Türklerde ölüm anlayışının çağdaş Türk resminde gösterge bilimsel açıdan incelenmesi

Abstract

Ölüm anlayışının temelinde, toplumun sahip olduğu inanç sistemi yeralmaktadır. Bu nedenle ölümün sanattaki yerini görebilmek için öncelikle tanımını,dinlerdeki ve felsefedeki yerini, ayrıca çağlar boyunca yüklendiği anlamları bilmekgereklidir.Bu çalışmada, Tüm kavramlarla birlikte ölüm ve sanat ilişkisi kapsamındaüretilen sanat eserlerinden örnekleri incelemek, ölüm anlayışının, çalışmanın temelinioluşturan sanatçılara etkisini belirlemek ve Çağdaş Türk resminde Türklerde ölümanlayışına bağlı gelişen sembol ya da imgelerin göstergebilimsel açıdan incelenmesiamaç edinilmiştir. Bu göstergelerin incelenmesinde ölüm temasının sanatçılarınbilinçaltının içsel bir şekilde dışavurumunun olup olmadığı ya da özgün bir bilinçle elealınıp alınmadığının araştırılması hedeflenmiştir. Bu bağlamda birçok çağdaş Türksanatçısının resimleri incelenmiş, literatür taraması, eser analizi ve röportaj yöntemiylesonuca varılmıştır. Buna göre; kimi sanatçıların ölüm anlayışına ait sembol ya daimgeleri bir bilinç dahilin de ele aldıkları, kim sanatçıların ise plastik açıdan biçim veform kaygısı ile yaklaştıkları tespit edilmiştir.Bu çalışmanın sonucunda, Çağdaş Türk resmi ve ölüm anlayışı ile olanetkileşimlerine yönelik tespitlerde, ölüm anlayışına ait imge ve sembollerin, gerek biçimolarak, gerek plastik bir ifade unsuru olarak kullanılmasıyla sanatçıların bu kavram vekültürlerden beslendiği belirlenmiştir.Araştırmanın birinci bölümünde probleme ait tanım ve kavramların yanındaTürklerde ölüm anlayışı ele alınmıştır. İkinci bölümde göstergebilimin tanımı, tarihçesive bağlantıları, göstergebilim sanat ilişkisi içerisinde sanat eseri inceleme, kuramsal vekavramsal problemleri ele alınarak, ölüm imgesinin göstergeye dönüşümüne yerverilmiştir. Üçüncü bölümde ölüm anlayışının Çağdaş Türk sanatında ele alınışı vegöstergeye dönüşümü bulgular dahilin de incelenmiş, sanatçıların eserlerindeki imge vesembollerin göstergebilim açısından çözümlemeleri yapılmıştır. Dördüncü bölümdeuygulama projesine yer verilmiş, konu amaç ve yöntem olarak açıklanarak eserlerdeğerlendirilmiştir. Araştırmanın son bölümünde ise araştırmanın tüm verilerideğerlendirilerek, elde edilen sonuçlara göre çeşitli öneriler getirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Türk resmi, sanat, ölüm, sembol, göstergebilim.

The concept of death is based on the belief system of societies. Therefore, thedefinition of death, its importance in religion and philosophy and the meaningsattributed to it throughout the centuries should be known to understand its place in thearts.The aims of this study are: to examine examples of artworks that concern therelationship between death and art relationship along with all concepts, to determine theeffect of the concept of death on the artists in the study and to do a semiotic analysis ofthe symbols and imageries developed in modern Turkish painting based on Turkishpeople's concept of death. The analysis of these signs also examined the concept ofdeath as an inner expression of artists' subconscious and its depiction as an originalawareness. Thus, many modern Turkish artists' paintings were examined, and methodssuch as literature review, artwork analysis and interview were used to draw conclusions.The study found that some artists embraced symbols or imageries relating to the conceptof death in a conscious manner, while other artists approached the concept of death as aplastic aspect by taking style and form into consideration.The study found that the interaction between modern Turkish painting and theconcept of death led artists to sustain their work with this concepts and cultures by usingimageries and symbols relating to it as a form or an element of plastic expression.Along with the definition and concepts of the study's problem, the first section ofthe study discusses Turkish people's concept of death. The definition, history andrelations of semiotics, the examination of artworks within the relationship of semioticsand art, and the transformation of death imagery into a sign discussing its theoreticaland conceptual problems are included in the study's second section. The third sectionexamines the depiction of the concept of death in modern Turkish art and thetransformation of this concept into a sign within the scope of study results and presentsa semiotic analysis of the imageries and symbols in the artists' works. The fourth sectionincludes a practical application project. The subject is explained in terms of its aims andmethods, and artworks are evaluated. In the study's final section, all the study data areevaluated and a variety of recommendations are given based on the results.Keywords: Turkish painting, art, death, symbols, semiotics.