Hatay ili Antakya ilçesinde yaşayan domların müzik kültürleri

Abstract

Bu araştırma, Antakya'da yaşayan Domların müzik kültürlerini analiz etmek amacıyla kurgulanmıştır. Araştırmada, literatür taraması ve görüşme yöntemlerinden yararlanılmıştır. 15 Dom müzisyen ile görüşülerek Antakya'da yaşayan Domların müzik kültürlerine yönelik tespitler yapılmıştır. Bilimsel araştırmanın tümdengelim özelliğinden faydalanılarak, Çingene topluluğun genel özellikleri açıklanmış, tarihlerinden bahsedilmiş ve Antakya'daki Domlar konusuna geçilmiştir. Genelden özele doğru akan bir sistemsel yaklaşım uygulanmıştır. Daha sonra Domlarla, yarı yapılandırılmış görüşme formuna dayalı olarak alan çalışması yapılmış, toplanan veriler sınıflandırılarak bilgisayar ortamına aktarılmıştır. Dom kültürünü yaşamlarıyla temsil eden, geçimlerini genellikle mahalli sanatkâr olarak sağlayan, Antakya yöresinde kendilerine `usta` denilen kişilerden bilgiler toplanmıştır. Hatay Antakya ilçesinde yaşayan Domların gelenek ve göreneklerine göre, kendi kültürlerinde benimsedikleri müziksel özellikler araştırılmış ve elde edilen veriler sınıflandırılmıştır. Bu topluluğun hello, ud, cümbüş, darbuka, keman, org, ney, mey, zurna, davul, dilli düdük, kaval, bağlama, klarnet, saksafon, yan flüt, argun, sipsi, tef, bendir, bongo gibi enstrümanları icra ettikleri tespit edilmiştir. Yöre Domlarının Arapça, Kürtçe ve Türkçe dillerini konuştukları ve icra ettikleri şarkı sözlerinin ise Arapça ve Türkçe dillerinden ibaret olduğu saptanmıştır. Herhangi bir müzik eğitimine sahip olmayan Domların çoklu çalgı icracısı oldukları görülmüştür. Müziklerini çoğunlukla düğün ve sünnetlerde icra eden Domların hepsinin Türk Halk Müziği, büyük bir kısmının ise arabesk müzik icra ettikleri tespit edilmiştir.

This research has been made with the aim of analyzing the musical cultures of the Doms, who live in Antakya. Literature research and interviewing methods were utilized in the research. By interviewing with 15 Dom musicians, some determinations were made about the musical cultures of Doms living in Antakya. By making use of the deduction feature of the scientific research, the general characteristics of Gypsy community were explained; their history was mentioned and the topic was changed to the Doms in Antakya. A systematic approach was applied that flows from general to particular.Later, field study was done based on configured interaction form with the Doms, and the data, having been classified, was brought into computer medium information was gathered from the people called `craftsman` in Antakya, representing the Dom culture with their general lifestyles and who earn their living as local artisans.According to the traditions and customs of the Doms who live in Antakya province, Hatay, the musical characteristics of their cultures were investigated and obtained data were classified. It has been determined that the ensemble performs intruments such as hello, oud, mandolin with a metal body, goblet drum, violin, organ, tuning pin, shril pipe, tambour, reed whistle, end-blown flute, instrument with three double strings, clarinet, saxophone, transverse flute, argun, sipsi, tambourine, frame drum, bongo. It was also determined that the local Doms speaking Arabic, Kurdish, and Turkish languages and the lyrics they performed consisted of Arabic and Turkish. The Doms who performed their music mostly in wedding and circumcisions were all found to be performing Turkish folk music an arabesque music.