Türkiyede çağdaş tekstil sanatına kadın sanatçıların katkıları

Abstract

Bu çalışmanın amacı ülkemizde çağdaş dokumacılık ve tekstil sanatlarının tarihsel gelişimini ve bu günkü durumunu, yaşayan sanatçılar bağlamında ortaya koymaktır. Çağdaş dokumacılık ve tekstil sanatları, sanat zeminli ve kendini ifade aracı olarak tuval, seramik, minyatür, çini, tezhip yerine dokumanın kullanılmış olması açısından önemlidir. Ülkemizde çağdaş tekstil sanatının temsil edilmesi 1960'li yıllarda başlamış ve günümüzde en üst seviyesine ulaşmıştır. Türk çağdaş tekstil sanatına emeği geçen sanatçıların genellikle kadın olması ve günümüz sanatçılarının fazla tanınmamış olması dikkat çekici bir husustur. Bu kişilerin gün ışığına çıkarılması, çağdaş tekstil sanatının ülkemizdeki gelişim aşamalarının ortaya konulması ve sanat alanında bir farkındalık yaratılması açısından önemlidir. Ülkemizde dokumacılık ata sanatını yüzyıllardır sürdüren kesim kadın iş gücüdür. Bu durum, günümüzde çağdaş dokumacılık sanatı açısından ele alınmış ve çağdaş dokumacılık ve tekstil sanatları ile kadınlar arasında ki olası bağ ortaya konulmuştur. Çalışmanın materyalini, Türkiye'de çağdaş tekstil sanatında öncü niteliği taşıyan kadın sanatçılar ve yeni nesil kadın tekstil sanatçılarıyla derinlemesine görüşme yöntemiyle gerçekleştirilen sorular ve sorular sonucunda ortaya çıkan sanatçıların yaratım süreçlerine etki eden faktörler ve tekstil sanatına yaklaşımları oluşturmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili yayınlanmış olan literatür bilgileri, çağdaş tekstil sanatı örnek eserleri ile görüşme gerçekleştirilen sanatçıların eserlerine yer verilmiştir. İstanbul ilinde 10, Bodrum ilçesinde 1, İzmir ilinde 7, Antalya ilinde 2 olmak üzere toplam 20 tekstil sanatçısı belirlenmiş ve 19 kişi ile görüşme gerçekleştirilmiştir. Ayrıca sanatçıların eserlerinden fotoğraflar temin edilerek toplam 38 eserin tekniği, boyutu, kullanılan materyalleri, renkleri, konusu ve amacı hakkında bilgi sağlanmıştır. Günümüz çağdaş tekstil sanatlarının temsilcileri olan bu sanatçılar içerisinden 19'unun katılımıyla ?Tekstil Sanatçılıları Karma Sergisi? düzenlenmiş ve toplam 21 esere daha yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Çağdaş dokuma sanatı, Tekstil, Tekstil sanatları, Kadın, Yaratıcılık, Eser.

This study aims to present the historical development of contemporary weaving and textile arts and their present day state from the living textile artists? point of view. Contemporary weaving and textile arts are of great significance in that they are a means of expression in which, instead of canvas, ceramics, miniature, china or illumination, fabric is used as material. Contemporary weaving art in Turkey emerged in the `60s and has reached its peak today. Artists engaged in Turkish contemporary weaving art are usually women; however they do not have the popularity that they deserve, which is worth discussing. If it is essential to create public awareness regarding contemporary weaving art, the stages that it has undergone up to today must be studied and artists involved in this field should be granted the publicity that they should have received long ago. In Turkey, it is mostly women who have been working for centuries in the field of traditional weaving in Turkey and this was discussed within the context of contemporary weaving and the relation between contemporary weaving and textile arts and women was pointed out. An in-depth interview applied to woman textile artists, who are rightly regarded as the pioneers in this field, and to the new generation of woman textile artists and what was obtained through the interview constitute the material of this study. The published literature on this topic, examples from contemporary textile art and the works of those interviewed were included in the study as well. 20 artists (10 in İstanbul, 1 in Bodrum, 7 in Izmir and 2 in Antalya), 19 of whom were interviewed, were selected. Some of the works were photographed and 38 pieces were determined and studied as regards their techniques, themes, dimensions, and materials used. With the participation of 19 of those woman artists, who are the representatives of contemporary textile art, ?Group Exhibition of Contemporary Textile Artists?, in which 21 pieces were displayed, was held.Key Words: Contemporary weaving art, textile, textile arts, woman, creativity, work