak talasemi major hastalarında artmış demir yüküne bağlı olarak oksidatif hasar oluşmaktadır. MDA düzeylerindeki yükseklik bu hasarın en güzel göstergesidir. Biz bu çalışmada talasemik hastalarda MDA düzeylerinde ve karaciğer fonksiyon testlerinde kapari ile düşüş elde ettik. Kapari gibi bitkiler talasemide oksidatif hasarın ve hepatotoksisitenin azaltılmasında şelatörler ile birlikte rol oynayabilir.Anahtar sözcükler: Talasemi major, oksidatif stres, antioksidan, MDA, kapari

Thalassemia is a group of hereditary hematological disease, which has complications of iron overload because of transfusions and increased iron absorption. Non-transferrin-bound iron and auto-oxidation of globin chains lead to production of highly reactive oxygen radicals that generate lipid peroxidation which cause breakdown of membranes and finally to cell death. The long term clinical consequences of the oxidative damage are hearth failure, liver fibrosis or cirrhosis and endocrinopathies. The balance between pro-oxidants and anti-oxidants damaged, while antioxidant enzymes decrease, increment in MDA levels occur, which is sign of lipid peroxidation. As a result, the use of antioxidants at thalassemia treatment is a new trend.In the present study, a total number of 40 thalassemia major patients aged between 7-30 years who take regular transfusions and chelation therapies were involved. Twenty of them were chosen randomly as control group and other 20 patients as study group. Capparis marmelade was given with a dose of a dessert-spoon (12.5 gr) to the patients <10 years and a soup-spoon (25 gr) to the patients >10 years at breakfast times for six months. We measured complete blood counts, biochemical parameters and ferritins of them in every month and antioxidant status at the beginning and at the end of the study.We obtained a much more decrease in MDA concentration in the cappari group. A significant decrease in SOD concentration at both of the groups was seen, but, there was no statistically significant difference between the groups. A minimal increase in Gpx and not statistically significant decrease in catalase concentration was found. Besides, in the cappari group a significant decrease in liver function tests was observed.In conclusion, increased iron overload in thalassemia patients resulted in oxidative damage. Increment in MDA levels is the best proof of this damage. Marked decline in the levels of MDA and liver function tests were observed in the cappari group. Our results showed us that the plants such as capparis may be useful for decreasing the damage of oxidative stress and, thus, hepatotoxicity in thalassemic patients.Key Words: Thalassemia major, oxidative stres, anti-oxidants, MDA, cappari.