Arkeolojik kazılardan elde edilen örneklerin elektron spin rezonans, termolüminesans ve optik uyarmalı lüminesans tarihlendirme yöntemleri ile incelenmesi

Abstract

Bu doktora çalışmasında, Niğde iline bağlı Köşk Höyük arkeolojik kazı alanından çıkarılan iki adet fosil hayvan dişi ve iki adet çanak-çömlek parçalarına ait seramik numuneleri sırasıyla, Elektron Spin Rezonans (ESR), Termolüminesans (TL) ve Optik Uyarmalı Lüminesans (OSL) yöntemleri ile incelenerek tarihlendirilmiştir. Diş numunelerinin ESR, seramik numunelerinin ise TL ve OSL tarihlendirmelerinde kullanılacak olan eş değer doz değerlerini belirlemek için sırasıyla doz-ekleme, MAAD ve SAR yöntemleri kullanılmıştır. Diğer taraftan, numunelerin yıllık doz değerleri de gama spektroskopisi ile radyoaktivite analizi yapılarak belirlenmiştir. Bunlara ilaveten, bu çalışmada kullanılan numunelerin X-ışını Difraktometre (XRD) yardımıyla kristal yapı analizleri yapılmış, Taramalı Elektron Mikroskobu (SEM) ve Enerji Dağılım X-ışını (EDX) yöntemleriyle de sırasıyla morfolojik ve elementel bileşimleri belirlenmiştir.

In this PhD thesis study, two fossil animal teeth and two ceramic samples belonging to pottery pieces obtained from Köşk Höyük archaeological excavation site in Niğde have been investigated and dated using Electron Spin Resonance (ESR), Thermoluminescence (TL) and Optically Stimulated Luminescence (OSL) methods, respectively. To determine the equivalent dose values of two animal teeth and ceramic samples to be used in ESR, TL and OSL dating measurements, respectively, dose-additive, MAAD and SAR methods have been applied. On the other hand, annual dose values of the samples have been determined applying the radioactivity analysis by means of gamma spectrometer. In addition to, crystal structure analysis of the samples used in this study have been performed by X-ray Diffractometer (XRD) and their morphologies and elemental compositions have been also determined by Scanning Electron Microscopy (SEM) and Energy Dispersive X-ray spectrometer (EDX), respectively.