Amerika Birleşik Devletleri`nin Afganistan`a müdahalesi ve Afganistan`da oluşturulan yeni yönetim yapısı

Abstract

iiiÖZETAMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ'NİN AFGANİSTAN'A MÜDAHALESİVE AFGANİSTAN'DA OLUŞTURULAN YENİ YÖNETİM YAPISIMurat BÜYÜKBAŞSüleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi BölümüYüksek Lisans Tezi, 182 Sayfa, Şubat 2006Danışmanı: Yard. Doç. Dr. Mehmet AKTELBu tezin amacı; ABD'nin, koalisyon ülkeleri ile birlikte Afganistan'a yaptığımüdahalenin boyutlarını incelemek ve aynı zamanda, uluslararası örgütlerindesteğiyle, bu güne kadar oluşturulan yönetsel yapıyı ortaya koymaktır. Amaç vesonuçları bakımından, Afganistan'a yapılan askeri müdahale, yeni dünya düzeni veküreselleşme sürecinde ABD tarafından izlenmeye başlanan yeni stratejinin birörneği olarak görüldüğünden, çalışmanın çıkış noktası, bu müdahalenin görünmeyenamaçlarının olduğu temeline dayandırılmıştır. Araştırma sonucunda, yapılan askerimüdahalenin hedefinin sadece, Afganistan'da barınan teröristleri yok etmek veevrensel ölçülerde, demokratik bir yönetim yapısı oluşturmak olup, olmadığınınortaya konması ve ABD'nin müdahale ile elde ettiği kazanımların tespit edilmesi,hedeflenmiştir.Tez içeriğinde esas olarak, koalisyon güçlerinin askeri müdahalesinin amaçları,hukuki durumu ve sonuçları ile Afganistan'da oluşturulan yeni yönetimin özellikleriincelenirken, devlet otoritesinin sağlanması ve yönetsel yapının kurulması amacıyladüzenlenen, önemli uluslararası konferans ve toplantılara da yer verilmiştir. Ayrıca;Afganistan'ın jeostratejik önemi ve bu nedenle bölgede yaşanan hakimiyetmücadelesi, Sovyet işgali, Afganistan'da Taliban ve köktendinci islami terörizmgerçeği, müdahale sonrası Afganistan'da bulunan uluslararası örgütler ve askerigüçler ele alınmış, Türkiye'nin Afganistan'daki siyasi ve askeri faaliyetlerine yerverilmiştir.Anahtar Kelimeler: Afganistan, 11 Eylül, Afganistan Yönetim Yapısı, GeçiciYönetim, Geçiş Yönetimi, Afganistan Anayasaları, Taliban, Bonn Antlaşması, UGYK.

ivABSTRACTUS INTERVENTION TO AFGHANISTAN AND (NEWLY EMERGED)ADMINISTRATION STRUCTURE IN AFGHANISTANMurat BÜYÜKBAŞSüleyman Demirel University, Department of Public AdministrationMaster Thesis, 182 pages, February 2006Supervising: Asst. Prof. Dr. Mehmet AKTELThe understanding of work: To analyze different dimensions of theAfghanistan intervention made by U.S. and her allies, and at the same time, toanalzye administrative structures experineced with the support of internationalorganizations in Afghanistan so far. In terms of objects and results, because it isthought that military intervention to Afghanistan is an example to the strategyfollowed by US in the new world order and globalization process; focus of this workis based on the idea that there are some invisible aims of this intervention. At theend of this work, it is aimed to inquire whether the aim of the coalition governmentsis only to destroy terrorist groups in Afghanistan and to implement newadministration structure accepted by international agenda or not, and on the otherhand it is aimed to clarify interests of US through this intervention.In the core, this work examines the characteristics of new administrationstructure in the lights of the aims, results and legal framework of the intervention toAfghanistan. The work also consist of important international conference andmeetings which aims to provide state sovereignty and to establish administrativestructure in Afghanistan. In addition the subjects like geo-strategic importance ofAfghanistan and as a result of this importance the struggle for dominanceexperienced in the region , Soviet occupation in Afghanistan, Taliban and radicalIslamic terrorism, international organization and military powers in Afghanistan arehighlighted in the thesis. And also Turkey?s political and military activities onAfghanistan issue is analyzed.Keywords: Afghanistan, September 11th, Administrative Structure of Afghanistan,The Interim Administration, The Transitional Administration, Constutions ofAfghanistan, Taliban, Bonn Agreement, ISAF.