Çocuk ve aile sorunları kapsamında, 13-18 yaş grubu çocukların bakım modellerinin karşılaştırılması

Abstract

Hızlı kentleşme, göç ve sanayileşme ile yeni yaşam biçimleri ve değerleri oluşmuştur. Tüm bunların bir sonucu olarak oluşan; yoksulluk, işsizlik, ebeveyn hastalıkları, çocuğa yönelik ihmal ve istismar, aile kurumunun dağılması ve parçalanması gibi durumlara bağlı olarak korunmaya muhtaç çocuk sayısı ülkemizde günden güne artmaktadır.Korunmaya muhtaç çocuklar için tüm dünyada da kabul görmüş en eski bakım modeli; ülkemizde SHÇEK tarafından yürütülen kurum bakımıdır. Yapılan pek çok araştırma, kurum bakımının çocuklar üzerinde yarattığı olumsuz etkileri ortaya koymaktadır. Bunun bir sonucu olarak, ülkemizde de son yıllarda politika ve mevzuat değişikliğine gidilerek; aile odaklı çalışmalar ile kurum bakımındaki çocukların öz aileleri yanlarında bakımlarına hız verilmiştir. Bu sayede önemli bir çocuk grubu kurumdan, aileleri yanına kazandırılmıştır.Bu araştırmada, çocuk ve aile sorunları kapsamında 13-18 yaş arasındaki farklı bakım modellerine sahip çocukların/gençlerin; sosyal, duygusal, davranışsal ve psikolojik özellikleri karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Örneklem; farklı bakım modeline sahip üç ayrı grup çocuklardan/gençlerden oluşmaktadır. Örneklemden elde edilen bulguların istatistiksel analizi sonucunda; kurum bakımından aile yanında bakıma doğru çocuklarda olumlu davranışlar artarken, ruhsal sorunlarının azaldığı, kurum bakımındakilerin sunulan hizmetler ile ortamlarından memnun oldukları, diğer çocuklara göre sinirli ve kararsız bir yapıda oldukları, buna karşın gelecek endişelerinin düşük olduğu, sağlıklı aile ortamındaki çocukların diğerlerine göre olumlu davranışlara sahip olduğu belirlenmiştir.Bu bağlamda, çocukların psiko-sosyal gelişimleri için sağlıklı aile ortamlarının gerekliliği, çocukların davranış sorunlarının çözümlenmesi ve önlenmesine yönelik tedbirlerin öncelikle aileden başlayarak alınmasının gerekliliği tespit edilmiştir. Ayrıca ailenin ekonomik ve sosyal problemlerinin çözümlenmesi için gerekli psiko-sosyal desteğin sağlanmasının önemi bu araştırmayla bir kez daha ortaya konulmuştur.Anahtar Sözcükler: Aile, Bakım Modeli, Korunmaya Muhtaçlık, Kurum Bakımı, Davranış Sorunları.

New styles of living and new values have arose due to rapid urbanization, migration and industrialization. Poverty, unemployment, parental illnesses, neglect and abuse towards children, breaking and separation of families which are results of the above reasons, leaded the increase in the number of children in need of protection day by day.The oldest care model for children in need of protection is institutional care which is being carried out by SHÇEK in our country. Numerous studies showed the negative impact of institutional care on children. As a result, family focused studies and studies on children in institutions being sent back to their families for care had been accelerated by changes in the policy and statute. By this means, a considerable amount of children had been returned back to their families.In this study; under the problems of families and children, children/youngsters between the ages of 13 and 18 who experienced care models had been comparatively analyzed in terms of their social, emotional, behavioral and psychological characteristics. The sample is composed of three groups of children who experienced three different care models. As a result of analyses of findings derived from the sample; it is determined that positive behaviors increase from institutional care to family care while psychological problems decrease; the ones who are under institutional care are happy with services and environment while other children are nervous and in unsteady state but however their future anxiety is low, the ones in a healty family environment manifests positive behaviors compared to others.In this respect, it is determined that a healty family environment is needed for children?s psycho-social development and precautions towards solving and preventing behavioral problems of children should be taken starting with the families. Besides, the importance of giving psycho-social support in solving families? economical and social problems had been confirmed with this study.Key Words: Family, Care Model, Protection Neediness, Institutional Care, Behavioral Problems.