Türkiye ve seçilmiş ülkelerde uluslararası sermaye hareketleri ve doğrudan yabancı yatırım ile ekonomik büyüme ilişkisi

Abstract

Küreselleşen ekonomilerde iç kaynakların yetersiz kalması ülkeleri dış kaynak arayışına itmiştir. Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının istihdam artışı sağlamak, yeni teknolojilerin elde edilmesini hızlandırmak, rekabeti arttırarak verimlilik ve büyüme üzerinde olumlu etki yaratmak, uluslararası entegrasyon sağlanmasına katkı da bulunmak, ödemeler dengesini iyileştirmek gibi olumlu etkileri mevcuttur. Dolayısıyla hem gelişmiş hem de gelişmekte olan tüm ülkeler doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını ülkelerine çekmek için yoğun çaba sarf etmektedir.Bu çalışmada öncelikle doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının türleri, doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını belirleyen faktörler ve doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının etkileri incelenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde, ekonomik büyüme modelleri ve uluslararası sermaye hareketlerinin ekonomik büyüme ile ilişkisine yer verilmiştir. Bu doğrultuda Arjantin, Brezilya, Çin, Kore, Meksika, Rusya, Güney Afrika, Hindistan ve Türkiye'nin 2000-2017 yılları gayri safi yurtiçi hasıla, doğrudan yabancı yatırım, gayri safi yurtiçi tasarruf, ihracat ve portföy yatırımları verileri kullanılarak panel veri analizi yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda uzun dönemde doğrudan yabancı yatırımlar ile ekonomik büyüme arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. İhracat, gayri safi yurtiçi tasarruf ve doğrudan yabancı yatırım değişkenleri ile ekonomik büyüme arasında anlamlı ilişki bulunurken, portföy yatırımları ile ekonomik büyüme arasında ilişki bulunamamıştır.

The lack of domestic resources in globalized economies led countries to seek foreign resources. Foreign direct investments have porsitive effects such as increasing employment, accelerating the acquisition of the new techonologies, creating a possitive effect on productivity and growth by increasing competition, contributing to international integration and imploving the balance of payments. Therefore, both developed and developing all countries make great efforts to attract direct foreign capital investments to their countries.In this study, first of all, the types of foreign direct investments the factors determining foreign direct investments and the effects of foreign direct investments have been examined. In the second part of the study, economic growth models and the relationship between international capital flows and economic growth were mentioned. In this respect, panel data analysis was done by using the data of gross domestic product, foreign direct investment, gross domestic savings, exports and portfolio investment of Argentina, Brazil, China, Korea, Mexico, Russia, South Africa, India and Turkey between the years in 2000-2017. As a result of the study, a two-way causality relationship between foreign direct investments and economic growth was determined in the long run. A significant relationship was found between economic growth and export, gross domestic savings and foreign direct investment variables. Relationship where there is no between portfolio investments and economic growth.