Doğum eyleminde uygulanan perineal masaj ve sıcak uygulamanın perineal travma, ağrı ve doğum konforuna etkisinin değerlendirilmesi

Abstract

Acavut, G., Doğum Eyleminde Uygulanan Perineal Masaj ve Sıcak Uygulamanın Perineal Travma, Ağrı ve Doğum Konforuna Etkisinin Değerlendirilmesi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Gülhane Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kadın Hastalıkları ve Doğum Hemşireliği, Hemşirelik Programı, Doktora Tezi, Ankara, 2020.Amaç: Bu araştırmanın amacı doğum eyleminin birinci ve ikinci evresinde yapılan perineal masaj ve sıcak uygulamanın; perineal travma, ağrı ve doğum konforu üzerine etkisinin değerlendirilmesidir.Gereç ve Yöntem: Bu randomize kontrollü çalışma Mayıs 2018-Eylül 2019 tarihleri arasında bir eğitim ve araştırma hastanesinin kadın hastalıkları ve doğum kliniğinde yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini, randomizasyon yöntemiyle üç müdahale grubu ile kontrol grubuna alınan toplam 120 gebe oluşturmuştur. Müdahale gruplarında; perine masajı, perineal sıcak uygulama, perineal masaj ve sıcak uygulama birlikte yapılmış, kontrol grubuna standart uygulamalar dışında hiç bir müdahale yapılmamıştır. Perineal masaj 10 dakika, sıcak uygulama 30 dakika olacak şekilde; servikal dilatasyon 3-4 cm, 5-7 cm ve 8-10 cm olduğunda toplam üç kez uygulanmıştır. Araştırma verileri; Sosyo-Demografik ve Obstetrik Özellikler Veri Toplama Formu, Doğum Eylemi I. ve II. Evre İzlem Formu, Doğum Konfor Ölçeği, Yenidoğana İlişkin Özellikler Veri Toplama Formu, Perineal Travma ve Kanama Takip/Ölçüm Formu, Visual (Görsel) Analog Skala, Doğum Memnuniyet Ölçeği ve Perine Masajı ve Perineal Sıcak Uygulama-Memnuniyet Değerlendirme Formu kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, ortanca, ANOVA Testi, Tukey Testi, Kruskal Wallis Testi, PairedSample T Test, Friedman Testi, Ki-Kare Testi, Fisher's Kesin Testi kullanılmıştır. Bulgular: Perineal masaj ve sıcak uygulamanın, müdahale gruplarının hepsinde perine travmalarını azaltmada etkili olduğu bulunmuştur (p<0,05). Perineal sıcak uygulama grubunda 1. derece perineal travma gelişmediği, sıcak uygulamanın 1. derece travmaların azaltılmasında etkili olduğu saptanmıştır (p<0,05). Müdahale gruplarının tamamında doğum sonu kanama miktarları ve epizyotomi uzunlukları, kontrol grubuna göre anlamlı derecede düşük bulunmuştur (p<0,05). Ayrıca perineal masaj ve sıcak uygulama, VAS skorlarının azaltılmasında etkili bulunmuştur (p<0,05). Müdahale gruplarında doğum konforu ve memnuniyetinin, kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksek olduğu belirlenmiştir. Müdahale ve kontrol gruplarında birinci ve ikinci evre süreleri açısından farklılık olmadığı görülmüştür (p>0,05).Sonuç: Perineal masaj, sıcak uygulama ve masaj+sıcak uygulamasının, perine travması ve doğum sonu kanamanın azaltılmasında etkili olduğu belirlenmiştir. Perineal sıcak uygulama ve masaj+sıcak uygulamasının; ağrının azaltılmasında, doğum konforu ve memnuniyetinin arttırılmasında etkili olduğu saptanmıştır. Perineal travma ve ağrının azaltılması, ayrıca doğum konforu ve memnuniyetinin arttırılması amacıyla perineal masaj ve sıcak uygulamanın kullanımının yaygınlaştırılması önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Doğum Eylemi, Perine Masajı, Perineal Sıcak Uygulama, Perine Travması, Perineal Ağrı, Doğum Konforu, Doğum Memnuniyeti, Hemşirelik.

ABSTRACTAcavut, G., Evaluation of the Effect of Perineal Massage and Warm Application on Perineal Trauma, Pain and Birth Comfort in Labor, University of Health Sciences, Gülhane Health Sciences Institute, Nursing Program, PhD Thesis, Ankara, 2020.Aim: The aim of this study is to determine the effect of perineal massage and warm compress application at first and second stage of labor on perineal trauma, pain and delivery comfort.Materials and Methods: This randomised controlled study was executed at a research hospital between May 2018 - September 2019. The sample of study is made consisted of three intervention groups and a control group of total 120 pregnant women by randomisation method. Perineal massage, perineal warm compress application, perineal massage and warm compress was done to the intervention groups respectively. Nothing was done to the control group. Perineal massage was given for 10 minutes, warm compress application was done 30 minutes three times when cervical dilatation 3-4 cm, 5-7 cm and 8-10 cm respectively. The data was collected by using Socio-Demographic and Obstetric Data Collection Form, First and Second Stage of Labor Stage Data Collection Form, Childbirth Comfort Scale, Newborn Data Collection Form, Perineal Trauma and Bleeding Monitorisation/Measurement Form, Visual Analogue Scale, Birth Satisfaction Scale and Perineal Massage and Perineal Warm Compress Application Satisfaction Evaluation Form. When evaluating the data; number, percentage, mean, standard deviation, median, ANOVA Test, Tukey Test, Kruskal Wallis Test, Paired Sample T Test, Friedman Test, Ki-Square Test and Fisher's Exact was used.Results: It was found that perineal massage and warm compress application was effective at reducing the perineal trauma in all intervention groups (p<0,05). In perineal warm compress application group it was seen that no first degree perineal trauma was occured and perineal warm compress was found effective at reducing irst degree perineal trauma (p<0,05). The amount of postpartum hemorrhage and episiotomy lengths were significantly smaller in all intervention groups than control group (p<0,05). Perineal warm application and perineal massage+warm application was found effective on reducing the VAS scores (p<0,05). Chilbirth comfort and satisfaction scores were significantly higher in intervention groups than control group. No difference was found between intervention and control group about first and second stage of labor times (p>0,05).Conclusion: It has been determined that perineal massage, warm application and massage+warm application was effective on reducing perineal trauma and postpartum hemorrhage. Perineal warm application and perineal massage+warm application are effective in reducing pain, increasing on childbirth comfort and satisfaction. It is recommended to give perineal massage and perineal warm compress application more commonly to reduce perineal trauma and pain and to increase childbirth comfort and satisfaction.KeyWords: Labor, Perineal Massage, Perineal Warm Compress Application, Perineal Trauma, Perineal Pain, Childbirth Comfort, Satisfaction, Nursery.