Geleneksel odun fırınlarında uygulanan karartma tekniğinin seramik bünyelere etkisinin araştırılması

Abstract

Geleneksel odun fırınlarında uygulanan karartma tekniği uzun yıllar boyunca uygulanmış olup günümüzde de varlığını sürdüren bir teknik olarak varolmuştur. Bu teknik, dünyanın pek çok bölgesinde görülmektedir. Tarih boyunca insanların toprağı şekillendirmesi ve pişirmesiyle seramik yapılmıştır. Bu durumda karartma tekniği de bu sürecin içerisinde yer almaktadır. Karartma tekniğinde ilkel pişirim önemli bir yer tutmaktadır. Seramiğin ateş ile teması sonucunda ortaya çıkan pişirimlerden biri olarak geleneksel ve ilkel pişirim her bölgede farklı objeler kullanılarak aynı tekniğin uygulanmasını mümkün kılmıştır. Bu pişirim türlerinde açık ateşte pişirim, çukur pişirimi, varilde pişirim, sagar, raku türler yer almaktadır. Karartma ise bu ilkel pişirimlerin uygulanmasıyla ortaya çıkan bir tekniktir. Naqada, Kuzey Siyah Cilalı Mal(NBPW), Bucchero, Chimu-Mochica, Santa Clara Pueblo, Tierra Negra, Longshan, Bantu Zulu Nala başlıkları altında ele alınan ise karartma tekniğinin farklı zamanlarda ve yerlerde uygulanmış olan versiyonlarıdır. Bu pişirimde fırın atmosferinin oluşturulması önem arz etmektedir. Redüksiyon ve indirgenmiş bir atmosfer bu tekniği mümkün kılmaktadır. Tekniğin Anadolu'daki en belirgin temsilcisi ise Avanos'tur. Ege ve İç Anadolu Bölgesi'nde ilkel pişirimlerin uygulandığı Sorkun, Serinhisar, Karacasu ve Gökeyüp'te de yer yer karşımıza çıkmaktadır. Karartma tekniği, terra sigillata astarı ile uygulandığında elde edilen sonuç daha yumuşak ve parlak olmaktadır. Bu teknik günümüzde de belli başlı sanatçılar tarafından uygulanmaya devam etmektedir. Karartma tekniğinin pişirimi sonucunda oluşan siyah obje sır kullanmaksızın elde edilen bir bünyeye sahiptir.

The karartma technique used in traditional wood kilns has been applied for many years and has been a technique that continues to exist today. This technique is seen in many parts of the world. Throughout history, ceramic has been made by shaping and baking the soil. In this case, karartma technique is also included in this process. Primitive firing plays an important role in the karartma technique. Traditional and primitive firing, as one of the firings caused by ceramic contact with fire, made it possible to apply the same technique by using different objects in each region. These firing types include open firing, pit firing, barrel firing, sagar and raku. Karartma is a technique that emerges with the application of these primitive firings. Naqada, Northern Black Polished Ware (NBPW), Bucchero, Chimu-Mochica, Santa Clara Pueblo, Tierra Negra, Longshan, Bantu Zulu Nala are the versions of the karartma technique applied at different times and places. In this firing, it is important to create an kiln atmosphere. Reduction and a reduced atmosphere make this technique possible. The most prominent representative of the technique in Anatolia is Avanos. Sorkun, Serinhisar, Karacasu and Gökeyüp, where primitive firing is applied in the Aegean and Central Anatolia Regions, are sometimes seen. When the karartma technique is applied with terra sigillata slip, the result is softer and brighter. This technique continues to be applied by major artists today. The black object formed as a result of firing technique has a structure obtained without using glaze.