Dini gruplar ve çatışma: Said Nursi ve Nurculuk örneği

Abstract

İhtilaf ve çatışma tarih içerisinde ve özellikle günümüzde Müslümanların enbüyük problemidir. Aynı dine mensup olan insanlar zaman içerisinde birtakımsebepler ile farklılaşmakta ve ayrılıkçı hareket içerisine girerek mezhep, cemaat vetarikat şeklinde gruplaşmaktadırlar. Haddizatında mezhepler, cemaatler ve tarikatlerdinin farklı bölge ve farklı insan gruplarında kolay yaşanmasını sağlayan dininkolaylık yönleridirler. Fakat bunun tehlike ve problem oluşturan tarafı ise bufarklılıkların zenginlik olarak algılamayıp, birbirlerinin meziyetleri ile iftiharedememek ve ötekileştirici bir tutum içerisine girerek hak yalnız benim mesleğimdir,diğerleri batıldır anlayışıdır.Bediüzzaman Said Nursi dini grupların ihtilafına müspet ihtilaf ve menfi ihtilafçerçevesinde yaklaşır. Eğer bir grup kendi mesleğinin muhabbeti ile hareket ediyor vebaşka mesleklerin tenkisi ile uğraşmıyorsa müspet ihtilaf söz konusudur. Tersidurumda ise menfi ihtilaflar ortaya çıkmaktadır. Nursi, ihtilafı toptan reddetmeyerek,`Ümmetimin ihtilafı rahmettir` hadisini müspet ihtilaf olarak yorumlamakta ve bunubir zenginlik olarak görmektedir. Her bir grup yapmış olduğu faaliyeti ile hakikatin birveçhesine hizmet etmekte ve hakikat ortaya çıkmaktadır.Nursi, müspet ihtilafı adeta iş bölümü gibi tarif etmekte, her bir dini grubufabrikanın bir çarkı olarak görmektedir. Farklı çarklar hep birlikte çalışıyor vefabrikadan tek bir ürünün çıkmasını netice veriyor. Dini gruplarda her birisi kendiilgilendiği vazifeyi yaparsa ortaya çıkan ürün herkesin olacaktır. Nursi, buyaklaşımıyla bir ihtilaf ahlakını ortaya koymakta ve müspet ihtilafın hikmetianlaşılmadığı takdirde neticede menfi ihtilafın ortaya çıkacağına dikkat çekmektedir.Anahtar Kelimeler: Dini Gruplar, Çatışma, İhtilaf, İhtilaf Ahlakı, Cemaat, Mezhep,Said Nursi, Baskılama, Dışlama

Disagreement and conflict have been the most formidable puzzlementsthroughout the history and in the current epoch. Individuals who belong to the samereligion in the course of the time, because of some reasons, become divided and theyget apart as cults, communities, groups by behaving divisively. Cults, sects,communities and religious groups are in nature means to help people live their religionin accord with their life style and requirement of the region they live in. Theproblematic point is that these different aspects of these groups are not perceived asrichness, that people are not able to be glad with each other's virtue, and that peoplehold discriminative attitudes as such that they regard themselves as the sole owner ofthe truth and others as deceivers.Bediuzzaman Said Nursi divided the disagreement between religious groupsinto two as positive and negative disagreement. If a religious group acts in such a waythat it enjoys its way of religious style and does not intervene with other groups' wayof religious style and does not disturb them, this type of attitude is seen as positivedisagreement accroding to Nursi. Otherwise, negative disagreements arise. Nursi doesnot eliminate all disagreements via considering the words of Prophet Muhammed`disagreement among my umma is bounty`. According to Said Nursi, every reliousgroup services one aspect of the truth via their activities.Nursi describes disagreement among religious groups as division of labor, andsees every group as a wheel of the whole factory. Every wheel works accordingly andas a whole, they end up in producing a common good. If every religious group dealswith its own task, the resulting product would be beneficial to the whole. Nursi, withthis approach, states the ethics of disagreement, and draws attention to consequencesof negative disagreement which results from misunderstanding of the use ofdisagreement.Key Words: Religious Groups, Conflict, Disagreement, Ethics ofdisagreement, Community, Sect, Said Nursi, Oppression, Discrimination