Kosova Cumhuriyeti anayasa mahkemesinin yargılama yetkisi ve yapılan başvuruların türü

Abstract

Yüksek lisans tezimizin ana amacı, okuyucuya Kosova anayasa yargısının temel özelliklerini göstermektir. Bunu başarabilmek amacıyla, Kosova Anayasa Mahkemesi kararları ile ilgili deneysel araştırmaları kullanarak, çoğunlukla dogmatik tarzda, karşılaştırmalı yasal metodolojiyi kullandık.Bu tezde, Kosova'nın 1918'den 1941'e kadar kapsayan dönemde eski Yugoslavya'nın yönetimi altında, hiçbir yasal konumu bulunmadığı ve halkının anayasal statüsünün olmadığını savunuyoruz. Münhasıran, İkinci Dünya Savaşının bitiminden sonra, Kosova bazı sınırlı yasal konum elde etmiştir. Ancak bu, geçen yüzyılın seksenli yılların başlarında değişmiştir. 1972 yılında, Kosova, anayasa mahkemesine sahip, yarı-cumhuriyet statüsünü kazanmıştır. Bu bağlamdaki argümanımız, Kosova'nın anayasa yargısının, tüm anayasal mahkemelerin (federal ve eski Yugoslav Cumhuriyetlerinin mahkemeleri ve özerk illerin mahkemeleri), iktidarın birliği ve Yugoslav Komünist Partisinin öncülüğüne hizmet ettiği Komünist Yugoslavya'nın bir parçası olduğu dönemine kadar çok ideolojik olmasıdır. Bu konudaki sonucumuz, eski Komünist Yugoslavya ve onun anayasa yargısının hakkındaki ikincil literatürden elde edilmiştir. Bu çalışmanın ikinci argümanı, Birleşmiş Milletler Kosova Misyonu olarak bilinen Birleşmiş Milletlerin yönetimi altındaki Kosova geleceğiyle ilgilidir. Burada, Kosova'nın tüm gücünün Birleşmiş Milletler Kosova Misyonu yönetiminin elinde olmasından dolayı, en ufak bir anayasal yaşam ve yargısının parçasına sahip olmadığını iddia ediyoruz.Bu durum, 17 Şubat 2008 tarihinde, Kosova bağımsızlığının ilanıyla birlikte değişmiştir. Kosova Yeni Anayasası, Kosova anayasa yargısının, Avrupayı/Kelseniyen çizgileri doğrultusunda modellendiğini açıkça belirtmiştir. Bu yüksek lisans tezinde de bunu tartışmaktayız. Bunun anlamı, Kosova'da, Kosova Anaysa Mahkemesi kişiselleştirdiği anayasa yargısı boyunca işleyen düzenli bir adalet sistemi olduğudur. Bu durum, anayasa yargısında olan yaklaşımımızın ilk sonucudur.İkinci sonuç ise, Kosova Anaysa Mahkemesi'nin yargısı bölge ülkeleri arasında en geniş yargı sistemlerinden biri olduğunu savunuyoruz. Neden? Çünkü Kosova, bireysel şikâyet mekanizmasına dikkat çekici bir yer veren Alman anayasal yargı sistemine dayanarak modellenmiştir. Önemli olan, Kosova Anaysa Mahkemesi'nin soyut yargısı anayasa değişikliklerinin anayasal kontrolü ile ilgili olan sebeplerinin çok nadir olduğu için diğer ülkelere kıyasla çok özel olduğunu savunuyoruz. Anayasa değişikliklerinin önleyici kontrolünün sağlanmasının sebepleri, uluslararası etkilerin bir sonucu olarak Kosova Anayasası'nda hazırlanması ve aynı şekilde, 2008 Anayasası ile kurulan Kosovanın yeni anayasal kimliğini üretmek için politikalar tarafından kötüye kullanılabileceği meselesi ve gelecekteki anayasa değişikliği sürecini değiştirilme ihtiyacı göstermektedir.

The main purpose of this master thesis is to show to the reader the basic characteristics of the Kosovo system constitutional justice. In order to achieve this, we have used a comparative legal methodology, mostly dogmatic in style, using empirical research only as far as the decisions of the Constitutional Court of Kosovo is concerned.In this thesis, we argue that Kosovo did not have any legal standing and its population no constitutional status under the former Yugoslavia in the period from 1918 to 1941. Only after the end of the Second World War, Kosovo achieved some limited legal standing. However, this changes, in the early eighties of the last century. In 1972, Kosovo achieved a semi-republican status, gaining its own constitutional court. Our argument in this respect is that Kosovo's constitutional justice was very much ideologized once it was part of the Communist Yugoslavia in which all constitutional courts (federal one and the courts of the former Yugoslav republics and autonomous provinces) were meant to serve the unity of power and the avant-garde of the Yugoslav Communist Party. Our conclusion in this regard is drawn from the secondary literature about the former Communist Yugoslavia and its constitutional justice.The second argument of this work is regarding the Kosovo life under the United Nations administration, known as Unıted Nations Mission in Kosovo. We hereby argue that Kosovo did not even have any slightest piece of constitutional life and justice since all power was concentrated at the hands of the Unıted Nations Mission in Kosovo administration. This situation changed with the declaration of independence of Kosovo on February 17, 2008. The New Constitution of Kosovo makes it clear that Kosovo has modelled its constitutional justice along the European/Kelsenian lines. We hereby argue this issue, meaning that in Kosovo there is regular justice functioning alongside constitutional justice personified by the Constitution Court of Kosovo. This is the first achievement of our approach to constitutional justice.The second achievement is our argument that the jurisdiction of the Constitution Court of Kosovo is one of the widest among its peers in the region. Why? Because Kosovo is modelled along with the German system of constitutional jurisdiction which gives a conspicuous place to the individual complaint mechanism. Kosovo has a full-fledged type of constitutional complaint.Not last in importance, we argue that among the abstract jurisdiction of Constitution Court of Kosovo, the one dealing with the constitutional control of constitutional amendments is a very specific one compared to other countries, as it is very rare. We argue that the provision of the preventive control of constitutional amendments is drafted in the Constitution of Kosovo as a result of international influence and the need to control the process of constitutional amendments in the future as they may be misused by politics to destroy the new constitutional identity of Kosovo established with the Constitution of 2008.