Isparta Sütçüler`de yetişen kekiklerin doğal boyama yöntemi ile haslık değerlerinin tespiti

Abstract

Üzerinde yaşadığımız dünyanın ekolojik dengesini korumak ve daha yaşanılabilir hale getirmek için almamız gereken sorumluluklar vardır. İnsanlık, kirlenen dünyada doğayı en iyi şekilde korumak ve sürdürülebilir olarak ondan faydalanmak zorundadır. İnsan sağlığına ve ekolojiye zarar vermeden boyarmadde üretilmesi, üzerinde durulması gereken bir konudur.Bu çalışmada, Sütçüler'de yetişen beş farklı kekik cinsi doğal boya kaynağı olarak kullanılmıştır. Bilyalı kekik (Origanum onites), sütçüler kekiği (Origanum minutiflorum), dik kekik (Satureja thymbra), karabaş kekik (Thymbra spicata), beyaz kekik (Origanum majorana) cinslerinden elde edilen doğal boya çözeltileri ile ipek ve pamuk materyaller, geleneksel teknikler ile renklendirilmiştir. Boyama işleminden önce, renk haslıklarının geliştirilmesi ve farklı renklerin eldesi için pamuk ve ipek kumaşlar, demir sülfat, alüminyum şapı ve kalay klorür ile üç farklı mordan kullanılarak ön mordanlama işlemi yapılmıştır.Çalışmadan elde edilen bulgular ışığında, uygulaması yapılan boyamaların tekstil endüstrisinin kabul gördüğü haslık değerleri içerisinde olup olmadığı ve hangi kekik cinsinin, hangi mordan ve kumaş ile birlikte afinite sağladığı belirlenmeye çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Doğal Boya, Kekik, Haslık, Tekstil

There are responsibilities we have to take to maintain the ecological balance of the world we live in and make it more livable.Humanity must best protect nature in the polluted world and benefit from it in a sustainable way.Producing dyestuffs without harming human health and ecology is an issue that needs to be considered.In this study, five different types of thyme grown in Sütçüler were used as natural dye source. Silk and cotton materials are dyed according to traditional methods with natural dye solutions obtained from genus of oregano (Origanum onites), Sutculer thyme (Origanum minutiflorum), Thyme (Satureja thymbra), Karabaş thyme (Thymbra spicata), White thyme (Origanum majorana).Prior to dyeing process, pre-mordanting was performed with cotton and silk fabrics, iron sulfate, aluminum screed and tin chloride and three different mordants for the development of color fastnesses and different colors.In the light of the findings obtained from the study, it was tried to determine whether the dyeings applied were within the fastness values accepted by the textile industry and which thyme species gave affinity with mordant and fabric.Keywords: Natural Paint, Oregano, Fastness, Textile