Birleşme ve satın almalarda yönetici aşırı güveninin firma değeri üzerindeki etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, firma değeri üzerinde etkili olan birleşme ve satın almalarda yönetici aşırı güveninin etkisini belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda, çalışmanın birinci bölümünde değer, değerleme, firma değeri ve birleşme ve satın almalarda firma değeri ele alınmıştır. İkinci bölümde etkin piyasalar hipotezi ve davranışsal finans açıklanmıştır. Üçüncü bölümde yönetici aşırı güveni ve yönetici aşırı güveni ile ilgili yapılan çalışmalara yer verilmiştir. Daha sonra firma birleşme ve satın almalarında yönetici aşırı güveni ve firma değerine etkisi üzerine bir araştırma yapılmıştır.Çalışmada yöneticilerin güven düzeylerinde bir farklılık olup olmadığı geliştirilen ölçek yardımıyla belirlenmiştir. Ölçek çalışması Borsa İstanbul'da (BIST) faaliyet gösteren 42 üst düzey firma yöneticisine uygulanmıştır. Yapılan çalışma ile üst düzey yöneticilerinin güven düzeylerinin birleşme ve satın alma sayısını istatistiki olarak %5 önem düzeyinde pozitif etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bu sonuç yönetici güveninin firmalarda gerçekleştirilen birleşme ve satın alma sayısını arttırdığını göstermektedir. Öncelikle ölçek çalışmasıyla yönetici güveninin firma birleşme ve satın almalarını etkileyip etkilemediği araştırılmıştır. Araştırmanın sonucunda yönetici güveninin firma birleşme ve satın almalarını etkilediği tespit edilmiştir. Daha sonra firmalarda birleşme ve satın alma gerçekleştiren yöneticilerin aşırı güveninin firma değerine bir etkisinin olup olmadığı incelenmiştir. Firma satın alma ve birleşme gerçekleştirmiş yöneticilerin aşırı güveninin firma değeri üzerine etkisini incelemek için 2010-2017 yılları arasında Borsa İstanbul'da faaliyet gösteren ve birleşme ve satın alma gerçekleştiren firmalar belirlenmiştir. Daha sonra birleşme ve satın alma gerçekleştiren ve bilgilerine tam olarak ulaşılabilen 62 üst düzey yönetici ve firma değeri arasındaki ilişki incelenmiştir. Çalışmada firma değeri için üç ayrı model oluşturulmuştur. Model 1'de firma değeri olarak Tobin Q, Model 2'de borsa değeri ve Model 3'de girişim değeri kullanılmıştır. Yapılan çoklu doğrusal regresyon analizi sonucunda Model 1'de firma büyüklüğü ve PD/DD'nin firma değerini etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. PD/DD değişkeninin istatistiki olarak %1 önem düzeyinde anlamlı negatif yönde etkili olduğu, firma büyüklüğünün ise %10 önem düzeyinde anlamlı ve negatif yönlü bir etkisi olduğu tespit edimiştir. Model 2' de kaldıraç değişkeninin firma değerine %1 önem düzeyinde negatif yönlü etkisi olduğu tespit edilmiştir. Model 3'de firma değeri üzerine aşırı güven değişkeni ve PD/DD değişkenlerinin istatistiki olarak %1 önem düzeyinde negatif etkisi varken F/K oranının %1 önem düzeyinde pozitif olarak firma değerini etkilediği tespit edilmiştir. Model 1 ve 2'de aşırı güven değişkeni ile firma değeri arasında istatistiki olarak anlamlı bir sonuç elde edilememiş olmasına rağmen yönetici aşırı güveninin firma değerine etkisinin negatif yönlü olduğu belirlenmiştir. Elde edilen bu sonuç firmalarda birleşme ve satın alma gerçekleştiren yöneticilerin aşırı güvenli olmaları söz konusu olduğunda firma değerinin azaldığını göstermiştir. Bu durum yönetici aşırı güveninin firmalarda risklerin yanlış hesaplanmasına neden olduğunu ve kabul edilmemesi gereken projelerin kabul edilerek firmanın değerine zarar verdiklerini ileri süren çalışmalarla benzerlik göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Firma Değeri, Birleşme ve Satın Alma, Davranışsal Finans, Yönetici Aşırı Güveni.

The purpose of this study is to determine the effect of manager overconfidence in mergers and acquisitions that have an impact on firm value. For this purpose, in the first part of the study, value, valuation, firm value and firm value in mergers and acquisitions are discussed. In the second chapter, efficent market hypothesis and behavioral finance were described. In the third chapter, manager overconfidence and the studies about manager overconfidence were examined. Then, the manager overconfidence on firm merger and acquisition and its effect on firm value were studied. The confidence levels of the managers were determined with the help of the scale developed in this study. The scale was applied to 42 managers of companies whose stocks are traded in the BIST İstanbul Equity Market. It has been concluded that the confidence level of managers positively affects the number of mergers and acquisitions at statistical significance level of 5%. This result shows that manager confidence increases the number of mergers and acquisitions in firms.Firstly, it was studied whether the manager confidence affects firm mergers and acquisitions by the use of scale. As a result of the study, it was determined that manager confidence affects firm mergers and acquisitions. Then, it has been examined whether there is any effect of overconfidence of managers who made firm mergers and acquisitions on firm value. To examine the effect of overconfidence of managers, the companies which made mergers and acquisitions between 2010 – 2017 and whose stocks are traded in the BIST İstanbul Equity Market were determined. Then, the relationship between the firm value and 62 managers who made mergers and acquisitions and whose information can be reached fully was examined. In the study, three different models were created for the firm value. Tobin Q was used in Model 1, the market value in Model 2 and the value of the enterprise value in Model 3 for the firm value. As a result of multiple linear regression analysis, it was concluded that firm size and M/B affect firm value in Model 1. It was found that M/B variable was statistically significant at the level of 1% and has a negative effect and the firm size was statistically significant at the level of 10% and has a negative effect. In Model 2, it is determined that the leverage variable has a negative effect on the firm value at the significance level of 1%. While the overconfidence variable and the M/B variables have a negative effect on the significance level of 1% in Model 3, it was found that the P/E ratio affected the firm value positively at 1% significance level. Although there is no statistically significant result between the overconfidence variable and the firm value in Model 1 and 2, it was found that the effect of executive overconfidence on firm value was negative. This result shows that the value of the firm is decreased if executives who make mergers and acquisitions are overconfident. This result supports the studies which suggest that the overconfidence of the executives cause the miscalculation of the risks in the firms. Also, the acception of projects which should not be accepted affect the firm values negatively.Key Words: Firm Value, Merger and Acquisitions, Behavioral Finance, Manager Overconfidence.