Toplumdışı (anti-sosyal) kişilik bozukluğunda sosyal biliş becerileri ile yaşantısal kaçınma ve perspektif alma süreçleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışmada Anti-Sosyal Kişilik Bozukluğu (ASKB) bulunan bireylerin, sosyal biliş becerisinin güncel bir yaklaşımla değerlendirilmesi için, yüzde duygu tanıma ve ayırt etme becerisinin, sosyal işlevsellik düzeyinin, perspektif alma becerisinin ve yaşantısal kaçınma eğiliminin araştırılması ve sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması amaçlanmıştır. Gereç-Yöntem: Çalışmaya, 15 Ağustos 2018 – 15 Mart 2019 tarihleri arasında, Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ayaktan Tedavi Ünitesi'ne (ATÜ) başvuran, akut psikiyatri kliniklerinde yatarak tedavi gören, adli servislerde ayaktan veya yatarak tedavi gören ve Denetimli Serbestlik Poliklinikleri'nde ayaktan tedavi gören bireylerden, klinik olarak ASKB olduğu düşünülen 140 birey ile yüz yüze görüşmeyle araştırmanın kapsam ve amacı açıklanmıştır. DSM-III R Eksen II Bozuklukları İçin Yapılandırılmış Görüşme Formu (SCID-II) uygulanarak, çalışmaya uygun 100 kişinin ASKB tanıları netleştirilmiştir. Kontrol grubu için ayrıca SCID-II Kısa Formu kullanılarak, ASKB tanı ölçütlerini ve diğer dışlama kriterlerini karşılamayan 76 birey sağlıklı kontrol grubu olarak çalışmaya dahil edilmiştir. Katılımcılara, SCID-II Kısa ve Klinik Formu, Sosyo-Demografik Form, RFT Perspektif Alma Yönergesi (PAY), Kabul ve Eylem Formu-II (KEF-II), Sosyal İşlevsellik Ölçeği (SİÖ), Yüzde Dışavuran Duyguların Tanınması Testi (YDTT) ve Yüzde Dışavuran Duyguların Ayırt Edilmesi Testi (YDAT) uygulanmıştır. Bulgular: Çalışmada, ASKB tanılı grubun SİÖ, YDTT, YDAT, KEF-II puanları ve PAY doğru sayıları ile kontrol grubunun SİÖ, YDTT, YDAT, KEF-II puanları ve PAY doğru sayıları arasında anlamlı fark olduğu; KEF-II puanının, SİÖ puanını yordadığı; YDAT puanının ve PAY doğru sayısının, YDTT puanını yordadığı; YDAT puanını ise YDTT puanının yordadığı saptanmıştır. ASKB tanılı bireylerin YDTT puanlarına göre `Korku` ve `Öfke` duygusu tanımakta daha fazla hata yanıtı verdikleri ve bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır. Sonuç: ASKB tanılı grubun, kontrol grubuna göre sosyal işlevsellik seviyelerinin düşük olduğu, yaşantısal kaçınma eğilimlerinin yüksek olduğu, perspektif alma sürecinde hataya daha yatkın oldukları, yüzde duygu tanıma ve ayırt etme performanslarının daha düşük olduğu görüldü.

Aim: This study was aimed to investigate the tendency of experiential avoidance, perspective taking skills, social functioning levels, facial emotion identification and discrimination ability of Anti-Social Personality Disorder patients and compare this dimensions with healthy controls for evaluation of social cognition skills in up-to-date approach. Materials and Method: 140 pre-diagnosed with ASPD participants who have inpatient treatment in acute psychiatry clinics, forensic psychiatry clinics and applied to outpatient treatment to probation unit or other polyclinic units in Bakirköy Prof. Dr. Mazhar Osman Mental Health Hospital between the dates 15 August 2018-15 March 2019 have participated in the study with face to face interview method. Scructural Clinical Interview for DSM-III Personality Disorders (SCID-II) was applied to clearify diagnosis of ASPD of 100 participants. 76 participants who do not meet other exclusion criteria and ASPD diagnosis criteria via SCID-II involved in healthy control group. Beside Scructural Clinical Interview for DSM-III Personality Disorders (SCID-II), Socio-Demographic Form, RFT Perspective Taking Protocol (PTP), Facial Emotion Identification Test (FEIT), Facial Emotion Discrimination Test (FEDT), Social Functioning Scale (SFS) and Acceptance and Action Questionnaire-II (AAQ-II) were applied in the study. Results: SFS, FEIT, FEDT, AAQ-II scores and correct answer scores of PTP found significantly different between ASPD and control group. In regression analyzes, AAQ-II scores have found as a significant predictor of SFS. FEDT scores and correct answer scores of PTP have found as significant predictors of FEIT scores. It also found that according to FEIT scores, ASPD patients had significantly more error scores in identification of `Fear` and 'Anger' emotions.Conclussion: It has concluded that ASPD group had significantly lower levels of social functioning, higher experiential avoidance, more prone to error in perspective taking process and lower performances in emotion identification and discrimination than healthy control group