Sinemada metinlerarasılık/göstergelerarasılık uygulamaları

Abstract

Bu çalışma, günümüz sanat anlayışının neredeyse bütün biçimlerinde kendini gösteren ve halen tartışılmaya devam eden bir olgu olarak postmodern yaklaşımın sinemasal örneklerini incelemektedir. Bilindiği gibi postmodernizm, modern dönemin bütün kurallarına karşı çıkan, sürekli yenilik ve ilerleme söylemini reddeden yapısıyla kültürel çeşitliliği savunmaktadır. Genel olarak modernitenin sorgulanması ve aşılması olarak değerlendirilen postmodernizm, sanatsal alanda önceki dönem yapıtlarını, alıntılama, öykünme, alaysılama vb. yöntemlerle yeni olanla yinelemektedir. Günümüzde neredeyse hemen her şeyin alıntılama üzerine kurulu olduğu postmodern sanat yaklaşımı ve sinemasal metinler temel bir estetik seçim olarak metinlerarasılık yöntemlerine başvurmaktadır. Postmodern öğretinin okuma yöntemi olarak kabul gören metinlerarasılık kavramı iki ya da daha fazla metin arasındaki bir tür söyleşim, etkileşim ya da iki farklı gösterge dizgesi arasındaki alışveriş işlemleri olarak tanımlanmaktadır. Metinlerarasılık bağlamında sinemasal alanda önceki döneme ait yapıtlar, alıntılama, kopyalama, gönderme vb. yöntemlerle güncellenmekte ve bu uygulamalar özellikle 80'li yıllardan sonra sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Sanatlar arasındaki katı kuralları kaldıran, farklı disiplinleri birbirleriyle harmanlayan postmodern yaklaşım, bu alanda oldukça yoğun ilişkileri kapsamaktadır. Bu bağlamda, son dönemde metinlerarasılığın yanı sıra farklı sanat disiplinleri arasındaki ilişkileri tanımlamak için yeni yaklaşımlara ihtiyaç duyularak değişik disiplinler arasındaki ilişkileri belirtmek için 'göstergelerarasılık' kavramı tercih edilir olmuştur. Görsel çağda yaşadığımız günümüzde sinema, kitlelere eğlence sunan ticari bir araç olarak kendine özgü karma bir yapıya sahiptir. Sinema, karma yapısı nedeniyle, ilk yıllardan itibaren farklı sanatsal disiplinler ile ilişki içerisinde olarak değişik disiplinlerden yararlanmaktadır. Sinema son dönemde farklı sanatsal disiplinlerin yanı sıra aynı zamanda kendi kaynaklarına da birçok dönüş yaparak başka filmleri öykünme, yansılama, gönderme, alıntılama vb. işlemler ile sıklıkla anmaktadır. Son yıllarda eleştirmenlerce farklı sanat disiplinlerinin kendi içlerindeki alışveriş işlemleri 'Resimlerarasılık', 'Fotoğraflararasılık', 'Müziklerarasılık' olarak değerlendirilmekte, bu bağlamda sinemada farklı filmler arasındaki alışverişler ise tez boyunca `Filmlerarasılık' başlığı ile ele alınmaktadır.

This study examines the postmodernist approach which is seen in almost all forms of today's art and continued being argued, in the cinematic field instances. Postmodernism advocates cultural diversity with the structure of objecting all the rules of the modern era and refusing continuous innovation and progress. In general, postmodernism is considered as the questioning and exceeding of modernity and reiterates previous period of artistic works with the methods of quotation, pastiche and parody. Nowadays, almost everything is based on quotations and cinematic texts in a postmodern approach to art, refers to the methods of intertextuality as an basic aesthetic choice. Intertextuality concept is accepted as reading technique of the postmodern doctrine (principles) and defined as a kind of dialogism, interaction of two or more texts or translation procedure between two different language structures. Prior period artworks in the cinema field within the context of Intertextual are updated with the methods of quotation, replication and reference and these samples are seen after 80s frequently. Postmodern approach which is removed strict rules between different arts, collating disciplines. In this context, in the recent period new approaches are needed to identify intertextuality, as well as the relationships between different artistic disciplines and intersemiotic title is adopted. Today we live in a visual era and cinema, offering entertainment to the masses as a commercial tool has a mixed structure. Cinema, due to a mixed structure, benefits from different artistic disciplines within a relation with. In last years, in addition to different art disciplines, Cinema has returned to its own resources by making another film pastiche, emulation, reference, quotation and so on. In recent years, interactions in different art disciplines are evaluated as interpicturalite, interphotography, by the art critics. In this context, exchanges between different movies in theaters are addressed with the 'intermovies' title throughout the thesis.