16.yüzyılda gazel rediflerinden hareketle dîvân şiirinin felsefesi

Abstract

Bu çalışmada XVI. yüzyıl şairlerinin dîvânlarındaki, redifleri dünya görüşü, hayat felsefesi ifade etmeye yarayan gazeller incelenmiş, bu inceleme sonucunda şairlerin bu redifleri kullanarak hayat felsefelerini nasıl anlattıkları tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın maksadını açıklayan, sınırlarını belirleyen giriş kısmından sonra, `Gazel` ve `Redif` kavramları hakkında kısaca bilgi verilmiş, akabinde redif kelimelerinin sözlük anlamı aktarılmıştır. Daha sonra, belirlenen şairler kendi başlıkları altında ele alınmış ve belirlenen redifleri içeren gazelleri incelenmiştir. Şairlerin incelendikleri her başlığın sonunda, bu redifleri ne amaçla kullandıkları hakkında akıl yürüten, o şairle ilgili bir sonuç yazılmıştır. İnceleme işleminden sonra, şairlerin belirlenen rediflerle yazdıkları gazellerinin adedini tek bir sayfada görebilmek adına şairler ve ele alınan gazel sayıları tablo hâlinde sunulmuş, tezimizin verileri şekillerle desteklenmiştir. Genel Değerlendirme kısmında belirlenen şairlerin tespit edilen gazelleri ışığında değerlendirme yapılmış, dîvân şiirindeki bazı konular hakkında akıl yürütülmüştür. Sonuç, verilen tablo ve şekillerin incelemesi niteliğinde bir değerlendirme yazısıdır. Kaynakça ise, çalışmada kullanılan kaynakların tamamını ihtiva etmektedir. Anahtar Kelimeler: 16. Yüzyıl, Gazel, Redif, Dîvân Şiiri, Felsefe

In this study; it is aimed that by the investigation of the ghazals, which express the poets' philosophy of life, it is tried to determine how 16th-century poets describe their life philosophies by using redifs. After the introduction, which explains the purpose of the study and determines its boundaries, brief information about the concepts of Ghazal and Redif was given and the lexical meaning of the redifs was presented.Then, the poets were considered as headings and the ghazals containing redifs were examined. At the end of each chapter, a conclusion was written about the purpose of the poets to use redifs. After the examination, the number of the ghazals that the poets wrote with the redifs is presented as a table. In conclusion part of the study, general evaluation was made on the basis of ghazels and some interpretations were made on the subjects of Diwan poetry. The bibliography contains all the resources used in the study.Key Words: 16th Century, Ghazal, Redif, Diwan Poetry, Philosophy