Hızlı üst çene genişletilmesi uygulamalarında gelişen stres ve ağrının değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı hızlı üst çene genişletilmesi uygulanan çocuklarda tedavinin ekspansiyon ve retansiyon dönemlerinde stres hormonu (kortizol), basınç ağrı eşiği, anlık-sürekli anksiyete düzeyleri ve bildirilen ağrıyı değerlendirmektir.Bu çalışmanın materyali 10-14 yaşları arasında 20'si kız, 20'si erkek toplam 40 bireyden oluşmaktadır. Tüm bireyler daimi dişlenme döneminde maksiller darlık nedeni ile tek ya da çift taraflı çapraz kapanışa sahip hızlı üst çene genişletilmesi uygulanacak hastalar arasından seçilmiştir. Bu araştırmada hastaların anksiyete düzeylerini belirlemek için Spielberger'in Çocuklar için Anlık-Sürekli Anksiyete Ölçekleri kullanılmıştır. Tükürük örnekleri stres hormonu (kortizol) düzeyinin değerlendirilmesi için kullanılmıştır. Tedaviye başlanmadan önce, tedavinin ilk döneminde ve retansiyon sonrasında hastalardan her iki skalayı doldurmaları ve tükürük örneklerini toplamaları istenmiştir. Görsel Analog Skalası genişletilme vidasının aktivasyonu sonrası ağrı hissinin değerlendirilmesinde kullanılmıştır. Tedavi öncesi basınç ağrı eşiği algometre ile ölçülmüştür.Çalışmanın sonuçları tedavi süresince kortizol düzeyinde gün ve saat faktörlerinin seviye ortalamaları arasında istatistik olarak önemli farklar olduğunu göstermiştir (p<0.001). Cinsiyet ve iskeletsel olgunlaşma dönemleri ile basınç ağrı eşiği düzeyleri arasında istatistik olarak önemli farklar bulunmuştur (p<0.05). Tüm zamanlarda anlık ve sürekli anksiyete değerleri cinsiyete göre farklılık göstermemiştir (p>0.05). Tedavi öncesi ve sonrasında anlık-sürekli anksiyete değerleri istatistik olarak önemli farklar göstermiştir (p<0.05). Genişletilme süresince hastaların %85'i (34/40) ağrı bildirilmiştir. Genişletilme vidasının ilk aktivasyonundan itibaren hastalar tarafından ağrı hissi rapor edilmiştir. Ağrının ilk başlama zamanının T(1) olduğu görülürken, ağrı rapor eden birey sayısı en fazla T(4) ve T(4) zamanlarında olmuştur. T(5) zamanından itibaren ağrı rapor eden birey sayısında azalma olduğu görülmüştür.Bu çalışmanın bulgularına dayanarak HÜÇG tedavisinin hastaların anlık-sürekli anksiyete değerleri ve tükürük kortizol düzeylerinde değişime yol açtığı tespit edilmiştir.

The aim of this study was to evaluate stres hormone (cortisol) level, pain pressure threshold, state-trait anxiety and reported pain during the expansion and retention phase of rapid maxilary expansion (RME) in children.The sample of this study consists of 10-14 year old a total of 40 patients of which 20 are female and 20 are male. All patients were chosen from applicants who demonstrated either unilateral or bilateral crossbites as a result of maxillary constriction during permanent dentition period and undergone RME. In this research to determine the anxiety levels of the patients ?Spielberger?s State-Trait Anxiety Inventory for Children? was used. Salivary samples were collected for stress hormone (cortisol) level determination. Patients completed two scales and saliva samples were collected before and after first phase of treatment and after retention. Visual Analog Scale was used for pain determination after activation of expansion screw. Pain pressure threshold was determined by using algometer before the treatment.The results of this study showed that the differences were statistically significant within-day (p<0.001) and within-hours (p<0.001) in cortisol levels during treatment. Pain pressure threshold was statistically significant within sex differences (p<0.05) and skeletal maturity stages (p<0.05). State and trait anxiety scale scores were similar with respect to gender (P >0.05) at all times. There were statistically significant differences of state-trait anxiety levels between pre and post-treatment stages (p<0.05). Over the entire course of the expansion, 85% (34/40) of the patients reported pain. Pain was reported from the first activation of the expansion screw by the patients. The initial time for the onset of the pain was at T(1), while the number of individuals reporting pain were the mostly found at T(4) and T(4). Reduction in the number of individuals were determined beginning from T(5).Based on the findings of the presented study, it has been shown that RME treatment leads to changes in patients' state-trait anxiety levels and salivary cortisol levels.