Turgut Özal dönemi kamu mali politikaları

Abstract

Bu tez çalışmasında, 1923 yılında Cumhuriyet'in ilanından sonra, siyasi partilerin iktidar çekişmeleri, uygulanan iktisadi ve mali politikalar, dış ticaret olguları, borçlanma gereksinimleri, ulusal gelirler, giderler ve bütçe açıklarına dair bilgiler verilecektir. 1923'ten 1930'a kadar geçen zamanda iktidar ve muhalefet arasında uyuşmazlıklar süreklilik kazanmıştır. 1939-1945 dönemi savaş dönemi olduğu için kamu gelirlerinde azalış meydana gelmiş ve ekonomide gerileme kendini hissettirmiştir. 1950-1960 döneminde ise, Demokrat Parti iktidara gelmiş ve gerek ekonomi de gerek siyasette önemli ve olumlu gelişmeler kaydedilmiştir. 1960-1980 arası dönemde ise darbeler sosyal, siyasi ve ekonomik anlamda ülkeyi derinden etkilemiştir. Ekonomide iyileşme sağlamak amacıyla Turgut Özal Başbakanlık Müsteşarı olduğu dönemde 24 Ocak Kararlarını hazırlamıştır. 24 Ocak 1980'de yayımlanan kararlar, Turgut Özal'ın başbakanlık döneminde uygulama alanı bulan ve Türk ekonomisine yön veren en önemli istikrar politikalarından biridir. Tarihe `24 Ocak Kararları` olarak geçen bu program ile liberal ekonomi politikası benimsenmiş, dış ticarette serbestleşme, devlet müdahalesini minimum seviyeye düşürme, Türk Lirası'na değer kazandırma, enflasyonu düşürme, fiyat istikrarını sağlama, kamu iktisadi teşebbüslerini özelleştirme gibi politikaların uygulanması kararı alınmıştır. Sıkı para ve maliye politikası benimsenmiştir. Uluslar arası Para Fonu (IMF) ile yapılan Stand-By anlaşması ile 24 Ocak Kararları'nın uygulanması için kaynak sağlanmıştır. İzleyen yıllarda, 20 Mayıs 1983'te Turgut Özal tarafından kurulan Anavatan Partisi, ilk seçimlerde iktidar olmuş ve hükümeti kurma görevi de Özal tarafından üstlenilmiştir. Özal'ın başbakanlığıyla birlikte 24 Ocak Kararları'nın birçoğu hayata geçirilmiş ve liberal politikalarla ekonomide canlanma görülmüştür. Özal döneminden sonra 1993-2018 döneminde ise zaman zaman ekonomik krizler baş göstermiş ve 2002 yılında Adalet ve Kalkınma Partisi'nin iktidar olması ile birlikte ekonomide krizlerle mücadele ve ekonomik büyüme politikaları izlenmiştir.

In this thesis, after the proclamation of the Republic in 1923, it will be given information about the political disputes of the political parties, the applied economic and fiscal policies, foreign trade facts, borrowing requirements, national revenues, expenditures and budget deficits. From 1923 to 1930, conflicts between the government and the opposition were sustained. Since 1939-1945 was a period of war, there was a decrease in public revenues and a decline in the economy. In the 1950-1960 period, The Democratic Party came to power and important and positive developments were recorded both in economy and politics. The Democratic Party came to power and In the period between 1960-1980, the blows had deeply affected the country in social, political and economic terms. In order to achieve an improvement in the economy, Turgut Özal prepared the January 24th Decisions when he was the Undersecretary of the Prime Ministry. Decisions published on 24 January 1980 are one of the most important stabilization policies of Turgut Özal, which found its application in the prime ministry period and directed the Turkish economy. With this program, which was called alınmış January 24 Decisions ler, liberal economic policy was adopted, it was decided to implement policies such as liberalization in foreign trade, minimizing state intervention, adding value to Turkish Lira, reducing inflation, ensuring price stability and privatization of state-owned enterprises. Tight monetary and fiscal policy adopted. With the Stand-By agreement signed with the International Monetary Fund (IMF), resources were provided for the implementation of the 24 January Decisions. In the following years, the Motherland Party, which was founded by Turgut Özal on May 20, 1983, became the ruling in the first elections and the task of establishing the government was undertaken by Özal. Many of the January 24th Decisions, along with Özal's prime ministry, were implemented and a revival in the economy was seen with liberal policies. After the Özal period, economic crises started in the period of 1993-2018, and in 2002, with the ruling Justice and Development Party, economic crisis and economic growth policies were followed.