Tuva Türkçesi ile Türkiye Türkçesi arasındaki yalancı eş değerler (Türkiye Türkçesi ağızları bağlamında)

Abstract

Bu çalışmada, ölçünlü Tuva Türkçesi ile ölçünlü Türkiye Türkçesi ve ölçünlü Tuva Türkçesi ile Türkiye Türkçesi ağızları arasındaki yalancı eş değerli sözcükler tespit edilip sınıflandırılmıştır. Yalancı eş değerli sözcükler; iki ayrı dil yahut lehçede, ses ve şekil yönünden birbirine benzeyen ancak anlamsal açıdan farklılık gösteren sözcüklerdir. Bu sözcükler lehçeler arası aktarmalarda, aktarıcıların hatalar yapmasına sebep olmaktadır. Bu çalışmayı, Tuva Türkçesi ve Türkiye Türkçesi arasındaki aktarmalarda, yalancı eş değerli sözcükler nedeniyle yapılan hataların önüne geçmek için hazırlamış bulunmaktayız. Çalışmamızın giriş bölümünde; konu, amaç, yöntem, önem ve literatür taraması ile kısıtlılıklar hakkında açıklama yer almıştır. Birinci bölümde; Tuva Türkleri ve Tuva Türkçesine dair bilgiler verilmiştir. Ardından Tuva Türkçesi ve Türkiye Türkçesini etkileyen dillere değinilmiştir. İkinci bölümde, yalancı eş değerlik konusu açıklanmış ve bu konu üzerinde yapılan çalışmalar hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde; ölçünlü Tuva Türkçesi ve ölçünlü Türkiye Türkçesi ile ölçünlü Tuva Türkçesi ve Türkiye Türkçesi ağızları arasındaki yalancı eş değerli sözcükler tasnif edilmiştir. Tasnifte sözcükler öncelikle türüne göre `isimler` ve `fiiller` olarak iki ana başlık altında verilmiştir. Türlerine göre ayrılan yalancı eş değerler, `tam yalancı eş değerli isimler`, `kısmî yalancı eş değerli isimler`, `tam yalancı eş değerli fiiller`, `kısmî yalancı eş değerli fiiller` olmak üzere dört alt başlıkta sınıflandırılmıştır. Ardından yalnızca Türkiye Türkçesi Ağızları ve ölçünlü Tuva Türkçesi arasındaki yalancı eş değerler tasnif edilmiştir. Sonuç kısmında ise tespit edilen yalancı eş değerli sözcükler ile ilgili istatiksel bilgiler verilmiş ve açıklamalarda bulunulmuştur. Anahtar Sözcükler: Tuva Türkçesi, Türkiye Türkçesi, Türkiye Türkçesi Ağızları, Yalancı Eş Değerler.

In this study, the false equivalents between the standard Tuvan and the standard Turkish, the standard Tuvan and the Turkish dialects are identified and classified. The false equivalent words; words, in two different languages or dialects, which resemble each other in terms of phonologically and morphologically, but semantically include difference. These words are the expressions that cause the transponders to make mistakes in the transfer among the dialects. We have carried out this study to solve one of the transfer problems in the studies related to the Tuvan.In the introduction of our study; the explanation about the subject, purpose, method, importance, literature review and limitations is taken part in. In the first chapter; the languages which affect the Tuvan and the Turkish are mentioned after the information related to the Tuvan and the Turkish is given. In the second chapter, the subject of the false equivalence is explained and the studies on this subject are introduced. In the third chapter; the false equivalence between the standard Tuvan and the standard Turkısh, the standard Tuvan and the Turkısh dialects are classified. In the classification, the words are first examined as two main titles as `nouns` and `verbs` according to their type. The false equivalents are then categorized as four sub-headings: `full false equivalents nouns`, `partial false equivalents nouns`, `full false equivalents verbs`, `partial false equivalents verbs`. Then the words which indicate the feature of being the false equivalents between the Turkish Dialects and the standard Tuvan are classified in the same way. In the result part, statistical information related to the false equivalent words is given and explanations were made.Key Words: Tuvan, Turkish, Turkish dialects, false equivalents.