Sadberk Hanım Müzesinde bulunan Hilye-i Saadet levhalarının form açısından incelenmesi

Abstract

Bu Tezin amacı Hilye-i Saadet Levhalarının Form Açısından İncelenmesi veform analizleri doğrultusunda bu levhalardaki tarihsel gelişim sürecini araştırmaktır.Çalışmada kavramsal çerçeve olarak Türk Tezhib Sanatı'nın ve buna paralelolarak gelişen Hilye-i Saadet Levhaları'nın tarihi kısaca ele alınmıştır. Budoğrultuda, levhaların ortaya çıkışı, kaynakları ve düzenlenmesi konusunda bilgilerverilmiştir.Bu kavramlar ışığında elde edilen eserler incelenmiş, öncelikle kompozisyonincelemeleri ve form açısından gösterdikleri farklılıklar vurgulanmıştır.Hat ve Tezhib öğelerinin birlikte oluşturduğu Hilye-i Saadet Levhalarınınmetin kısımlarının analizleri de, çalışmanın genel çerçevesi yönünden önemliolmuştur. Bu açıdan levhaları yazan hattatlar ve kullandıkları yazı çeşitleri hakkındakısaca bilgiler verilmeye çalışılmıştır.Levha incelemelerine ilk olarak, motif, renk ve kompozisyon şekillerininanlatılması ile başlanmıştır. Bu özelliklerin ortalama olarak hangi yüzyıl ve ekoletkisinde oldukları belirtilmiştir. Yüzyıl olarak değerlendirdiğimizde XVIII. ve XIX.yüzyıl Hilye-i Saadet Levhalarının genel olarak, pek çok sanat eserinde olduğu gibiBarok ve Rokoko tarzı süsleme etkisinde olduğu saptanmıştır.Kompozisyon, renk ve motif özelliklerinde yapılan değerlendirmelerdensonra levha örnekleri formları açısından, Göbek Formuna Göre Hilyeler, SerbestFormlu Hilyeler ve bunlara ek olarak Kütahya Hilyeleri olmak üzeregruplandırılmıştır.

The aim of this thesis is analysing of Hilye-i Saadet Plaques in terms of formsand by this way searching the historical evolution process of these plaques.The conceptual outline of this work is the history of Turkish Illumination Artand Hilye-i Saadet Plaques which develops as parallel with it. And these have giventhat arising, origins and arrangements of plaques.By the light of these conceptions the handiworks have been examined, andfirst of all it has emphasized that the composition analyses and the differences interms of form.The analyzing of Hilye-i Saadet Plaques? textual parts, which is formed bycalligraphy and illumination elements, has an importance in general concept. Sothere are short knowledges have given about the calligraphers, who wrote theplaques, and the types of writing styles.The analyzing of the plaques has started with explaining of motive, color andthe form of composition. When we consider the plaques we see that Hilye-i SaadetPlaques have same character as most of artworks as same ornament style under effectof Baroc and Rococo style which are made in XVIII th and XIX th centuries.After the consideration of composition, color and motive characters, theexamples have been divided into groups in terms of their forms such as The Hilyesaccording to Navel Form, Free Form Hilyes and additionally Kütahya Hilyes.