Dini cemaat yapılarında meşruiyet kaynaklarının sosyolojik analizi

Abstract

Bu çalışma gerek kamusal gerekse özel alandaki görünürlüğü açısından dini bir cemaat olmadığını ispat eden Fethullah Gülen Örgütünün, bugüne kadar yaşama-dünyası içerisindeki gücünü ve bu gücü kazanmasına etki etken faktörleri ele alıp incelemektedir. Çalışma içerisinde Örgüt'ün toplumsal ilişkilerde, sosyal kurum ve kuruluşlarda ve fertlerin yaşantılarında varlık alanı bulabilmek için kendi lehine yarattığı ve daima dinamik tutmaya çalıştığı değişen din/İslam söylemlerine yer verilmektedir. Doayısıyla Örgüt, kendi çıkarları lehine özelleştirdiği bu söylemler ve uyguladığı taktikler sayesinde bireylerin kitle durumuna indirgenmesini ve fertler tarafından bu durumun gönüllü olarak kabullenilmesini sağlaması çalışmanın ana odak noktasını oluşturmaktadır.Örgüt özelleştirdiği bu dini söylemleri, insanları kendi örgütlenmelerine müdahil kılmak için ikna yöntemi olarak kullanmaktadır. Çalışmanın ilk aşamasında Örgüt'ün toplumsal, ekonomik, sosyal ve siyasal alanda aktif bir şekilde konumlanışı ele alınarak bu ikna yöntemlerinin sosyolojik açıdan analiz edilmesi hedeflenmektedir. Bir sonraki aşamada Örgüt'ün, devlet ve toplum içerisinde aktif bir rol üstlenmek için kendisine mensup olan fertlerin algılarını, tutumlarını ve davranışlarını sürekli icat ettiği taktiklerle yeniden ürettiğini ve daima dönüştürdüğünü göstermeye odaklanmaktadır.Niğde ilinde Fethullah Gülen Örgütü üzerine yapılan bu çalışmada nitel araştırma tekniği kullanılmakta ve örneklem kartopu örneklem aracılığıyla seçilmektedir. Buna ek olarak nitel araştırma yönteminin klasik bir alanı olan alan araştırması gerçekleştirilmektedir. Çalışma verileri, Örgüte ait evlerde ve yurtlarda barınan üniversite öğrencileriyle ve Örgüte mensup bireylerle yapılan derinlemesine ikili görüşmeler ve katılımlı gözlem yoluyla elde edilmektedir. Barınma gerekçesiyle Örgüt evlerinin gündelik yaşamına katılarak ve bu evlerde onlardan biriymiş gibi davranarak kişileri ve olayları sosyal çevresi içerisinde gözlemleme fırsatının elde edilmiş olması çalışma bulgularının objektif oluşunun en önemli ispatıdır. Sonuç olarak bireylerin bu yapı içerisindeki hareket biçimlerine ve kaynaklarına odaklanan çalışma, bizlere malumun ispatından ziyade bireylerin tercihleri üzerinden veriler sunmaktadır. Buradaki tercihleri yönlendiren dinamik etkenin ise dini değerler ve sosyal kodlar olduğu görülmektedir. Dini değerleri ve sosyal kodları kullanarak kendi ayakları üzerinde kalamayanların hayatlarını Fethullah Gülen Örgütüne mensup olma karşılığında kolaylaştıran yapılanma, insanları itaat duygusu üzerinden ele geçirip onları kendi istekleri doğrultusunda hareket eden kuklalar haline getirdiğine çalışma boyunca şahit olunmaktadır. Anahtar Kelimeler: Din, Cemaat, Kulluk, Gönüllülük, Aidiyet, Örgüt.

This study proves that there is no religious community in terms of public and private visibility Fethullah Gülen of Organization examines the power in the living-world and the factors that effect this power. For this, the changing religious/Islamic discources which are created in social associations, social institutions and organizations, and in the lives of the individual, created for their own sake in order to find the realm of existence are always kept dynamic. The Organization thus constitutes the main focus of the study of the reduction of individuals to the mass state and the acceptance of this situation voluntarily is the main focus of the study, by which by individuals through these discourses and tactics that they have privatized for their own interests.This religious discourse, which the organization has customized, uses as a way of persuading people to intervene in their own organizations. It is aimed analyze these persuasion methods from the sociological point of view by considering the social, economic, social and political position of the actively in the first phase of the work. In the next stage, the organization focuses on demonstrating that the members of the organization recreate and constantly transform their perceptions, attitudes and behaviors with tactics constantly invented in order to take an active role in the state and society.In this study on Fethullah Gülen Organization in Niğde province, qualitative research technique is used and sample is selected through snowball sample. In addition, a classical field study of qualitative research method is carried out. The study data is obtained through in-depth bilateral interviews with participating university students and knit individuals residing in knit houses and in dormitories and participatory observation. The opportunity to observe people and events within the social environment by participating in the everyday life of the Organization's houses and acting as if they were part of them in the houses is the most important aspect of the objective findings of the findings. As a result, the study focusing on the forms and sources of movement of individuals within this structure presents the data on the preferences of the individuals through their personal preferences. It is seen that the dynamic factor that directs the preferences there is religious values and social codes. The structure that facilitates the lives of those who can not stay on their own feet by using religious values and social codes in terms of belonging to the Fethullah Gülen Organization is witnessed during the process of turning people into puppets who take over the feeling of obedience and move them in the direction of their own desires.Keywords: Religion, Community, Worship, Volunteering, Belonging, Organization