Şeyh Ali Celâleddin Çelebi ve Döneminde Afyonkarahisar Mevlevîhânesi (1894-1918)

Abstract

Mevlânâ Celâleddin Rumi'nin torunlarının halen yaşadığı bir kent olan Afyonkarahisar, Mevlevîlik Tarihi açısından önemli bir merkezdir. Özellikle XV. ve XVI. yüzyıllarda, Sultan Divânî zamanında, ?Konya'dan Sonraki En Önemli Mevlevîhâne? olma özelliğini daha da pekiştirmiştir.Kendisi de Mevlânâ torunlarından olan Ali Celâleddin Çelebi, 1894?1918 yılları arasında şeyhlik yapmıştır.Afyonkarahisar Mevlevîhânesi; Ali Celâleddin Çelebi dönemine rastlayan Balkan ve Birinci Dünya Savaşlarında hem maddî hem de askerî yardımda bulunarak Osmanlı Ordusuna destek sağlamış, 1902'de tamamen yanmasının ardından zor şartlar altında tekrar inşa edilmiş ve Sultan Reşad Döneminde çıkan kanûna rağmen, Müstesna (ayrıcalıklı) vakıflardan kabul edilmiştir.1918 yılında Celâleddin Çelebi'nin vefatının ardından, Tekke ve Zaviyelerin kapatılması ile ilgili kanunun yürürlüğe girdiği 1925 yılına kadar, aktif bir şekilde faaliyetlerini sürdürmüştür.Anahtar Kelimeler: Celâleddin Çelebi, Afyonkarahisar Mevlevihanesi, şeyh, vakıf.

Afyonkarahisar, in which the grandchildren of Mevlânâ Celâledin Rûmî (Jalal al-Din al-Rumi) have still been living, is an important center in the history of Mevlevî teaching. Especially in the 15th and 16th centuries, at the period of Divane Mehmet Çelebi( 1546 or 1547) ,this Mevlevî Lodge underlined once more its specialty of being ?the most important Mevlevî Lodge after Konya?.Ali Celâleddin Çelebi who is one of the grandsons of Mevlânâ was a Sheikh between the years 1894-1918. Afyonkarahisar Mevlevî Lodge provided financial and military support to the Ottoman Army during the Balkan War and First World War which was broke out in the period of Ali Celâleddin Çelebi. Tough it was burnt up completely in 1902, it was reconstructed under the harsh circumstances and was considered as one of the privileged foundations despite the law ?Emvâl-i Gayrı- Menkûle? about mysticism, issued at the period of Sultan Dîvânî it has been concerned as one of the privileged foundations.After the death of Celâleddin Çelebi in 1918 this Mevlevî Lodge carried on its activity until 1925 in which the law of abolition of dervish lodges was put in force.Key words: Mevlânâ, Ali Celâleddin Çelebi, Afyonkarahisar Mevlevi Lodge Mevlevîlik.