1,3-dipolar cycloaddition reactions of various mesomeric betaines

Abstract

ÇEŞİTLİ MESOMERIK BETAINLERIN 1,3-DIPOLAR siklokatilma REAKSİYONLARI ÇETINER, Can Orhun Fen ve Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü, Y. Lisans Tezi.. Tez Yöneticisi : Prof. Dr. B.Lemi TURKER 144 Sayfa, Haziran 1991 ÖZET Bu çalışmada 1,3-dipol olarak kullanilmiş olan 4,6-(di- methilpirimidin-2-il)-piridinium-3-olate sistemi çeşitli elec- tronca zengin ve konjuge tipteki dipolarif illere karşı denenmiştir. Mezomerik olarak elektronca zengin dipolarofiller olan vinil fenil eter ve onun sülfür derivativi yukarıda sözü edilmiş olan betain sisteminin 2 ve 6 pozisyonundan reaksiyona girmiş olup sadece 6-endo takılmalı ürün vermiştir. Allil tipinde hiperkonjugativ olarak elektronca zengin dipolarif iller sınıfına giren allil 4-kloro fenil tio eter, vall il fenil eter 6-endo ve 6-ekzo ürünleri müşterek olarak düşük bir verimde vermişlerdir fakat allil urea sadece 6-endo takılmalı siklokatılma reaksiyonu vermiştir. Diğer bir hiperkonjugativ elektron takviyeli fakat şeklen engelli bir olefin olan 2, 5-norbornadiene exo-sin ve -anti isomerler vermiştir. Konjuge tipteki dipolarofiller, alfa -metilstyrene ve 1,4- naftakinon tekabül eden siklokatılma reaksiyonlarını orta bir verim düzeyi içersinde meydana getirmişlerdir. Bu çalışmada, Huckel molekuler orbital yaklaşım, siklokatılma reaksiyonlarının gözlenmiş olan regioselektiviti özelliklerini doğrulamak için uygulanmıştır. Anahtar kelimeler: 1,3-dipolar siklokatilmalar, dipolarofiller regioselektiviti. vı

1,3-DIPOLAR CYCLOADDITION REACTIONS OF VARIOUS MESOMERIC BETAINS GETINER, Can ORHUN Faculty of Arts and Sciences Department of Chemistry, M.S. Tresis Supervisor : Prof. Dr. B. Lemi TURKER 144 Pages, June 1991 ABSTRACT In the present work 4,6-(dimethylpyrimidin-2-yl)-pyri - dinium-3-olate was used as the 1,3-dipole against various electron rich and conjugated type dipolarophiles. Mesomerically electron rich dipolarophiles, vinyl phenyl ether, and its thio analogue produced exclusively 6-endo substituted adduct reacting with the above mentioned betaine across its 2, 6-positions. Allyl type, hyperconjugatively electron rich dipolarop hiles which includes allyl 4-chloro phenyl thio ether and allyl phenyl ether gave 6-endo and 6-exo products mutually in low 1X1yields but allyl urea produced merely 6-endo substituted cycloadduct. Another hyperconjugatively electron rich but strained olefin, 2,5-norbornadiene gave exo-syn and -anti isomers. The conjugated type dipolarophiles 0£ -methyl styrene and 1,4-napthaquinone produced the corresponding cycloadducts in moderate yields. In the present study also Huckel molecular orbital approach was employed to justify the observed regioselectivity of the cycloadducts. Key words: 1,3-dipolar cycloadditions, dipolarophiles, regiosel ectivity. Science Code: 405.0201 IV