Farklı dik yön boyutlarına sahip hastalarda çiğneme kaslarının elektromiyografik ve ultrasonografik olarak incelenmesi

Abstract

Yüz kaslarının aktivite ve boyutlarının kraniyofasiyal morfoloji üzerinde etkili olduğu görüşü yaygın olarak kabul görmektedir. Bu çalışmanın amacı farklı dik yön yüz boyutlarına sahip hastalarda masseter, temporal ve mental kasların aktivite ve kalınlıkları ile mimik kaslarının (orbicularis oris, levator labii superior ve zigomatikus major kaslarının) kalınlıklarının ölçülerek karşılaştırılmasıdır.Çalışmanın materyali 12-18 yaşları arasındaki 121 hastadan oluşmaktadır. Lateral sefalogramlarda yapılan ölçümlerin değerlendirilmesinin ardından bireyler dik yön boyutlarına göre hiperdiverjan (n=40) hipodiverjan (n=41) ve normodiverjan (n=40) olmak üzere üç gruba ayrılmıştır. Masseter, temporal ve mental kasların elektromiyografik aktivite ve ultrasonografik kalınlıkları istirahat ve maksimum istemli diş sıkma durumlarında; orbikularis oris, levator labii superior ve zigomatikus major kaslarının kalınlıkları istirahat durumunda ölçülerek kaydedilmiştir. Gruplar arasında farklar tekrarlanan ölçümlü varyans analizi ile (ANOVA) karşılaştırılmış ve Pearson Korelasyon katsayısı sefalometrik, elektromiyografik ve ultrasonografik ölçümler arası ilişkilerin analizi için kullanılmıştır.Çalışmamızın bulgularına göre, masseter, temporal ve mental kasların istirahatte EMG aktivitesinde gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark görülmezken bu kasların maksimum istemli diş sıkma durumunda aktiviteleri hipodiverjan grupta en yüksek bulunmuştur. Temporal kas aktivitesi ise hiperdiverjan grupta istatistiksel olarak anlamlı derecede düşükken, masseter ve mental kasların aktiviteleri hipodiverjan ve normodiverjan gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark göstermemektedir. Masseter ve mental kasların kalınlıkları istirahat ve maksimum istemli diş sıkma durumlarında hipodiverjan grupta hiperdiverjan ve normodivarjan gruplara göre istatistiksel daha yüksek bulunmuştur. Üç grup arasında mental kas kalınlığında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. Orbikularis oris kasının kalınlığı hipodiverjan grupta en yüksek iken; zigomatikus major kasının kalınlığı hiperdiverjan grupta en düşüktür. Levator labii superior kasının kalınlığında ise gruplar arasında anlamlı fark gözlenmemiştir.Bulgularımız masseter, temporal ve mental kasların aktivite ve kalınlığının, vertikal kraniyofasiyal morfoloji ile ilişkili olduğunu göstermektedir.Anahtar kelimeler: çiğneme kası, elektromiyografi, ultrasonografi, vertikal yüz tipi

ABSTRACTElectromyographic and Ultrasonographic Evaluations of Masticatory Muscles in Patients with Different Vertical Facial TypesIt's widely accepted that interaction exists between the activity and size of facial muscles and craniofacial morphology. The purpose of this research was to measure and compare the activity and thickness of masseter, temporal and mental muscles and thicknesses of orbicularis oris, levator labii superior, zygomaticus major muscles in different vertical facial types. The study material consisted of 121 patients between the ages of 12-18 years. After evaluation of measurements on lateral cephalograms, individuals were divided into hyperdivegent (n=40), hypodivergent (n=41) and normodivergent (n=40 groups). Electromyographic activity and ultrasonographic thickness of masseter, temporal and mental muscles and ultrasonographic thickness of orbicularis oris, levator labii superioris and zygomaticus major were measured in rest and maximal clenching positions. The differences between groups were compared with repeated measurement variance analysis (ANOVA) and Pearson Correlation coefficient was used to analyse the relations between cephalometric, electromiyographic and ultrasonographic measurements. The results of the study didn't show any significant difference among groups for EMG activities of masseter, temporal and mental muscles in rest position and showed significantly higher activities of these muscles in hypodivergent group in maximal clenching position. Temporal muscle activity was significantly lower in hyperdivergant group, whereas masseter and mental muscles showed no difference between normodivergent and hyperdivergent groups. The thicknesses of masseter and temporal muscles in hypodivergent group were higher than hyperdivergent and normal groups in rest and maximal clenching positions. There was no statistically significant difference in mental muscle thickness among three groups. Orbicularis oris muscle thickness was higher in hypodivergent group and zygomaticus major activity was lower in hyperdivergent group. There was no statically significant difference among groups in levator labii superioris thickness.Our findings suggest that activity and thickness of masticatory muscles were related to vertical craniofacial morphology. Key words: masticatory muscle, electromyography, ultrasonography, vertical facial type