Osmanlı son dönem kaimeleri ile cumhuriyet dönemi 1. emisyon banknot tasarımlarının süsleme, yazı ve içerik açısından incelenmesi

Abstract

Medeniyet tarihi kadar eski olan Para, icat edilmeden önce, deniz kabuğundan kıymetli metallere kadar çeşitli mallar değişim aracı olarak kullanılmıştır. İnsanlar alışverişin doğası gereği bir şey alırken karşılığını vermek zorundadır. Bir zamanlar takas usulüyle yapılan bu alışveriş şekli eskide kalmış artık yerini mala karşı kullanabileceği nesneye yani paraya bırakmıştır. Para her ne kadar kişiler arasında alışveriş aracı olarak kullanılsa da, bir devletin siyasi, ekonomik ve kültürel varlığını gösteren bir değerdir. Antik çağdan günümüze krallar, imparatorlar ve devlet başkanları, siyasi otoritelerinin temsili olan bastırdıkları parada kendi medeniyetlerine ait dini, kültürel ve mitolojik değerlerini yansıtmışlardır. Madeni ve kağıt paralar incelendiğinde ait olduğu devletin, yaşamış olduğu dönemdeki kültürel ve sanatsal mirasının yansımaları görülür. Paraların üzerinde devlet başkanın portresi ile birlikte ülkenin sanatını, kültürünü yansıtan motif, değerini gösteren rakam, mesaj taşıyan bir söz görülebileceği gibi padişahın tuğra ve sembollerine de rastlanabilir. Bu araştırma Osmanlı son dönem ile Türkiye Cumhuriyeti ilk emisyon paralarının; estetik, içerik ve tasarım açısından incelenmesi ile sınırlandırılmıştır. Son dönem Osmanlı kaimeleri ile Cumhuriyetin ilk dönem para tasarımında kullanılan yazı karakterleri, motifler ve diğer görsel tasarımlar incelenip aradaki ortak noktalar ve farklılıklar tespit edilecektir.

Various properties from sea shell to precious metals were used as a means of exchange means before money as old as the civilisation history was invented. Human beings have to repay while they are buying something as a matter of shopping. This shopping sort, which was done with bartering once, lingered and it gave place to the object, which can be used in exchange for the goods, that's to say money,. Even though money is used as a means of shopping among people, it is actually a value showing the political, economic and cultural asset of a government. From the ancient time to the present day, kings, emperors, and heads of states have reflected religious, cultural and mhythological values in banknotes issued as a representation of their political authority. When coinages and banknotes are investigated, the reflections of the state where they belong to and the echo of artistic patrimony and cultural heritage are seen. The motif reflecting the art / culture of a country besides the portrait of the head of the state; numeral showing the value; a quotation showing a message can be seen and sultan's signature (tughra) and symbols can also be encountered.This study has been limited by the examination of the primitive money issued of Ottomon Empire and Turkish Republic in terms of aesthetics, content and design. Ottomon banknotes and typefaces, motifs and other visual designs used in designing money in the first period of Republic will be investigated and common points and differences between them will be ascertained.