Doğa paradigmasından siyasal paradigmaya: Derin ve toplumsal ekoloji

Abstract

İnsan-doğa ilişkisinin paradigmatik tarihi, insan-insan ilişkisi bağlamında doğa-siyaset ilişkisinin de paradigmatik tarihidir. İnsan-doğa ilişkisinin tarihini ve doğanın anlamını sorgulayan derin ekoloji ve toplumsal ekoloji yaklaşımları; insan ve doğa arasındaki özne-nesne, efendi-köle ve fayda-maliyet ilişkisini reddetmekte; bu ilişkinin siyasal ve toplumsal yapı düzeyinde değişmesi gerektiğini savunmaktadır. Arne Naess'in öne sürdüğü derin ekoloji düşüncesi, söz konusu değişimi bireysel yaşam önceliğinde; Murray Bookchin'in ortaya koyduğu toplumsal ekoloji düşüncesi ise bu değişimi toplumsal sistematik önceliğinde ele almaktadır. İki yaklaşım da temel olarak mekanik dünya düşüncesini, modernitenin kapitalist iktisadi ilişkilerini ve tüketim toplumunu eleştirmekte ve doğanın özne olduğu alternatif bir ekolojik politika sunmaktadır.

Paradigmatic history of the human-nature relation is the paradigmatic history of nature-politics relation with the context of human-human relation. Deep ecology and social ecology approaches, that question the history of human-nature relation and meaning of nature, refuse the subject-object, master-slave and benefit-cost relation between human and nature while defending that this relation has to change with respect to political and social structure. Deep ecology thought that is offered by Arne Naess discusses this change with respect to individual life. On the other hand social ecology that is offered by Murray Bookchin discusses it with respect to social systematics. These two approaches criticize fundamentally mechanic world idea, capitalist economic relations of modernity and consumption society. Based on this criticism they present an alternative ecological politics in which nature is a subject.