Portföy seçiminde oyun teorisi ve alternatif çözüm yaklaşımları üzerine bir model önerisi

Abstract

Bu tezin amacı, finansal yatırımcıların, yatırım kararı alırken yatırım oranlarının belirlenebilmesi adına kullanılan kantitatif tekniklerin analizini yapmaktır. Bu sebeple, maksimum kazanç elde etmeyi sağlayacak bir karar alma mekanizmasının varlığı araştırılacaktır. Alınan kararlarının yüksek getiri sağlayabilmesi için çeşitli kantitatif teknikler incelenecek ve varsa tekniklerin etkisiz kaldığı yönleri hakkında değerlendirmeler yapılacaktır.Çalışmanın ilk üç bölümünde, finansal piyasa ve finansal yönetim hakkında temel bilgiler ve kavramlardan bahsedilmiş, ardından da genel olarak portföy kavramına değinilmiştir, oyun teorisi yaklaşımı tanıtılmıştır ve yatırımcılar tarafından kurulan oyun modellerinin çözüm yöntemleri hakkında bilgiler verilmiştir. Bunun yanı sıra oyun teorisi yaklaşımıyla ve denge çözümüyle yakından ilişkili olan, doğrusal programlama yaklaşımına geçiş yapılmıştır. Klasik doğrusal programlama modeli, bu modelin özel bir versiyonu olan Konno-Yamazaki doğrusal programlama modeli ve son olarak da bulanık mantığın doğrusal programlama yaklaşıma dahil edilmesi sonucu elde edilen bulanık doğrusal programlama modelleri hakkında açıklamalar yapılmıştır.Çalışmanın son bölümünde ise, oyun teorisi Maks-Min yaklaşımı, seçilen bir veri setine uygulanmıştır. Denge çözüm değerlerinin incelenmesi sonucu aylık bazda ele alınan veri setindeki hiçbir ayda oyunun denge çözümü gerçekleşmemiştir. Bu sebeple, ele alınan veri seti, yatırımcı için optimal kazanç değerlerinin belirlenmesi adına doğrusal programlama ve bulanık doğrusal programlama teknikleriyle optimize edilmiştir. Önce klasik doğrusal programlama, sonra Konno-Yamazaki doğrusal programlama ve son olarak ta Verdegay bulanık doğrusal programlama teknikleri kullanılarak optimal portföyler belirlenmiştir. Verdegay bulanık doğrusal programlama modeline yeni bir kısıt eklenmesi gerektiği önerilmiş ve yeni kısıtın eklenmesiyle elde edilen yeni model de geriye dönük test işlemine tabi tutulmuştur. Literatürde, tartışılarak geliştirilebilmesi düşünülen yeni bir kısıt belirlenmiştir.

The aim of this thesis is to analyze the quantitative techniques used by financial investors in order to determine investment rates while taking investment decisions. Therefore, the existence of a decision-making mechanism to ensure maximum profits will be investigated. Various quantitative techniques to be examined and evaluations will be made on the aspects of these techniques that are ineffective for your decisions to make a high return.In the first third part of the study, basic information and concepts about financial market and financial management are mentioned, and then the concept of portfolio is mentioned in general. The game theory approach is introduced and also provides information on the solution methods of game models established by investors. The thesis work, the transition is made to the linear programming approach which is closely related to the game theory approach and equilibrium solution. The classical linear programming model, Konno-Yamazaki linear programming model, which is a special version of this model, and finally the fuzzy linear programming models obtained by incorporating fuzzy logic into linear programming approach has been explained.In the last part of the study, the game theory Max-Min approach is applied to a selected data set. As a result of examining the equilibrium solution values, the game equilibrium solution has been not realized in any month in the data set handled on a monthly basis. For this reason, the examined data set is optimized by linear programming and fuzzy linear programming techniques in order to determine the optimal gain values for the investor.The optimal portfolios have been determined using by first, classical linear programming, then Konno-Yamazaki linear programming, and finally Verdegay fuzzy linear programming techniques. Finally it is proposed that a new constraint should be added to the Verdegay fuzzy linear programming model, and the new model obtained by adding the new constraint has also been subjected to a retrospective test process. In the literature, a new constraint has been identified, which can be developed by discussing.