Uluborlu halk kültüründen örnekler

Abstract

Uluborlu ilçesi kendisine has yerel halk kültürünü halen daha muhafaza etmektedir. Şehir içerisinde gerek yaşayan halk gerekse literatür üzerinde yapmış olduğumuz çalışmalar sonucunda yöre özgü, gelenekselliğini koruyan birçok kültür ve sanat örneğini günümüze kadar taşıdığı tespit edilmiştir. Zaman içerisinde gelişen teknoloji ve değişen yaşam şartları ile birlikte yöre halkının gelenek ve göreneklerinde farklılaşmalar hatta kaybolmalar ortaya çıkmıştır.Araştırma kapsamında Uluborlu'da yapılan sözlü görüşmelerde görüşülen kişilerin ifadeleri ve sanat erbabının çalışmaları üzerinde yapılan gözlemler sonucu; yörede geleneksel halk kültürünün devam ettiği görülmektedir. Ancak bazı halk kültür unsurlarının kaybolmaya yüz tuttuğu görülmekte olsa da insanların hafızalarına yer etmiş olan geleneksel kültür canlandırılmaya çalışılmaktadır.Yörede yapılan araştırmalar neticesinde, doğumla başlayan ve insan hayatının çeşitli evrelerinde uygulanan, doğum, sünnet, asker uğurlama, evlilik, nazardan korunma gelenekler incelenerek değerlendirilmiştir. Yöreye has yemek kültürü, el sanatları, halkın hayatında önemli bir yeri olan yağlı pehlivan güreşleri, festivaller, özel günlere has kutlamalar ve gezek kültürü hakkında orijinal uygulamalar tespit edilmiştir ve pek çok örnekte yöreye has farklı uygulamalar tespit edilmiştir. Bu bilgiler ışığında Uluborlu ilçesinde farklı medeniyetlerin bıraktığı izler ile birlikte katlanarak günümüze kadar ulaşan, kaybolan veya kaybolmaya yüz tutmuş birçok halk kültür ve gelenek unsuru ortaya çıkartılmıştır. Bu tespitlerle Uluborlu'nun kökleri çok derine dayanan, kendisine has özellikler taşıyan yerel kültürü ortaya konularak, Türk halk bilim literatürüne bir katkı sağlanmıştır.Anahtar Kelimeler: Uluborlu, Geleneksel halk kültürü, etnoğrafik unsurlar, doğum, sünnet, evlilik, ölüm, nazar, yemekler, yağlı pehlivan güreşi, festival, el sanatları, zanaat.

Uluborlu towny has still been retaining its own local folk culture. As a result of the studies we have conducted both on the literature and on living people in the city, it has been found to carry daily examples of many cultures and arts preserving their traditional characteristics. Along with the developing technology and changing living conditions over time, differentities and even disappearances have emerged in traditions and customs of local people.In the scope of the research, the results of the observations made on the statements of the people interviewed and the works of the Craftsmen in Uluborlu were concluded; It is observed that traditional folk culture continues in the region. However, it seems that some folk culture elements are disappearing, but the traditional culture which is included in the memories of people is tried to be revived.As a result of researches carried out in the region, the practices of birth, circumcision, to see someone out to be a soldier, marriage and protection from the evil eye, which started at birth and applied at various stages of human life, were examined and evaluated. Original practises have been identified about local food culture, handicrafts, oil wrestling having an important role in people's lives , festivals, celebrations for special occasions, and gezek culture and in many practises, different applications have been identified for that area. In the light of this information, with the traces left by different civilizations in Uluborlu county, many folkloric information which has disappeared or about to disappear has been uncovered . With these determinations,by revealing Uluborlu's local culture which are deeply rooted has its own characteristics , an important contribution has been made to the Turkish folklore literature.Key Words: Uluborlu, Traditional folk culture, Ethnographic elements, birth, circumcision, marriage, death, evil eye, meals, oily wrestling, festivals, handicrafts, crafts