Çokan Velihanov (Eserleri)

Abstract

19. yüzyılda Kazakistan topraklarında yürütülen ilmi araştırmalarda yeni neslin öncüsü Çokan Cengizoğlu Velihanov'un özel bir yeri olmuştur. Çokan Velihanov, Kazak hanı Abılay Han neslinden olup, Kazakistan ve Orta Asya halklarının folklor, sözlü edebiyat, destan ile efsanelerini araştıran ve Marko Polo'dan sonra Doğu Türkistan'a ilk adım atan Kazak bilim insanıdır. Çokan Velihanov, 19. yüzyıl Çağdaş Kazak edebiyatının öncülerinden olup, Manas'ı tespit ederek yazıya geçirmiştir, Kazak halkının çağdaş dünya ile yüz yüze gelmesi için ortaya koyduğu çabalarla tanınmıştır. Çokan, ilk Kazak ressamlarından olup eserlerinin çoğunu Rusça yazmıştır. Bağımsızlık sonrası eserleri Kazakçaya aktarılmıştır. Çokan Velihanov'un çalışmaları Türkistan halklarına ortak tarihi miras olarak kalacaktır. Onun çalışmalarının incelenmesi, Türk halklarının örf – adetlerini, geleneklerini unutturmadan gelecek nesile aktarmak anlamına gelecektir.Anahtar Kelimeler: Türkistan, Orta Asya halkları, Tarih, Edebiyat, Kazak folkloru

In the 19th century scientific research carried out on the territory of Kazakhstan by the leader of the new generation Shokhan Chingizuly Ualihanov who took a special place. Shokan Ualihanov was a Kazakh scientist who was been existed from Kazakh Han Abilay Khan and studied the folklore, oral literature, epic legends of Kazakhstan and Central Asian people and made his first step to East Turkestan after Marko Polo. Shokan Ualihanov was one of the forerunners of the 19th-century Modern Kazakh literature. He discovered and wrote Manas and was known for his efforts to bring the Kazakh people to face the modern world. Shokan was one of the first Kazakh artists and most of his works were written in Russian. After independence of Kazakhstan his works were translated into Kazakh language. Shokan Ualihanov`s works will be remained to Turkestan people as a common historical heritage. The study of his works means that we have to transfer all our customs, traditions of the Turkish people to the future generation without forgetting them.Key Words: Turkestan, the people of Central Asian, history, literature, Kazakh literatur