Spor yapan ve yapmayan lise öğrencilerinin kişisel sorumluluk ve liderlik özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma spor yapan ve yapmayan lise öğrencilerinin kişisel sorumluluk ve liderlik davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır.Çalışmaya Batman İlinde 8 farklı lisede öğrenim görmekte olan tesadüfü yöntemle seçilmiş (n:800) gönüllü öğrenci katılmıştır. Çalışma da katılımcılara Öğrenci Bireysel Sorumluluk Ölçeği ve Gençlik Liderlik Özellikleri Ölçeği uygulanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 23 paket programı kullanılmıştır. Demografik verilerin frekans dağılımı, ortalamalar arasında ki farkı belirlemek için bağımsız örneklem t testi ve One way (ANOVA) testi ve ölçeklere verilen puanlar arasında ki anlamlı ilişkiyi belirlemek için Korelasyon testi uygulanmıştır. Değerlerin anlamlılık düzeyi P<0.05 şeklindedir.Çalışmaya katılan katılımcıların %57.3'ü erkek, %46.8'inin spor yapmakta ve %27.4'ü 16 yaşındadır. Öğrenci Bireysel Sorumluluk Ölçeğinde yaşa göre yapılan Anova Testi uygulanmış ve anlamlı farlılık bulunmuştur. Bu farklılığın hangi yaş aralığından kaynaklandığını bulmak için Scheffe testi uygulanmış ve 14 yaş aralığındaki katılımcıların bireysel sorumluluk ölçeği ortalamaları diğer yaş aralığındaki katılımcılardan yüksek olduğu görülmüştür. Gençlik Liderlik Özellikleri Ölçeğinde cinsiyetlere göre yapılan Bağımsız Örneklem t-testi anlamlı bulunmuştur. Kadın katılımcıların gençlik liderlik özelliği ortalamaları erkek katılımcılara göre daha yüksektir.Sonuç olarak katılımcıların Gençlik Liderlik Özellikleri Ölçeğinden almış oldukları puanlar arasında cinsiyetlerine göre anlamlı bir farklılık olup olmadığının belirlenmesi için Bağımsız Örneklem t-testi kullanılmıştır. Bağımsız Örneklem t-testi sonuçlarına göre katılımcıların GLÖÖ puanları arasında anlamlı fark bulunmuştur t(798)=-1,818, p < ,05. Başka bir deyişle; katılımcıların GLÖÖ puanları cinsiyetlerine göre anlamlı bir şekilde değişmektedir. Bu farklılığın sebebi olarak, kadınların erkeklere göre fikirlerinde biraz daha sabit ve kararlı olabileceklerinden kaynaklandığını söyleyebiliriz. Katılımcıların Gençlik Liderlik Özellikleri Ölçeğinden aldıkları puanlar ile Öğrenci Bireysel Sorumluluk Ölçeğinden aldıkları puanlar arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını değerlendirmek maksadıyla korelasyon testi uygulanmış olup, analiz sonucunda Pearson korelasyon katsayısı r=,421 olarak hesaplanmıştır. Bu değer 0,01 düzeyinde anlamlılık göstermektedir (p=,000). Korelasyon katsayısının +1'e ya da -1'e yaklaşması durumunda iki değişken arasında yüksek seviyede bir ilişkinin olması beklenir. Bu bulguda ortaya çıkan korelasyon katsayısı pozitif yönlü ve orta derecede bir ilişki olduğunu göstermektedir ve ilişki anlamlıdır. Bu bağlamda katılımcıların bireysel sorumluluk özelliklerinin yüksek olmasının liderlik özelliklerini arttırdığı söylenebilir.Anahtar kelimeler: Spor, Sorumluluk, Lise öğrencileri, Liderlik,

Personal responsibility and leadership are among the most important topics of Social Sciences. Scientists have tried to explain the concepts of personal responsibility and leadership with various theories. This research is based on the examination of the students' personal responsibility and leadership characteristics.A total of 800 volunteer students from 8 different high schools in Batman participated in the study. Two different scales were applied to the participants. One of these was Student Individual Responsibility Scale developed by Singg and Ader (2001) which was adapted to Turkish by Doğan (2015). The other one was the Youth Leadership Characteristics Scale developed by Cansoy and Turan (2016). SPSS 23 package program was used for data analysis. Scanning model was also applied in the study.57.3% of the participants were male, 46.8% were doing sports and 27.4% were 16 years old. Anova Test was performed according to age and significant difference was found on Student Individual Responsibility Scale. Scheffe test was applied to find out the age range of this difference and it was seen that the mean responsibility scale of the participants in the 14-year-old group was higher than the participants in the other age-group. In the Youth Leadership Characteristics Scale, Independent Sample t-test according to gender was found to be significant. The average female youth leadership trait of female participants is higher than male participants.As a result, the Independent Sample t-test was used to determine whether there was a significant difference between the participants' scores on the Youth Leadership Characteristics Scale according to their gender. According to the independent sample t-test results, there was a significant difference between the SRS scores of the participants t (798) = - 1,818, p <, 05. In other words; SRS scores of the participants vary significantly according to their gender. As a reason for this difference, we can say that women may be more stable and determined in their ideas than men. Correlation test was applied to assess whether there was a significant relationship between the participants' scores from the Youth Leadership Characteristics Scale and the scores obtained from the Student Individual Responsibility Scale and the Pearson correlation coefficient was calculated as r =, 421. This value is significant at the level of 0.01 (p =, 000). If the correlation coefficient approaches + 1 or -1, a high level of relationship is expected between the two variables. The correlation coefficient obtained in this finding indicates a positive and moderate relationship and the relationship is significant. In this context, it can be said that the high level of individual responsibility of the participants increases the leadership characteristics.Key words: Sports, Responsibility, High School Students, Leadership