Sürdürülebilir rekabet ortamında yönetim muhasebesi: İSO 500`de yer alan otomotiv firmaları üzerine bir araştırma

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye'nin en büyük 500 Sanayi Kuruluşunda yer alan otomotiv işletmelerinde geleneksel ve çağdaş yönetim muhasebesi uygulamalarının kullanım sıklığı ve önem derecelerinin incelemesi amaçlanmaktadır. Yapılan çalışma ile aynı zamanda, ele alınan yönetim muhasebesi uygulamaları ile dış çevrede algılanan rekabet şiddeti ve uygulanan rekabet stratejileri arasındaki ilişkilerin incelenmesi hedeflenmektedir. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde yönetim muhasebesi kavramı ve yönetim muhasebesinin zamanla uğradığı değişim ele alınmıştır. İkinci bölümde sürdürülebilir rekabet üstünlüğü sağlayabilmek amacıyla iç ve dış çevre analizi kavramlarının üzerinde durularak rekabet stratejilerinden bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde geleneksel ve çağdaş maliyet/yönetim muhasebesi uygulamalarına yer verilerek rekabet kavramı ile ilişkilendirilmiştir. Son bölümde ise araştırmanın örneklemi olan otomotiv sektörüne ilişkin genel bilgiler verilerek yapılan anket çalışmasının analiz sonuçlarına yer verilmiştir. Çalışma sonucunda; ISO 500'de yer alan otomotiv firmalarının ağırlıklı olarak geleneksel teknikleri kullandıkları gözlenmiştir. Kullanılan rekabet stratejileri arasından en fazla tercih edilen stratejinin maliyet liderliği stratejisi olduğu saptanmıştır. Ayrıca çalışmanın bir diğer bulgusu da kombine strateji uygulamalarının yaygın olmasıdır. Yapılan çalışma ile Türkiye'deki en büyük 500 sanayi kuruluşları içerisinde yer alan otomotiv firmalarının hem yönetim muhasebesi uygulamaları süreçlerinde hangi yöntemleri kullandıkları, hem de sert rekabet koşulları altında hangi stratejileri tercih ettikleri tespit edilmiştir. Benzer çalışmalar incelendiğinde yönetim muhasebesi ile rekabet ilişkisinin ülke bazında araştırılmamış olması, çalışmanın önemini artıran bir unsur olmuştur.Anahtar Kelimeler: Yönetim Muhasebesi, Rekabet, Rekabet Stratejileri, Otomotiv Sektörü

In this study, the investigation of the frequency of use and the degree of importance of the contemporary management accounting applications in the automotive companies which are among the biggest 500 industrial establishments in Turkey is aimed. At the same time, it is aimed to examine the relationship between the management accounting practices and competition severity perceived in the external environment and the applied competition strategies.The study consists of four parts. In the first part, the concept of management accounting and the change in the management accounting have been discussed. In the second part, the concepts of internal and external environmental analysis are emphasized and competitive strategies have been mentioned in order to ensure sustainable competitive advantage. In the third chapter, traditional and contemporary cost / management accounting practices are included in the competition concept and they are related with the concept of competition. In the last section, the general information about the automotive sector, which is the sample of the research, is given and the results of the survey are given. As a result of the study, it was observed that the automotive companies in ISO 500 mainly used traditional techniques. Among the competition strategies used, it was determined that the most preferred strategy is the cost leadership strategy. In addition, another finding of the study is that combined strategy applications are common.With the study, not only what methods the automotive companies in Turkey employ in their management accounting proceedings but also which strategies they adopt under what severe competetive circumstances were identified. When similar studies are examined, the fact that the relationship between management accounting and competition is not researched on a country basis has been a factor that increases the importance of the study.Keywords: Management Accounting, Competition, Competition Strategies, Automotive Sector