Geleneksel şırdak keçe tekniği ve uygulamaları

Abstract

Orta Asya'dan günümüze Şırdak keçeciliğinin tarihsel gelişimine ilişkin yayınlar incelendiğinde, bu alana yönelik bilgilerin yeterli düzeyde olmamasına karşın; kullanımına ait en eski yazılı belge Homeros'un 'İlyada' adlı eserindedir. Geçmişten günümüze kullanım alanları nedeniyle de keçe, her zaman günlük yaşamın bir parçası olarak varlığını sürdürmüştür. Tepme keçe çok önemli ve değerli bir el sanatıdır. Yarı göçebe hayatı yaşayan Kırgızlar tarafından geleneksel keçe yapımı eski çağlardan günümüze kadar özelliğini kaybetmeden devam etmiştir. Kırgızistan'da çok özellikli yere sahip olan Şırdak tekniği ise; antik Pazırık keçeleriyle teknik ve estetik yönden benzerlik göstermektedir. Geleneksel Tepme keçe ürünleri desenli veya desensiz üretilmektedir. Keçe ürünleri genellikle desensiz üretilmekte ve daha sonra aplike, mozaik, işleme vb. tekniklerle bezenmektedir. Bu çalışmada geçmişten günümüze geleneksel Şırdak keçeciliğinin özellikle Türk kültürü içindeki yerinin ve öneminin belirlenmesi, Keçenin insan sağlığı açısından önemi düşünülerek günlük yaşam ürünlerinde, Şırdak keçeciliği uygulama tekniklerinin ve alanlarının araştırılması amaçlamaktadır.

Even when the publications of the historical development of the Shyrdak felt from the central Asia to the present day have been examined, the information about the Shyrdak felt is not sufficient. The oldest written document on the usage of the Shyrdak felt is seen in the Homer's Iliad. Due to its wide usage area, felt has always maintained its presence in everyday life. Wet Felt is a very important and valuable art of handcraft. By the Kyrgyz who live a semi-nomadic life, traditional felt making has continued to survive from ancient times to today without losing its properties. As to the technique of Shyrdak which takes an important place in Kyrgyzstan; it shows similarities with the technical and aesthetic aspects of the ancient Pazyryk felt. Traditional Wet felt products are produced by means of patterned and patternless. Felt products are usually produced plain and then they are decorated with applique, mosaic, engraving and such related techniques. This study aims to investigate the areas and the application techniques of the traditional Shyrdak felt to the daily living products, considering its advantages in terms of human health conditions especially determining its importance and position in Turkish culture from past to present.