Kapsayıcı ve dışlayıcı kurumsallık yönünden Türkiye`de Kamu Denetçiliği Kurumu

Abstract

Ülkeleri varsıllaştıran ve yoksullaştıran özellikleri yönünden zıt iki kurumsal model söz konusudur. Bu yapılardan ilki ''Kapsayıcı kurumsal yaklaşım'' ikincisi ise ''Dışlayıcı kurumsal yaklaşım''. Kapsayıcı kurumsal yapılar, iktidarın ve paydaşlarının el değiştirebildiği, ya da tarihsel anlamda doğası gereği el değiştirmek zorunda kaldığı kurumsal yapılardır. Dışlayıcı kurumsal yapılar ise halkın siyasi etkisinin ya çok az olduğu ya da etkisinin hiç olmadığı kurumsal yapılara sahip yerlerdir. Anlayış olarak birbirinden çok farklı durumları ifade eden kurumsal modeller ülkelerin iktisadi ve politik yapılarını belirlemektedir. Kapsayıcı model ile hareket eden ülkeler giderek zenginleşmekte, dışlayıcı modelle hareket eden ülkeler ise zamanla fakirleşmektedir.Kurumsal yapılar ülkelerdeki katılımcı demokrasi ve yönetişim ile refah düzeyine etki etmektedir. Siyasi kurumlar politik güçlerinden yararlanmak suretiyle ekonomiyle ilgili kuruluşların kararlarında kritik rol oynamaktadır. Daren Acemoğlu, ülkelerin büyüme ve kalkınma seviyelerinin stratejik konum, iklim veya diğer faktörler değil, kapsayıcı modele sahip kuruluşlar marifetiyle ilerlediğini savunmaktadır. Kapsayıcı modeller, vatandaşların kabiliyetini en iyi biçimde ortaya çıkarabileceği imkanları sağlamak amacıyla bireylere eşit şartlar sağlayan kurumlardır. Ekonomik ve siyasal kurumsallaşma ülkelerin ekonomik olarak büyümesinde etkin rol oynar. İnsanların içindeki müteşebbis potansiyel bu şekilde ortaya çıkar. Kapsayıcı kurumsal yapıların olduğu ülkelerde insanlar becerileri, yetenekleri, çalışmaları doğrultusunda terfi ederler. Tanıdıkları, destekçileri, yaşadıkları şehirler ya da maddi güçleri insanların ilerlemesinde belirleyici olmaz.Bugün ekonomik olarak büyüyen ülkeleri incelediğimizde kapsayıcı modelin artılarını net biçimde gözlemlemekteyiz. Kuzey Kore ile Güney Kore'yi kıyasladığımızda savaş ertesinde her ikisi de eşit seviyelerde başlamış ancak Güney Kore, Kuzey Kore'ye kıyasla kat kat fazla gelişmiştir.Ombudsman, tarihsel uzantısı Osmanlı'ya dek dayanan ve ilk defa 1809 yılında İsveç'te anayasa ile oluşturulan bir kontrol mekanizmasıdır. Türkiye'de ombudsman mekanizması, `Kamu Denetçiliği Kurumu` ismiyle 2012 senesinden itibaren faaliyete başlamıştır. Kamu Denetçiliği Kurumu, bugün de önem taşıyan katılımcılık, etkinlik, verimlilik, şeffaflık, çoğulculuk ilkelerini temel alan modern kamu yönetimi anlayışıyla ve katılımcı demokrasiyle bağdaşır bir kontrol mekanizması olarak ön plana çıkmaktadır. Arabulucu özelliğiyle birey ile idare arasındaki problemleri, tüm paydaşları mutlu edecek biçimde çözmekte ve idari yargının iş yükünü azaltmaktadır.Kapsayıcı bir kurumsal yapıya sahip olması için kurumun faaliyetleri ve tavsiyelerinin idarece icra edilmesi için duyarlı ve etkin toplum desteği sağlanmalıdır.Anahtar kelimeler: Yeni kamu yönetimi, katılımcılık,yönetişim, kapsayıcılık, dışlayıcılık, katılımcı demokrasi, Ombudsmanlık, Kamu denetçiliği.

There are two distinct entities that make countries rich and poor. One of them is `comprehending corporal structures ` and the other is ` externalizing corporal structures ` Comprehending corporal structures, are the corporal structures that which the ruling party and its shareholders can switch ownerships or in historical sense the corporations that need to switch owners. Whereas the externalizing corporal structs is where the public is effective in terms of policy or less effective places which have the corporal status. As far as understanding goes these two corporal structs determine a country's economic and political systems. The countries with the comprehending system, get richer in time but the externalizing ones go to poverty.The corporal structs are influential on the country's attending democracy and leadership and wealth. political corporations by exploiting their political power, play a determining role on economic corporations via their political power.Daron Acemoglu, defends that a country's wealth status increases by the comprehending corporations and not through climate or different elements. The comprehending corporations supply similar conditions for the citizens to display their skills in a best way acting equivalently. Economical and political corporizationing play the leading role in the growth status of countries in their economies. the disguised enterpreneurship in people shows it potential in this way. comprehensive corporal structs in the countries people promote by their skills, talents and struggles, the ones they are acquainted with, the supporters, the cities that they live in or their monetary power do not play effective roles in the development of the people.Today's economically growing countries show off their comprehending influences obviously. North Korea and South Korea when they are compared, postwar countries both started off equal but South has developed 15 fold.Ombudsman is a detecting system first established in 1809 rooting back to the Ottomans. İt has been built by the constitution. Ombudsmanship in Turkey under the name of ` Public detection corporation ` has been put to use since 2012. Public Detection Corporation in our day corporeal, effective, efficiency, translucency and calculatibility criteria attracts attention with these features and plural democracy. With its binding feature, is the supportive act in ruling justice resolving conflicts with the citizens and the ruling party in a satisfactory way. The corporation in order to have a comprehending feat has to supply the active and sensible public to make use of corporation's effectiveness to be implemented by the ruler. This aim has to be put forth with the communication organs in the best possible way. There should be no treatments or behaviors that affect the corporation's independency and non-sidedness.Keywords: New public ruling, Taking attendance, Directioning, Comprehension, Externalizing, Attenditive Democracy, Ombudsmanship, Public detection.