Makroekonomik değişkenlerin bireysel emeklilik sistemi üzerine etkileri: Türkiye örneği

Abstract

Sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olan bireysel emeklilik sistemi, son yıllarda dünyada birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde uygulanmaya başlanmıştır. Sistem sosyal güvenlik sorunlarının giderilmesi amacıyla doğmuş olsa da uygulamada ülke ekonomilerini makro düzeyde etkilediği tespit edilmiştir.Bu çalışmanın amacı, temel ekonomik göstergeler ile bireysel emeklilik sistemi verileri arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını araştırmaktır. Bu doğrultuda, bireysel emeklilik sistemi değişkenlerinden sözleşme sayısı ve toplam yatırım tutarı, makroekonomik değişkenlerden ise büyüme, döviz kuru, işsizlik, cari açık, mevduat faizi ve yatırım verileri arasındaki ilişki incelenmiştir.Bu çalışmada, Türkiye'de 2004Q1-2016Q4 dönemine ilişkin üçer aylık verilerin kullanıldığı temel makroekonomik değişkenler ile bireysel emeklilik sistemi değişkenleri arasındaki uzun dönemli ilişkinin varlığı ARDL sınır testi yaklaşımı ile analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlar Türkiye'de makroekonomik değişkenler ile bireysel emeklilik sistemi değişkenleri arasında eşbütünleşmenin varlığına dair bulgular ortaya koymaktadır. Uzun dönemde sözleşme sayısı ile mevduat faizi arasında pozitif bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Diğer yandan yapılan kısa dönem var analizi sonuçlarına göre tüm değişkenler için, Granger nedensellik testinde yatırımdan cari açığa, yatırımdan işsizliğe, büyümeden cari açığa ve büyümeden işssizliğe tek yönlü nedensellik olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Sosyal Güvenlik, Bireysel Emeklilik, ARDL, Var Analizi

The individual pension system, which is a supplement to the social security system, has been implemented in many developed and developing countries in the world in recent years. Although the system was born for the purpose of eliminating social security problems, it has been determined that the economy affects the national economies at macro level.The aim of this study is to investigate whether there is a significant relationship between basic economic indicators and individual pension system data. In this context, the relationship between the number of contracts and total investment amout of the individual pension system variables and the growth, exchange rate, unemployment, current account deficit, deposit interest and investment data from macroeconomic variables were examined.In this study, the existence of long-term connection between variables of individual pension system and macroeconomic variables that are used quarterly data for the period of 2004Q1-2016Q4 in Turkey was analyzed with the approach of ARDL boundary test. The results obtained reveals the existence of cointegration mania between macroeconomic variables and variables of individual pension system in Turkey. In the long-term, a positive relationship was found between the number of contracts and deposit rates. On the other hand, according to the results of the short-term Var analysis, in the Granger causality test, it was found that there was a one-way causality from investment to current account deficit, from investment to unemployment, from growth to current account deficit and from growth to unemployment.Key Words: Social Security, Individual Pension, ARDL, Var Analysis