Ratlarda 5- florourasil ile oluşturulan oral mukozit modelinde lokal olarak uygulanan kantaron yağı, sumak ekstresi, lokal steroid (triamsinolon asetonid) ve klorheksidin`in iyileştirici etkilerinin araştırılması ve karşılaştırılması

Abstract

Kemoterapi ve radyoterapiye bağlı gelişen oral mukozit, psödomembran oluşumu ile ağız mukozasının ülserasyonu ve inflamasyonu olarak tanımlanır. Oral mukozit tedavisi henüz çözümlenmemiş bir sorundur. Oral mukozit profilaksisi için etkisi kanıtlanmış ajan veya tedavisinde bir altın standart henüz ortaya konmamıştır. Çalışmamızda bitkisel kökenli kantaron yağı, sumak ekstresi, lokal steroid (triamsinolon asetonit) ve klorheksidinin oral mukozit üzerindeki iyileştirici etkisi değerlendirilerek karşılaştırıldı. Çalışmada toplam 56 Wistar Albino cinsi erkek ratlar kullanıldı. Ratlar raslantısal olarak 8'er adet olmak üzere 2 kontrol grubuna ve 10' ar rat olmak üzere ajanların uygulandığı 4 gruba ayrıldı. 5-Florourasil verilmeyen kontrol grubunun bukkal mukozasına 1. ve 2. gün tel fırça ile abrazyon yapıldı. 5-Florourasil verilen kontrol grubuna ve etken maddelerin uygulandığı diğer 4 gruptaki ratlara 0. ve 2. gün (i.p.) 5- florourasil uygulandı, bukkal mukozalarına 1. ve 2. gün tel fırça ile abrazyon yapıldı. Etken maddelerin uygulandığı grupların bukkal mukozasına 3. günden itibaren 5 gün boyunca etken maddeler lokal olarak uygulandı. Deney sonucunda rat bukkal mukozaları histopatolojik ve biyokimyasal (GSH, GSH-px ve MDA aktiviteleri) inclemeye tabi tutuldu. Gruplar kendi içlerinde karşılaştırıldığında deneyin anlamlı olduğu görüldü (p<0,05). Gruplar birbiriyle karşılaştırıldığında, histolojik incelemede üç ajana kıyasla triamsinolon asetonitin belirgin derecede oral mukozit tablosunu azalttığı görüldü ve bu bulgu biyokimyasal incelemeyle desteklendi. Kantaron yağının histolojik incelemede oral mukoziti kısmi şekilde azalttığı görüldü ve bu etki biyokimyasal bulgularla desteklendi. Klorheksidinin histolojik olarak oral mukozit iyileşmesine etkisi tesbit edilmese de biyokimyasal olarak anlamlı fark olması iyileşme sürecine katkıda bulunabileceğini göstermektedir. Sumak ekstresinin oral mukozit iyileşme sürecine katkısı saptanmadı. Klorheksidin ve kantaron yağının oral mukozit iyileştirici etkileri üzerine yeni çalışmalara ihtiyaç vardır.

Chemotherapy and radiotherapy induced oral mucositis, can be defined as ulceration and inflammation of oral mucosa with the formation of pseudo membranes. The management of oral mucositis is one of the unsolved problems. In the prophylaxis of oral mucositis, no new agent or a gold-standard treatment method has been determined yet. In our study, we compared the healing effects of centaury oil, sumac extract, local steroid (triamcinolone acetonide) and clorhexidin on the oral mucosa. Fifty-six Wistar albino male rats were used in the study. Rats were randomly divided into 6 groups, consisted of 4 study groups and 2 control groups. The numbers of rats in study groups were 10, while each control groups consisted of 8 rats. On the 1st and 2nd day, buccal mucosa of the rats in control groups was abraded with a wire brush. 5- Fluorouracil was applied as i.p. to the rats in one of the control groups and also to the rats in four study groups on the 0 and 2nd days. Buccal mucosa of these rats was also abraded with a wire brush in the 1st and 2nd days. Beginning from the 3rd day, four agents were applied locally to the buccal mucosa of rats in study groups for 5 days. At the end of the experiment, buccal mucosa of the rats were subjected to histopathological and biochemical examination (GSH, GSH-px and MDA activities). Statistically significant difference (p<0,05) was determined when groups were compared in itself. In histological examination, it is observed that triamcinolone acetonide was significantly decreased the oral mucositis when compared to the other agents. This finding was supported by biochemical examination. Histological examination also revealed that centaury oil has partially decreased oral mucositis. Similarly, this finding was also supported by biochemical examination. Although the study did not determine healing effects of clorhexidin on oral muscositis, statistically significant differences, determined by biochemical examination, suggest that clorhexidin may contribute to healing process on oral muscositis. This study did not determine any effects of sumac extract in the treatment of the oral mucositis. Further studies are required to demonstrate and clarify the effects of clorhexidin and centaury oil on oral mucositis.