Hemiplejik omuz ağrısında supraskapular sinire pulsed mod radyofrekans uygulaması

Abstract

İnme; serebral enfarkt, intraserebral kanama ve subaraknoid kanama gibi vasküler kaynaklı santral sisteminin akut fokal bir defisitidir. Dünyada engellilik ve ölümün en önemli nedenlerinden birisidir. İnme sonrasında hemiplejik omuz ağrısı, hastaların %16-85'inde ortaya çıkmaktadır. Omuz ağrısı ve hareket kısıtlıkları hemiplejik hastalarda üst ekstremite rehabilitasyonunu etkileyen önemli bir problemdir. Hemiplejik omuz ağrısına neden olduğu düşünülen birçok faktör olmakla birlikte tedavisi hakkında tartışmalar sürmektedir. Hemiplejik omuz ağrısının tedavisinde analjezikler, antispazmotikler, lokal kortikosteroid enjeksiyonları, fizik tedavi modaliteleri ve egzersiz tedavisi uygulanmaktadır. Ancak bu tedavi yöntemlerinin etkinliği ve birbirine üstünlüğü tartışmalıdır.Bu prospektif, randomize kontrollü, çift kör çalışmaya inme sonrası hemiplejik omuz ağrısı gelişen 30 hasta dahil edildi. Alınan hastalar blok (n=15) ve PRF (n=15) gruplarına randomize edilerek dağıtıldı. Blok grubuna supraskapular sinire lokal lidokain ile blok tedavisine ilaveten fizik tedavi modaliteleri (hotpack, TENS) ve egzersiz, PRF grubuna ise supraskapular sinire `pulsed` radyofrekans (PRF) uygulamasına ilavaten fizik tedavi modaliteleri (hotpack, TENS) ve egzersiz tedavisi uygulandı. Fizik tedavi modaliteleri ve egzersiz programı 3 hafta boyunca haftanın 5 günü olmak üzere 15 seans şeklinde yapılan girişimler sonrasında uygulandı. Klinik değerlendirmede; maksimum pasif omuz eklem hareket açıklığı ve ağrının başladığı pasif omuz eklem hareket açıklığı gonyometrik ölçümleri, ağrı için vizüel analog skala (VAS) ve kısa ağrı envanteri (KAE), motor değerlendirme için Brunnstrom evrelemesi, tonus değerlendirmesi için modifiye Ashworth skalası (MAS), engellilik değerlendirmesi için modifiye Rankin skalası (MRS), kognitif değerlendirme için minimental durum testi (MMT) ve ağrının üst giyinmeyle ilişkisine bakmak için hedefe ulaşma skalası (GAS) kullanıldı. Bütün hastalar tedavi öncesinde, omuz ultrasonografi ve x-ray ile radyolojik olarak değerlendirildi. Her iki grupta tedavinin etkinliği, tedavi öncesi, tedavi sonrası 1. ay ve 3. ay olmak üzere toplam 3 kez, hem grup içi hem gruplar arasında karşılaştırıldı. 1. ay takibinde hastalara; maksimum pasif omuz eklem hareket açıklığı ve ağrının başladığı pasif omuz eklem hareket açıklığı gonyometrik ölçümleri, VAS ve KAE skorları yapıldı. 3. ay takibinde ise tüm hastalar; maksimum pasif omuz eklem hareket açıklığı ve ağrının başladığı pasif omuz eklem hareket açıklığı gonyometrik ölçümleri, VAS ve KAE skorlarının yanı sıra GAS skoru ile fonksiyonel gelişme değerlendirildi.Sonuç olarak demografik olarak homojen olan her iki grupta da tedavi sonrası istatistiksel olarak anlamlı iyileşmeler görülse de, PRF uygulanan grupta bu etki ve süre, blok yapılan gruba göre daha anlamlı bulundu. Bu bulgular eşliğinde supraskapular sinire PRF uygulamasının hemiplejik omuz ağrısı (HOA) tedavisinde etkili olduğu sonucuna varılabilir.

Stroke is an acute focal deficit of central nervous system caused by vascular problems i.e. cerebral infarct, intracerebral hemorrhage or subaracnoid hemorrhage. It can cause permanent neurological deficit such as loss of motor control and sense, and cognitif disorders. Hemiplegic shoulder pain after stroke can be occur at 16-85 %of the patients. Shoulder pain and reduced range of motion are common and important problems, that can prevent upper limb rehabilitation of the hemiplegic patients. Etiology of hemiplegic shoulder pain is multifactorial and the treatment strategies of hemiplegic shoulder pain are still contraversial. Analgesics, antispasmodics, corticosteroid injections, physical therapy modalities and exercise therapy are commonly used in hemiplegic shoulder pain.In this prospective randomized controlled double-blinded study, 30 patients whom have hemiplegic shoulder pain were included. Patient were randomized into two groups as a block group (n=15) and a PRF group (n=15). Block group recieved suprascapular nerve block with lidocaine and physical therapy (hotpack, TENS, exercise), whereas the study group treated with pulsed radiofrequency lesioning of the suprascapular nerve and physical therapy including hotpack, TENS and exercise. Hotpack, TENS and exercise therapy were applied 3 weeks (5 days of week) to both of the groups. Clinical outcome measures were pain (visual analogue scale (VAS) and short form brief pain inventory (BPI)), passive shoulder range of motion, pain-free shoulder range of motion and Goal Attaintmant Scale (GAS). Brunnstrom staging for motor function, modified Ashworth scale (MAS) for spasticity, modified Rankin scale (MRS) for neurologic disability and mini mental state examination (MMSE) for cognitive assessment are also recorded at baseline for detailed evaluation. All patients were evaluated in detail by ultrasonography and x-ray. At the end of the first month after treatment outcome measures were VAS, passive shoulder range of motion, pain-free shoulder range of motion and short form BPI. Third month evaluation was including VAS, passive shoulder range of motion, pain-free shoulder range of motion, short form BPI and GAS.In conclusion all of the outcome measures improved significantly in both groups by time. However, PRF group showed more effective and longer pain relief than block group. Results from this study suggests that, suprascapular nerve PRF neuromodulation is effective treatment method of hemiplegic soulder pain.