Sınıf öğretmenlerinin fen ve teknoloji dersi öz-yeterlilik inançlarının denetim odağına göre farklılığının incelenmesi üzerine bir araştırma

Abstract

Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin fen ve teknoloji dersi öz-yeterlilik inançlarının cinsiyete, mezun olduğu okul ya da fakülteye, branşa, öğretmenlik mesleğindeki kıdem yılına ve denetim odağına göre farklılığını incelemektir. Araştırmanın örneklemini Afyonkarahisar il merkezinde bulunan 41 ilköğretim okulundan amaçsal örnekleme yöntemi ile seçilen toplam 280 tane sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak iki anket kullanılmıştır. Bunlardan birincisi; denetim odağını belirlemeye yönelik ?Rotter İç-Dış Denetim Odağı Ölçeği?, ikincisi fen ve teknoloji dersinde öz-yeterlilik inancını belirlemeye yönelik; ?Sınıf Öğretmenlerinin Fen Öğretiminde Öz-yeterlik İnancı Ölçeği? dir. Araştırmada elde edilen veriler betimsel istatistik (yüzde ve frekans), bağımsız örneklemler için t-testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılarak analiz edilmiştir.Araştırmanın sonucunda, sınıf öğretmenlerinin fen ve teknoloji dersi öz-yeterlilik inançlarının cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Sınıf öğretmenlerinin, mezun olduğu okul ya da fakülteye göre öz-yeterlilik inançlarının genelinde ve alt faktörlerden yeterlik inancı faktöründe anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilirken, alt faktörlerden sonuç beklentisi faktöründe anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Sınıf öğretmenlerinin öz-yeterlilik inançlarının branşa göre farklılığı incelendiğinde; öz-yeterlilik inancının genelinde ve alt faktörlerden yeterlik inancı faktöründe branşa göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. Sınıf öğretmenlerinin öz-yeterlilik inançlarının öğretmenlik mesleğindeki kıdem yılına göre bütün faktörlerde anlamlı farklılık olduğu belirlenmiştir. Sınıf öğretmenlerinin fen ve teknoloji dersine ilişkin öz-yeterlilik inançlarının denetim odağına göre farklılığı incelendiğinde; öz-yeterlilik inancının genelinde ve alt faktörlerden yeterlik inancı faktöründe istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu, alt faktörlerden sonuç beklentisi faktöründe anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Öz-yeterlilik İnancı, Denetim Odağı, Fen ve Teknoloji Dersi, Sınıf Öğretmenleri.

The aim of this study is to examine the self-efficacy beliefs of elementary school teachers in teaching science and technology in terms of gender, college or faculty graduated from, department, years of experience in teaching and locus of control. The sampling of the research consisted of 280 classroom teachers who were chosen by purposeful sampling in 41 primary schools in the central province of Afyonkarahisar. Two different surveys were used in the study as data collecting means. The first survey, `Rotter?s Internal - External Locus of Control Scale?, which aims at determining the `locus of control?, and the second one, which intends to indicate self-efficacy beliefs in teaching science and technology, is `A Scale of Self-efficacy Beliefs of Elementary School Teachers in Teaching Science?. The findings obtained from this study were analyzed by using descriptive statistics (percentage and frequency), independent samplings for t-tests and a one-way analysis of variance.The results obtained from this study have indicated that The Science and Technology Teaching Efficacy Beliefs in Elementary School Teachers do not show any significant differences by gender. While a considerable difference in self-efficacy belief of elementary school teachers regarding colleges or faculties they were graduated from was observed in general and in a sub factor of efficacy, the outcome expectancy factor of sub-factors showed no differences. When the differences of elementary school teachers? self-efficacy perceptions were examined in terms of branches, in general self-efficacy beliefs and in the efficacy factor of sub-factors, as regards different branches, significant statistical variations were noted. As for years of teaching experiences of elementary school teachers? self-efficacy beliefs, significant differences in all factors were observed. When the differences of self-efficacy beliefs of elementary school teachers? in teaching science and technology was examined regarding locus of control, a meaningful statistical difference in the self-efficacy belief in general and in the efficacy factor in the sub-factors was identified; in the outcome expectancy factor of the sub-factors, no significant difference was determined.Key Words : Self-efficacy Belief, Locus of audit (control), Science and Technology Courses, Elementary School Teachers.