Ergenlerde görülen psikolojik bozuklukların erken dönem uyumsuz şemalar ve duygu düzenleme ile ilişkisinin incelenmesi

Abstract

ÖZETAmaç: Bu çalışmada ergenlik döneminde görülen psikolojik bozuklukların erken dönem uyumsuz şemalar ve duygu düzenleme ile ilişkisinin ve erken dönem uyumsuz şemalar ile duygu düzenlemenin psikolojik bozuklukları ne düzeyde yordadığının tespit edilmesi amaçlanmıştır.Gereç: Çalışmada veriler Demografik Bilgi Formu, Ergenler İçin Psikolojik Bozukluklar Envanteri-Psikolojik Bozukluklar Formu (EPBE-PBF), Young Şema Ölçeği Kısa Form-3 (YŞÖ-KF3) ve Duygu Düzenleme Anketi kullanılarak toplanmıştır.Yöntem: Veriler İstanbul ilinde öğrenim gören 14-18 yaş aralığında 412 katılımcıdan Ekim-2019 ve Aralık-2019 tarihleri arasında küme örnekleme yöntemi ile toplanmıştır. Yapılan analizlerde araştırmanın sürekli değişkenleri arasında ilişki bulunup bulunmadığını belirlemek amacıyla Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı yöntemi; erken dönem uyumsuz şemalar ve duygu düzenleme biçimlerinin psikolojik bozukluklar için yordayıcı olup olmadığını belirlemek amacıyla Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi ve çalışmanın sürekli değişkenlerinin cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek amacıyla Bağımsız Gruplar t-Testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi uygulanmıştır. Bulgular: Çalışmada, araştırmanın sürekli değişkenleri arasında korelasyon olduğu; belirli erken dönem uyumsuz şemaların ve duygu düzenleme biçimlerinin belirli psikolojik bozuklukları yordadığı; kız öğrencilerde dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik, depresyon, ayrılma kaygısı bozukluğu, panik bozukluk, yaygın kaygı bozukluğu, aşırı uykululuk bozukluğu ve onay arama, karamsarlık, ayrıcalıklılık, cezalandırılma puanlarının daha yüksek olduğu; erkek öğrencilerde davranım bozukluğu ve kusurluluk puanlarının daha yüksek olduğu, 12. sınıf öğrencilerinde dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik, bulimiya nervoza, aşırı uykululuk bozukluğu, yıkıcı duygudurum düzensizliği bozukluğu ve ayrıcalıklılık puanlarının daha yüksek olduğu; sosyal istenirlik puanının 9., 10., ve 11. sınıf öğrencilerinde daha yüksek olduğu saptanmıştır.

ABSTRACTAim: Present study aims to examine the correlation between psychological disorders, early maladaptive schemas and emotion regulation. It is also aimed to determine the effects of emotion regulation and maladaptive schemas so as to predict psychological disorders.Materials and Methods: In this study data were collected between the dates of October-2019 and December-2019 by using cluster sampling method within 412 students at ages of 14-18 in İstanbul by using Demographic Information Form, Inventory of Psychological Disorders For Adolescences – Psychological Disorders Form (PDIA-PDF), Young Schema Questionnaire Short Form-3, Emotion Regulation Questionnaire. In the analysis, Pearson Product-Moment Correlation Coefficient method was used to determine whether there is correlation between the continuous variables of the study; in order to determine whether early maladaptive schemas and emotion regulation groups predict psychological disorders Multiple Linear Regression Analysis was used; Independent Samples T-Test and One-Way Anova was used to examine whether the continous variables of study differenciate according to gender and class level variables. Results: It is determined that there are correlations between the continous variables of study; certain early maladaptive schemas and emotion regulation groups predict psychological disorders; attention deficit, hyperactivity, depression, separation anxiety disorder, panic disorder, generalized anxiety disorder, hypersomnia, gender dysphoria, approval seeking, pessimism, entitlement, punitiveness scores are higher at female students; conduct disorder and defectiveness scores are higher at male students; attention deficit, hyperactivity, bulimia nervosa, hypersomnia, disruptive mood dysregulation disorder, punitiveness scores are higher at students educated at 12. class, social desirability score is higher at students educated at 9., 10. and 11. class.