AHP ve TOPSİS yöntemleri ile şirket kredibilitesinin değerlendirmesi: Gıda, içki ve tütün sektöründe bir uygulama

Abstract

Bu çalışmada, Borsa İstanbul (BİST)'da işlem gören Gıda, İçki ve Tütün sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin kredibiliteleri ölçülmeye çalışılmıştır.Kredibilite belirlemede kullanılan mali oranlar, kredibilite ile ilgili yapılan çalışmalardan ve uzman görüşlerden yararlanarak belirlenmiştir. Sektördeki şirketlerin kredibilitelerini ölçme işleminde, şirketlerin (2011-2015) 5 yıllık finansal tablolarından elde edilen mali oranlardan yararlanılmıştır. Çalışmada, mali oranların önem ağırlıklarının belirlenmesinde Analitik Hiyerarşi Proses (AHP) yöntemi kullanılmıştır.TOPSIS (Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution) yöntemi ile de her bir şirket için kredi skoru elde edilmiştir. Mali oranlar içerisinde, sonucu en çok etkileyenin net kâr marjı ve kaldıraç oranı olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen skorlara göre sektördeki şirketlerin kredibilite sıralaması yapılmıştır. Buna göre, sektördeki kredibilitesi en yüksek şirketler sırasıyla Konfrut Gıda, T. Tuborg ve Ülker Bisküvi olarak belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Analitik HiyerarĢi Prosesi, TOPSIS Yöntemi, Rasyolar,Mali Analiz, Kredi Derecelendirme.

In this study, it was aimed at measuring the credibility of Food, Drink andTobacco companies which are traded in Borsa Istanbul (BIST). The financial ratios usedin the determination of credibility were determined by making use of relevant studiesand expert opinions. Financial ratios obtained from the five year financial statementswere used to measure the credibility of companies (2011-2015). In this study, AnalyticHierarchy Process (AHP) method was used to determine the importance weights of financial ratios. Moreover, Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) was used to obtain a credit score for each company. Among the financial ratios, it was determined that net profit margin and leverage ratio are the most effective variables. The credibility of the companies were ranked in accordance with the obtained scores. Accordingly, Konfrut Gıda, T. Tuborg and Ülker Bisküvi were determined as having the highest credibility, respectively.Keywords: Analytic Hierarchy Process, TOPSIS Method, Ratios, Financial Analysis, Credit Rating