Ethem Menderes yaşamı ve siyasi faaliyetleri

Abstract

Ethem Menderes Türk siyasi yaşamının en çalkantılı yıllarında önemli vazifelerde bulunmuş kilit isimlerden biri olmuştur. Ethem Menderes'in yaşamı ile ilgili araştırma yaparken, hakkında edindiğim bilgiler sayesinde bir döneme farklı açıdan bakma imkânına sahip oldum. Adnan Menderes'e olan yakınlığı, Ethem Menderes'in yaşamını araştırma konusunda en ilgi çekici yanlardan biri olmuştur. Ethem Menderes ve Adnan Menderes'in yakınlıkları, Aydın'ın siyasi ve sosyo-ekonomik hayatındaki yeri, Aydın ilinde 15 yıl bilfiil CHP Belediye Başkanlığı, Parti İl Başkanlığı şeklindedir. Ethem Menderes Aydın'nın şekillenmesinde önemli bir yer edinmiş, aynı zamanda Adnan Menderes'in de içinde bulunduğu muhalif grubun kurduğu DP'nin 1946'dan itibaren Aydın örgütlenmesini sağlayan kişi olmuştur.4 Mayıs 1950'de DP'nin iktidara gelmesi ile Ethem Menderes içinde daha radikal değişiklikler yaşandığı bir dönem olmuştur. 1950 yılında parlamentoya girmiş, ilk olarak 1952 yılında İçişleri Bakanlığı yapmış daha sonra Milli Savunma Bakanlığı, Bayındırlık Bakanlığı yapmış, farklı dönemlerde tekrar bu bakanlıklara getirilmiştir. Özellikle ülke gündemi için zor dönemlerde kritik görevlere getirilmiştir. Ethem Menderes'in siyasi arenada daha çok akılda kalması 1960 askeri darbesinde Milli Savunma Bakanı olması ile olmuştur. Milli Savunma Bakanlığı sırasında ülkede ve ordu içerisinde yaşanan gerginliklerin sonucunda Ethem Menderes hakkında bazı spekülasyonlar ortaya çıkmasına neden olmuştur. 27 Mayıs darbesinden sonra Yassıada'da yargılanmış hatıra defteri pek çok davada sanıklar hakkındaki iddianamelerde yer almıştır. Bu durum DP'lilerin pek çoğunun kendisine karşı tutumunu değiştirmiştir. Yargılamalar sonucunda on yıl ceza almış, 1964 yılında cumhurbaşkanlığının af kararı ile cezası son bulmuştur. Hayatının bundan sonrası için hakkında daha fazla bilgiye rastlayamıyoruz. Pek çok DP'li gibi o da bir çeşit inziva hayatı yaşamış olduğunu görüyoruz.Siyasi tarihimizin aktörlerinden biri olan Ethem Menderes'in hayatını ve siyasi faaliyetlerini tarafsız bir şekilde değerlendirmeye çalıştım. Yaptığım bu çalışmanın tarihimizin bir bölümüne az da olsa ışık tutabilmiş olması oldukça önemlidir.

Ethem Menderes has been one of the key figures who have served in important positions during the most turbulent years of Turkish political life. When I was researching the life of Ethem Menderes, I had the opportunity to look at a period from a different perspective thanks to the information I learned about him. His proximity to Adnan Menderes has been one of the most intriguing aspects of exploring the life of Ethem Menderes. The proximity of Ethem Menderes and Adnan Menderes, aydin's place in political and socio-economic life, is actually chp mayor for 15 years in Aydin province, party provincial presidency. Ethem menderes has taken an important place in the shaping of Aydin, but he has also been the person who has enabled the organization of Aydin since 1946, founded by the opposition group including Adnan Menderes.With the DP in power on 4 May 1950, there were more radical changes within Ethem Menderes. Entered parliament in 1950, first served as Interior Minister in 1952, then the Ministry of National Defense, Ministry of Public Works, was brought back to these ministries in different periods. Especially in difficult times for the country's agenda has been put to critical tasks. Ethem Menderes was more memorable in the political arena when he became Minister of National Defence in the 1960 military coup. As a result of tensions in the country and within the military during the Ministry of National Defence, some speculation about Ethem Menderes has emerged. After the May 27 coup, the memoir sought in Yassiada appeared in indictments against the defendants in many cases. This has changed the attitude of many DPs towards him. As a result of the proceedings, he was sentenced to ten years and in 1964 his sentence was terminated by the decision of the presidential pardon. We can't find any more about him for the rest of his life. Like many DPs, he's had some kind of retreat.I tried to evaluate the life and political activities of Ethem Menderes, one of the actors in our political history, in an impartial manner. It is very important that this work I have done has shed some light on a part of our history.