Yalın üretim tekniği kapsamında değer akışı haritalama ve bir uygulama örneği

Abstract

Yalın üretim sistemi, kaliteyi yükseltmek, maliyetleri düşürmek ve müşteri memnuniyetini arttırmak için, çalışanlar, yöneticiler ve tedarikçiler arasında uyumlu bir iletişime imkân tanır. Yalın üretimin uygulama araçları, imalat sistemleri içinde kullanılmaktadır. İmalat sistemindeki tüm israfları ortadan kaldırmaya odaklanmıştır. Günümüz dünyasında bilgisayar teknolojileri ve bilgi çağının etkisiyle hizmet sistemleri de hızla gelişmeye başlamıştır. Yalın üretim sistemine geçişin ilk adımı işletmede, ürüne değer katan ve katmayan iş ve işlemlerden oluşan `değer akışı`nı analiz etmektir. Değer akışlarını modellemek için kullanılan yöntemlerin başında, Değer Akışı Haritalama (DAH, Value Stream Mapping) tekniği gelmektedir. DAH, üretim ve tasarımdaki malzeme ve bilgi akışını modellemekte kullanılan bir haritalama tekniğidir. Değer akışı haritalama, ürünün geçtiği üretim hattında, değer akışı içinde oluşan malzeme ve bilgi akışını görmeyi ve anlamayı sağlar. İsrafı önlemeye odaklanmıştır. Proseslerdeki detaylarla uğraşmaktansa, akışı ve ürünün izlediği yolu takip ederek üretimin bütününü görmeyi kolaylaştırır. Değer Akışı Haritalama, müşterinin talebine cevap verirken, değer katan ve katmayan faaliyetlerin akışını analiz eder ve proseslerdeki değer akışını sorgular. Malzeme ve bilgi akışına ilişkin çalışanlarla yönetim arasında görsel bir dil oluşturur. Değerin akışında oluşan darboğazları da gözler önüne serer. Tezin ilk bölümünde öncelikle yalın düşünce ve israf kavramları üzerinde durulmuş, müşteriye sunulan değerin israftan arındırılmasının önemi vurgulanmıştır. Daha sonra yalın üretim sistemi ve tarihçesinden bahsedilmiştir. Akabinde yalın üretim teknikleri olan, 5S Prensibi, Kaizen, Kanban, Tam Zamanında Üretim, Hazırlık Süresinin Kısaltılması(SMED), Poka-Yoke, Jidoka ve TPM(Toplam Üretken Bakım) teknikleri anlatılmıştır.İkinci bölümde Değer Akışı Haritalama Tekniği ele alınmış ve ayrıntılı olarak anlatılmıştır. Üçüncü bölüm olan uygulama örneğinde, bir ısıtma ürünleri fabrikasında, DAH tekniği kullanılarak, müşteri talebinden hammaddeye doğru üretim akışı ele alınmıştır. Çizilen mevcut durum haritaları ile üretimdeki kayıp zamanlar, israf kaynakları ile üretim ve verimliliğe olumsuz etki eden sorunlar tespit edilmiştir. Gelecek durum haritaları da çizilmiş ve buna bağlı olarak, israfı önlemek ve tespit edilen sorunları gidermek için yapılan iyileştirmeleri içeren Kaizen çalışmaları sunulmuştur.

The Lean manufacturing system allows a harmonious communication between management, employees and suppliers to improve quality, reduce costs and increase customer satisfaction. Lean practices have been used in manufacturing systems. It focused on driving all waste out of the production process. Today, service systems have started to improve fast by the effect of computer technology and information age. The first step of transitioning to lean manufacturing system in a business is the analysis of `value stream`, which consists of activities that do/do not add value to the product. Value Stream Mapping (VSM) is considered the leading value stream modeling. VSM is a mapping method used for modeling the flow of materials and information in production and design. Value stream mapping helps to see and understand the flow of material and information that occurs throughout the product's past value stream. Waste prevention is focused. Rather than deal with the details in the processes, it makes it easier to see the whole by following the path that the stream and product follow. Value Stream Mapping analyzes the flow of value-adding and non-value-adding activities while responding to the customer's request and queries the value stream in the processes. Provides a visual communication between management and employees regarding the flow of materials and information. It reveals bottlenecks in the flow of value.In the first part of the thesis, firstly the concepts of lean thinking and wastage are emphasized. Then the lean production system and its history are mentioned. lean production techniques; 5S, Kaizen, Kanban, Just in Time, SMED, Poka-Yoke, Jidoka, and TPM are described.In the second part of the thesis, the Value Stream Mapping Technique is discussed and explained in detail.In the third part of the thesis, an application example is presented. Production flow is described from the customer demand to the raw material with using the VSM technique in the heating products factory. Current state maps are drawn. Lost times in production, the wastage sources and the problems affecting the production and productivity were identified with current state maps. Future state maps are drawn and accordingly Kaizen improvement studies are performed to avoid wastage and fix detected problems.