Esnek üretim sistemlerinde maliyetlerin belirlenmesi, kontrolü ve bir uygulama

Abstract

iiÖZETGünümüzde, hızla gelişen ve değişen teknoloji ile birlikte yaşanan yoğunrekabet işletmelerin üretim teknolojilerini yenilemelerini zorunlu kılmaktadır. Ayrıcadeğişen tüketici tercihleri de bunu gerekli kılmaktadır. Üretim işletmeleri budeğişimlere uyum sağlayabilmek ve rekabet edebilmek amacıyla teknolojikgelişmeleri yakından takip edip bu gelişmeleri işletmelerine taşımakdurumundadırlar. Bu esnekliğe sahip olmayan işletmeler ise varlıklarını uzun süredevam ettirememektedirler.Esnek üretim sisteminde yoğun otomasyon ve teknoloji ağırlıklı üretimyapıldığından, üretim faktörlerinin hızla üretime yönlendirilebildiği ve tüketicilerezamanında ulaştırılarak paraya dönüştürülebildiği, işgücünün söz konusu ortamauyum sağladığı ve değişikliklere hızla cevap verebildiği bir üretim süreci olarak,ürün çeşidinin fazla olduğu işletmelerde kullanılabilmektedir.Bu çalışma ile esneklik kavramı ile birlikte esneklik türleri, esnek üretimsisteminin özellikleri ile avantaj ve dezavantajları, esnek üretim sisteminin kurulmasıve donanım unsurları ayrıntılı olarak incelenmiştir.Çalışmada esnek üretim sisteminin işletme faaliyetleri ve maliyet unsurlarıüzerindeki etkileri ele alınmıştır. Çalışmanın uygulama bölümünde, Burdur ilisınırları içerisinde faaliyet gösteren ve aynı üretim sürecinde üretmiş olduğu mamulçeşitleri ile esnek üretime en uygun yapıda olan Ertuğrullar Tarım Makineleri Sanayive Ticaret Anonim Şirketinde yapılan uygulama çalışması yer almaktadır.Bu kapsamda üretim işletmesinin üretiminin en yoğun olduğu bir döneme aitüretim maliyet unsurlarıyla ilgili mevcut uygulaması, esnek üretim sistemine göreyeniden hesaplanmış ve işletmenin esnek üretim sistemi öncesi ve esnek üretimsistemi sonrası maliyetler karşılaştırılarak ortaya çıkan farklar ve nedenleri ortayakonmuştur.Ayrıca işletmenin daha doğru maliyet hesaplaması yapılabilmesi için faaliyettabanlı maliyetleme çalışması yapması bu yapılamıyorsa geleneksel uygulama olankademeli dağıtım yöntemini işletmede uygulaması önerisi getirilmiştir.Anahtar Kelimeler: İşletme, Üretim, Esnek Üretim, Maliyet, Maliyet Sistemleri,Maliyet Hesaplama.

iiiABSTRACTStrong competition along with fast growing and changing technology forcecompanies to renew manufacturing technologies. Manufacturing companies need tofollow technologic developments closely in order to compete. The companies thatare not flexible enough to change in this environment cannot survive.Since flexible manufacturing system allows mass automation and technology-based production, it can be applied by the companies, where product variety is high,as FMS can be utilized in plants, where manufacturing factors can be quicklytransformed and passed to consumers to cash bach, human resources can be easilyadopted.İn this study, the concept of flexibility, its types, aduantangs anddisadvantages, installation and tools have been discussed in details.İn the paper FMS?s impacts on business functions and cost items. The casestudy has been carried out in ERTUĞRULLAR TARIM MAKİNALARISANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ , which is located in Burdur andsuitable for the implementation of the system.Manufacturing costs of the company in a peak manufacturing period has beenrecalculated according to FMS and the costs has been companied with the existysystem. Then, the causes of the differents have been discussed.In addition, it was recommended that in order to recurately calculate thecosts, setivity based costing is otherwise, a more conuentional method, stopwisecosting approaches give better results.Keywords: Company, Manufacturing, Flexible Manufacturing, Cost, Costs Systems,Cost Calculate.